Phụ cấp lương là gì? Phụ cấp lương bao gồm những loại nào?
Luật sư cho tôi hỏi: Tôi hiện mới vào làm việc tại một công ty và ngoài mức lương cơ bản, tôi được nhận thêm một số khoản tiền gọi là phụ cấp. Tôi nghe mọi người bảo đó là phụ cấp lương. Vậy, phụ cấp lương là gì? Phụ cấp lương bao gồm những loại nào?
MỤC LỤC
2. Phụ cấp lương bao gồm những loại nào?
Trả lời:
1. Phụ cấp lương là gì?
Hiện nay, pháp luật không quy định cụ thể về khái niệm “Phụ cấp lương”. Tuy nhiên, theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 3 Thông tư 23/2015/TT-BLĐTBXH (đã hết hiệu lực) quy định như sau:
“Điều 3. Tiền lương
Tiền lương theo quy định tại Khoản 1 và Khoản 2 Điều 21 Nghị định số 05/2015/NĐ-CP được quy định cụ thể như sau:
1. Tiền lương ghi trong hợp đồng lao động do người lao động thỏa thuận với người sử dụng lao động để thực hiện công việc nhất định, bao gồm:
…
b) Phụ cấp lương là khoản tiền bù đắp các yếu tố về điều kiện lao động, tính chất phức tạp công việc, điều kiện sinh hoạt, mức độ thu hút lao động chưa được tính đến hoặc tính chưa đầy đủ trong mức lương theo công việc hoặc chức danh của thang lương, bảng lương, cụ thể:
- Bù đắp yếu tố điều kiện lao động, bao gồm công việc có yếu tố nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.
- Bù đắp yếu tố tính chất phức tạp công việc, như công việc đòi hỏi thời gian đào tạo, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, trách nhiệm cao, có ảnh hưởng đến các công việc khác, yêu cầu về thâm niên và kinh nghiệm, kỹ năng làm việc, giao tiếp, sự phối hợp trong quá trình làm việc của người lao động.
- Bù đắp các yếu tố điều kiện sinh hoạt, như công việc thực hiện ở vùng xa xôi, hẻo lánh, có nhiều khó khăn và khí hậu khắc nghiệt, vùng có giá cả sinh hoạt đắt đỏ, khó khăn về nhà ở, công việc người lao động phải thường xuyên thay đổi địa điểm làm việc, nơi ở và các yếu tố khác làm cho điều kiện sinh hoạt của người lao động không thuận lợi khi thực hiện công việc.
- Bù đắp các yếu tố để thu hút lao động, như khuyến khích người lao động đến làm việc ở vùng kinh tế mới, thị trường mới mở; nghề, công việc kém hấp dẫn, cung ứng của thị trường lao động còn hạn chế; khuyến khích người lao động làm việc có năng suất lao động, chất lượng công việc cao hơn hoặc đáp ứng tiến độ công việc được giao.
c) Các khoản bổ sung khác là khoản tiền ngoài mức lương, phụ cấp lương và có liên quan đến thực hiện công việc hoặc chức danh trong hợp đồng lao động. Các khoản bổ sung khác không bao gồm: Tiền thưởng theo quy định tại Điều 103 của Bộ luật Lao động; tiền ăn giữa ca; các khoản hỗ trợ khi người lao động có thân nhân bị chết, người lao động có người thân kết hôn, sinh nhật của người lao động, trợ cấp cho người lao động gặp hoàn cảnh khó khăn khi bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp và các khoản hỗ trợ, trợ cấp khác không liên quan đến thực hiện công việc hoặc chức danh trong hợp đồng lao động.”
Như vậy, có thể hiểu “Phụ cấp lương” là khoản tiền bổ sung vào tiền lương cơ bản của người lao động, được trả để bù đắp cho những yếu tố đặc biệt liên quan đến công việc hoặc điều kiện làm việc mà không được tính trong mức lương theo công việc hoặc chức danh trong thang lương, bảng lương.
2. Phụ cấp lương bao gồm những loại nào?
Căn cứ theo quy định tại điểm b khoản 5 Điều 3 Thông tư 10/2020/TT-BLĐTBXH quy định như sau:
“Điều 3. Nội dung chủ yếu của hợp đồng lao động
Nội dung chủ yếu phải có của hợp đồng lao động theo khoản 1 Điều 21 của Bộ luật Lao động được quy định như sau:
…
5. Mức lương theo công việc hoặc chức danh, hình thức trả lương, kỳ hạn trả lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác được quy định như sau:
…
b) Phụ cấp lương theo thỏa thuận của hai bên như sau:
b1) Các khoản phụ cấp lương để bù đắp yếu tố về điều kiện lao động, tính chất phức tạp công việc, điều kiện sinh hoạt, mức độ thu hút lao động mà mức lương thỏa thuận trong hợp đồng lao động chưa được tính đến hoặc tính chưa đầy đủ;
b2) Các khoản phụ cấp lương gắn với quá trình làm việc và kết quả thực hiện công việc của người lao động.”
Theo nội dung chủ yếu của hợp đồng lao động, phụ cấp lương được chia thành hai nhóm chính:
- Phụ cấp bù đắp yếu tố chưa được tính đủ trong lương: Đây là các khoản phụ cấp nhằm bù đắp cho các yếu tố như điều kiện lao động khó khăn (nặng nhọc, độc hại), tính chất công việc phức tạp (đòi hỏi kỹ năng, chuyên môn cao), điều kiện sinh hoạt không thuận lợi (làm việc ở vùng sâu, vùng xa, khí hậu khắc nghiệt) hoặc công việc cần thu hút lao động (vùng kinh tế mới, nghề ít hấp dẫn,...). Những yếu tố này có thể chưa được phản ánh đầy đủ trong mức lương cơ bản nên cần có phụ cấp để đảm bảo công bằng;
- Phụ cấp gắn với quá trình và kết quả làm việc: Đây là các khoản phụ cấp được chi trả căn cứ vào quá trình làm việc (ví dụ như thâm niên công tác) và kết quả thực hiện công việc (như năng suất, chất lượng công việc,...). Các khoản này khuyến khích người lao động nâng cao hiệu quả làm việc và gắn bó với doanh nghiệp.
Hiện nay, pháp luật không quy định cụ thể về các loại phụ cấp lương. Tuy nhiên, dựa vào quy định trên có thể thấy, phụ cấp lương hiện nay bao gồm: Phụ cấp chức vụ, chức danh; phụ cấp trách nhiệm; phụ cấp nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; phụ cấp thâm niên; phụ cấp khu vực; phụ cấp lưu động; phụ cấp thu hút; các phụ cấp có tính chất tương tự.
Trân trọng./.
