Hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa là gì? Nguyên tắc thực hiện hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa được quy định như thế nào?
Luật sư cho tôi hỏi: Tôi đang điều hành một doanh nghiệp nhỏ hoạt động trong lĩnh vực thương mại và trong quá trình kinh doanh, tôi thường gặp nhiều vướng mắc liên quan đến quy định pháp luật như hợp đồng, thuế hay thủ tục hành chính. Tôi nghe nói Nhà nước có chính sách hỗ trợ pháp lý dành riêng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa để giúp doanh nghiệp hiểu rõ, tuân thủ pháp luật và hạn chế rủi ro. Tuy nhiên, tôi chưa nắm rõ khái niệm cụ thể cũng như các nguyên tắc thực hiện của chính sách này? Mong luật sư giải đáp giúp tôi, xin cảm ơn.
MỤC LỤC
1. Hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa là gì?
2. Nguyên tắc thực hiện hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa được quy định như thế nào?
Trả lời:
1. Hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa là gì?
Trong quá trình hoạt động sản xuất, kinh doanh, doanh nghiệp nhỏ và vừa thường gặp nhiều khó khăn, vướng mắc liên quan đến pháp luật do hạn chế về nguồn lực, kiến thức pháp lý và khả năng tiếp cận thông tin. Để hỗ trợ khối doanh nghiệp này tuân thủ đúng quy định, giảm rủi ro pháp lý và nâng cao năng lực cạnh tranh, khoản 1 Điều 3 Nghị định số 55/2019/NĐ-CP ngày 24/6/2019 của Chính phủ về hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa nêu rõ khái niệm về hoạt động hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa (sau đây gọi tắt là “Nghị định số 55/2019/NĐ-CP”) như sau:
“Điều 3. Giải thích từ ngữ
Trong Nghị định này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
1. Hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa là việc bộ, cơ quan ngang bộ, chính quyền địa phương cấp tỉnh thực hiện các hoạt động xây dựng, quản lý, duy trì, cập nhật cơ sở dữ liệu về pháp luật; xây dựng và tổ chức thực hiện các chương trình hỗ trợ pháp lý nhằm nâng cao hiểu biết, ý thức và thói quen tuân thủ pháp luật, hạn chế rủi ro, vướng mắc pháp lý trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật.”
Theo đó, hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa được hiểu là việc bộ, cơ quan ngang bộ, chính quyền địa phương cấp tỉnh tổ chức thực hiện các hoạt động xây dựng, quản lý, duy trì, cập nhật cơ sở dữ liệu về pháp luật; xây dựng và tổ chức thực hiện các chương trình hỗ trợ pháp lý nhằm nâng cao hiểu biết, ý thức và thói quen tuân thủ pháp luật, hạn chế rủi ro, vướng mắc pháp lý trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật.
Việc hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa là một chính sách quan trọng của Nhà nước, thể hiện vai trò kiến tạo, đồng hành trong việc giúp doanh nghiệp hoạt động đúng pháp luật, an toàn và hiệu quả. Điều khoản này không chỉ làm rõ khái niệm mà còn định hướng các cơ quan chức năng triển khai các biện pháp hỗ trợ cụ thể, thiết thực, góp phần xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, ổn định và phát triển bền vững cho nhóm doanh nghiệp nhỏ và vừa.
2. Nguyên tắc thực hiện hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa được quy định như thế nào?
Nguyên tắc thực hiện hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa được quy định tại Điều 4 Nghị định số 55/2019/NĐ-CP là nền tảng quan trọng nhằm bảo đảm cho hoạt động hỗ trợ này được tiến hành đúng hướng, hiệu quả và mang tính bền vững. Các nguyên tắc được đặt ra không chỉ thể hiện tính minh bạch, công bằng trong quá trình triển khai chính sách, mà còn phản ánh tư duy quản lý hiện đại, lấy doanh nghiệp làm trung tâm, gắn với mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội lâu dài, cụ thể như sau:
“Điều 4. Nguyên tắc thực hiện hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa
1. Việc hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa có trọng tâm, có thời hạn, phù hợp với mục tiêu hỗ trợ và khả năng cân đối nguồn lực; bảo đảm công khai, minh bạch, hiệu quả; không chồng chéo, trùng lặp.
2. Hoạt động hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa được thực hiện trên cơ sở phối hợp giữa cơ quan nhà nước với tổ chức đại diện của doanh nghiệp nhỏ và vừa; tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa và cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan.
3. Việc hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa được ưu tiên thực hiện thông qua tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ hỗ trợ pháp lý.
4. Căn cứ nguồn lực, chương trình hỗ trợ, cơ quan, tổ chức hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa quyết định hỗ trợ theo thứ tự ưu tiên như sau:
a) Doanh nghiệp nhỏ và vừa do phụ nữ làm chủ, doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động nữ hơn nộp hồ sơ đáp ứng đủ điều kiện được hỗ trợ trước;
b) Doanh nghiệp nhỏ và vừa sử dụng từ 30% tổng số lao động trở lên là người khuyết tật theo quy định của Luật Người khuyết tật;
c) Doanh nghiệp nhỏ và vừa nộp hồ sơ đáp ứng đủ điều kiện hỗ trợ trước được hỗ trợ trước.
5. Nhà nước khuyến khích và có chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện cho cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân tham gia thực hiện hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa; huy động các nguồn lực xã hội đóng góp cho hoạt động hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa.”
Trước hết, nguyên tắc hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa có trọng tâm, có thời hạn, phù hợp mục tiêu hỗ trợ và khả năng cân đối nguồn lực cho thấy Nhà nước không hỗ trợ tràn lan, mà tập trung vào những lĩnh vực, nhóm doanh nghiệp có nhu cầu thực sự, trong khung thời gian cụ thể, phù hợp khả năng ngân sách. Điều này giúp tránh tình trạng lãng phí, trùng lặp và bảo đảm hiệu quả sử dụng nguồn lực công. Không những vậy, còn phải tuân thủ nguyên tắc đảm bảo công khai, minh bạch, hiệu quả; không chồng chéo, trùng lặp.
Tiếp theo, hoạt động hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa được thực hiện trên cơ sở phối hợp giữa cơ quan nhà nước với tổ chức đại diện của doanh nghiệp nhỏ và vừa; tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa và cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan thể hiện tinh thần “đồng hành cùng doanh nghiệp”. Sự phối hợp này tạo nên mạng lưới hỗ trợ đa chiều, tận dụng chuyên môn của các bên, từ đó giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận thông tin pháp luật, giải quyết vướng mắc nhanh chóng và đúng quy định.
Bên cạnh đó, ưu tiên thực hiện thông qua tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ hỗ trợ pháp lý là bước tiến quan trọng trong việc xã hội hóa công tác hỗ trợ pháp lý. Thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào cơ quan nhà nước, Nhà nước khuyến khích sự tham gia của đội ngũ luật sư, chuyên gia pháp lý, hiệp hội nghề nghiệp,… nhằm mang đến dịch vụ chuyên nghiệp, linh hoạt và phù hợp thực tế hoạt động của doanh nghiệp.
Đáng chú ý, căn cứ nguồn lực, chương trình hỗ trợ, cơ quan, tổ chức hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa quyết định hỗ trợ theo thứ tự ưu tiên như sau:
- Doanh nghiệp nhỏ và vừa do phụ nữ làm chủ, doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động nữ hơn nộp hồ sơ đáp ứng đủ điều kiện được hỗ trợ trước;
- Doanh nghiệp nhỏ và vừa sử dụng từ 30% tổng số lao động trở lên là người khuyết tật theo quy định của Luật Người khuyết tật;
- Doanh nghiệp nhỏ và vừa nộp hồ sơ đáp ứng đủ điều kiện hỗ trợ trước được hỗ trợ trước.
Qua đó, ta thấy rằng nguyên tắc này thể hiện tính nhân văn và công bằng xã hội trong chính sách pháp luật. Đây là sự khẳng định vai trò của Nhà nước trong việc thúc đẩy bình đẳng giới, khuyến khích doanh nghiệp tạo việc làm cho nhóm yếu thế, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển toàn diện và bao trùm.
Cuối cùng, pháp luật ghi nhận Nhà nước khuyến khích và có chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện cho cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân tham gia thực hiện hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa; huy động các nguồn lực xã hội đóng góp cho hoạt động hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa. Sự tham gia của các chủ thể xã hội không chỉ tăng nguồn lực tài chính và nhân lực cho công tác hỗ trợ, mà còn góp phần lan tỏa tinh thần tuân thủ pháp luật và phát triển văn hóa pháp lý trong cộng đồng doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Tổng thể lại, những nguyên tắc này phản ánh một chính sách hỗ trợ mang tính chiến lược, minh bạch và hướng tới hiệu quả lâu dài. Chúng không chỉ giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận pháp luật thuận lợi hơn, giảm thiểu rủi ro pháp lý trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, mà còn khuyến khích sự chủ động, tự cường của doanh nghiệp trong việc xây dựng nền tảng pháp lý vững chắc, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân và hội nhập quốc tế bền vững.
Trân trọng./.
