Hình thức thực hiện trách nhiệm tái chế được quy định như thế nào?
Luật sư cho tôi hỏi: Tôi là giám đốc một công ty sản xuất nước giải khát, bao bì sử dụng là chai nhựa và lon nhôm thuộc danh mục phải thực hiện trách nhiệm tái chế. Trong trường hợp này, tôi có thể lựa chọn hình thức thực hiện trách nhiệm tái chế như thế nào để đúng quy định pháp luật?
MỤC LỤC
2. Hình thức thực hiện trách nhiệm tái chế được quy định như thế nào?
Trả lời:
1. Tái chế chất thải là gì?
Ngày 10/01/2022 Chính phủ ban hành Nghị định số 08/2022/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường (sau đây gọi tắt là “Nghị định số 08/2022/NĐ-CP”.) Trong đó, theo khoản 7 Điều 3 Nghị định số 08/2022/NĐ-CP nêu rõ tái chế chất thải như sau:
“Điều 3. Giải thích từ ngữ
Trong Nghị định này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
…
7. Tái chế chất thải là quá trình sử dụng các giải pháp công nghệ, kỹ thuật để thu lại các thành phần có giá trị từ chất thải.
….”
Như vậy, tái chế chất thải được hiểu là quá trình áp dụng các giải pháp công nghệ, kỹ thuật để thu hồi những thành phần có giá trị từ chất thải, nhằm tận dụng lại nguồn tài nguyên, giảm thiểu lượng chất thải ra môi trường và góp phần bảo vệ môi trường bền vững.
2. Hình thức thực hiện trách nhiệm tái chế được quy định như thế nào?
Căn cứ theo Điều 79 Nghị định số 08/2022/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 35 Điều 1 Nghị định số 05/2025/NĐ-CP do Chính phủ ban hành ngày 06/01/2025 sửa đổi Nghị định số 08/2022/NĐ-CP hướng dẫn Luật Bảo vệ môi trường đã nêu rõ Hình thức thực hiện trách nhiệm tái chế và cũng theo khoản 7 Điều 79 Luật Bảo vệ môi trường 2020 đã bị bãi bỏ bởi khoản 3 Điều 2 Nghị định số 05/2025/NĐ-CP như sau:
“Điều 79. Hình thức thực hiện trách nhiệm tái chế
1. Nhà sản xuất, nhập khẩu lựa chọn một hình thức thực hiện trách nhiệm tái chế quy định tại khoản 2 Điều 54 Luật Bảo vệ môi trường cho một hoặc một nhóm sản phẩm, bao bì quy định tại Cột 3 Phụ lục XXII ban hành kèm theo Nghị định này.
2. Trường hợp nhà sản xuất, nhập khẩu lựa chọn hình thức tổ chức tái chế theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 54 Luật Bảo vệ môi trường, nhà sản xuất, nhập khẩu tự quyết định việc tái chế theo các cách thức sau đây:
a) Tự thực hiện tái chế;
b) Thuê đơn vị tái chế để thực hiện tái chế;
c) Ủy quyền cho tổ chức trung gian để tổ chức thực hiện tái chế (sau đây viết tắt là bên được ủy quyền);
d) Kết hợp cách thức quy định tại các điểm a, b và c khoản này.
3. Nhà sản xuất, nhập khẩu tự thực hiện tái chế phải bảo đảm các yêu cầu về bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật; không tự thực hiện tái chế khi không bảo đảm các yêu cầu về bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật.
4. Đơn vị tái chế được nhà sản xuất, nhập khẩu hoặc bên được ủy quyền thuê để thực hiện tái chế sản phẩm, bao bì phải có giấy phép môi trường hoặc giấy phép môi trường thành phần trong đó có nội dung tái chế sản phẩm, bao bì đó theo quy định của pháp luật.
5. Bên được ủy quyền tổ chức tái chế quy định tại điểm c khoản 2 Điều này phải đáp ứng các yêu cầu sau đây:
a) Có tư cách pháp nhân và được thành lập theo quy định của pháp luật;
b) Không trực tiếp tái chế và không có quan hệ sở hữu với bất kỳ đơn vị tái chế nào liên quan đến phạm vi được ủy quyền;
c) Được ít nhất 03 nhà sản xuất, nhập khẩu thuộc đối tượng thực hiện trách nhiệm tái chế sản phẩm, bao bì ủy quyền tổ chức tái chế.
6. Bộ Tài nguyên và Môi trường hỗ trợ đăng tải thông tin đơn vị tái chế sản phẩm, bao bì (bao gồm: Tên đơn vị; địa chỉ; họ và tên người đại diện theo pháp luật; thông tin liên hệ; giấy phép môi trường hoặc giấy phép môi trường thành phần) và thông tin bên được ủy quyền tái chế sản phẩm, bao bì đáp ứng quy định tại khoản 5 Điều này (bao gồm: tên đơn vị; địa chỉ; họ và tên người đại diện theo pháp luật; thông tin liên hệ; loại sản phẩm, bao bì nhận ủy quyền tổ chức tái chế) trên Hệ thống thông tin EPR quốc gia; việc đăng tải thông tin được thực hiện chậm nhất không quá 05 ngày kể từ khi nhận được đề nghị của đơn vị, tổ chức.
Nhà sản xuất, nhập khẩu không thuê đơn vị tái chế hoặc bên được ủy quyền khi không đảm bảo các yêu cầu theo quy định của pháp luật.
Bên được ủy quyền tổ chức tái chế có trách nhiệm tổ chức thu gom và chịu trách nhiệm đối với khối lượng sản phẩm, bao bì làm nguyên liệu cho đơn vị tái chế tương ứng với khối lượng nhận ủy quyền; bên được ủy quyền tổ chức tái chế không được ủy quyền lại cho tổ chức khác, trừ trường hợp được sự đồng ý của bên ủy quyền tổ chức tái chế.
7. Ủy ban nhân dân các cấp, tổ chức, cá nhân, người tiêu dùng có trách nhiệm tạo điều kiện và hỗ trợ nhà sản xuất, nhập khẩu, đơn vị tái chế, bên được ủy quyền trong việc phân loại, thu gom sản phẩm, bao bì sau tiêu dùng trên địa bàn.”
Như vậy, hình thức thực hiện trách nhiệm tái chế của nhà sản xuất, nhập khẩu được pháp luật quy định bao gồm việc tự thực hiện, thuê đơn vị tái chế, ủy quyền cho tổ chức trung gian hoặc kết hợp các cách thức này. Việc thực hiện phải bảo đảm yêu cầu về bảo vệ môi trường, đơn vị tái chế phải có giấy phép hợp lệ và bên được ủy quyền phải có tư cách pháp nhân, không trực tiếp tái chế, được ít nhất 03 doanh nghiệp ủy quyền. Bộ Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm công khai thông tin trên Hệ thống EPR quốc gia để đảm bảo minh bạch. Đồng thời, nhà sản xuất, nhập khẩu chỉ được hợp tác với đơn vị, tổ chức đáp ứng đủ điều kiện theo luật định. Các cơ quan nhà nước, tổ chức, cá nhân và người tiêu dùng cũng có trách nhiệm phối hợp, hỗ trợ việc phân loại, thu gom sản phẩm, bao bì sau tiêu dùng nhằm nâng cao hiệu quả tái chế.
Trân trọng./.
