Quy trình biên soạn chỉ tiêu tổng sản phẩm trong nước, chỉ tiêu tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được thực hiện theo các bước nào? Trình tự, thủ tục các bước được tổ chức thực hiện ra sao?
Luật sư cho tôi hỏi: Tôi đang cần thu thập dữ liệu liên quan đến chỉ tiêu tổng sản phẩm trong nước, chỉ tiêu tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh Y nơi tôi đang công tác. Tuy nhiên, tôi thắc mắc quy trình, thủ tục biên soạn những chỉ tiêu trên ra sao cho tới lúc được công khai trên Cổng Thông tin điện tử để đảm bảo tính chính xác, kịp thời của chỉ tiêu. Vậy, theo quy định của pháp luật hiện hành, quy trình biên soạn chỉ tiêu tổng sản phẩm trong nước, chỉ tiêu tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được thực hiện theo các bước nào? Trình tự, thủ tục các bước được tổ chức thực hiện ra sao? Mong Luật sư sớm giải đáp.
MỤC LỤC
2.1. Thu thập thông tin đầu vào chỉ tiêu GDP, GRDP:
2.2. Tính các chỉ tiêu phục vụ biên soạn chỉ tiêu GDP, GRDP:
2.3. Biên soạn số liệu chỉ tiêu GDP, GRDP:
2.4. Rà soát, đánh giá lại chỉ tiêu GDP, GRDP:
2.5. Công bố, phổ biến số liệu chỉ tiêu GDP, GRDP:
2.6. Lưu trữ số liệu chỉ tiêu GDP, GRDP:
Trả lời:
1. Quy trình biên soạn chỉ tiêu tổng sản phẩm trong nước, chỉ tiêu tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được thực hiện theo các bước nào?
Quy trình biên soạn chỉ tiêu tổng sản phẩm trong nước (sau đây gọi tắt là “GDP”), chỉ tiêu tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (sau đây gọi tắt là “GRDP”) được thực hiện theo các bước quy định tại Điều 3 Nghị định số 94/2022/NĐ-CP ngày 07/11/2022 của Chính phủ về việc quy định Nội dung chỉ tiêu thống kê thuộc hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia và quy trình biên soạn chỉ tiêu tổng sản phẩm trong nước, chỉ tiêu tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi tắt là “Nghị định số 94/2022/NĐ-CP”) như sau:
“Điều 3. Quy trình biên soạn chỉ tiêu tổng sản phẩm trong nước, chỉ tiêu tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
Quy trình biên soạn chỉ tiêu GDP, GRDP gồm 6 bước như sau:
1. Thu thập thông tin đầu vào phục vụ biên soạn GDP, GRDP.
2. Tính các chỉ tiêu phục vụ biên soạn GDP, GRDP.
3. Biên soạn số liệu GDP, GRDP.
4. Rà soát, đánh giá lại GDP, GRDP.
5. Công bố, phổ biến số liệu GDP, GRDP.
6. Lưu trữ số liệu GDP, GRDP.”
Theo đó, đây là quy trình biên soạn chỉ tiêu GDP, GRDP đã được chuẩn hoá và được Chính phủ ban hành. Do đó, các chủ thể khi biên soạn chỉ tiêu GDP, GRDP phải tuân thủ quy trình trên để đảm bảo tính hợp pháp cũng như tính hiệu quả, chính xác của kết quả biên soạn.
2. Trình tự, thủ tục các bước biên soạn chỉ tiêu tổng sản phẩm trong nước, chỉ tiêu tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được tổ chức thực hiện ra sao?
2.1. Thu thập thông tin đầu vào chỉ tiêu GDP, GRDP:
Bước đầu tiên thu thập thông tin đầu vào chỉ tiêu GDP, GRDP được thực hiện theo quy định tại Điều 8 Nghị định số 94/2022/NĐ-CP:
“Điều 8. Thu thập thông tin đầu vào phục vụ biên soạn chỉ tiêu tổng sản phẩm trong nước, chỉ tiêu tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
1. Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Tổng cục Thống kê) trực tiếp thu thập thông tin; tổng hợp thông tin từ bộ, ngành, Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và tập đoàn, tổng công ty nhà nước để biên soạn GDP, GRDP.
2. Bộ, ngành cung cấp thông tin phục vụ biên soạn GDP, GRDP theo quy định của chế độ báo cáo thống kê cấp quốc gia.
3. Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cung cấp thông tin phục vụ biên soạn GDP, GRDP theo Biểu số 01/TKQG, Biểu số 02/TKQG, Biểu số 03/NLTS, Biểu số 04/NLTS, Biểu số 05/CNXD và Biểu số 06/TMDV quy định tại Phụ lục II ban hành kèm theo Nghị định này.
4. Tập đoàn, tổng công ty nhà nước cung cấp thông tin phục vụ biên soạn GDP, GRDP theo Biểu số 01/TCT, Biểu số 02/TCT, Biểu số 03/TCT, Biểu số 04/TCT, Biểu số 05/TCT, Biểu số 06/TCT, Biểu số 07/TCT, Biểu số 08/TCT, Biểu số 09/TCT và Biểu số 10/TCT quy định tại Phụ lục II ban hành kèm theo Nghị định này.”
* Lưu ý: Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Bộ Tài chính được hợp nhất thành Bộ Tài chính (căn cứ Mục 2.3 Phần II Kết luận số 121-KL/TW ngày 24/01/2025 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa XIII về tổng kết Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa XII một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và khoản 6 Điều 1 Nghị quyết số 176/2025/QH15 ngày 18/02/2025 của Quốc hội về Cơ cấu tổ chức của Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khoá XV).
** Lưu ý: Tổng cục Thống kê được tổ chức lại thành Cục Thống kê thuộc cơ cấu tổ chức của Bộ Tài chính (căn cứ mục 1 Phần III Báo cáo số 219/BC-BNV ngày 11/01/2025 của Bộ Nội vụ về việc bổ sung, hoàn thiện phương án sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của Chính phủ và khoản 28 Điều 3 Nghị định số 29/2025/NĐ-CP ngày 24/02/2025 của Chính phủ về việc quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Tài chính được sửa đổi bởi khoản 5 Điều 1 Nghị định số 166/2025/NĐ-CP ngày 30/6/2025 của Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 29/2025/NĐ-CP ngày 24/02/2025 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Tài chính).
Theo đó, việc thu thập thông tin được thực hiện bởi nhiều chủ thể khác nhau với các hình thức và quy trình khác nhau. Trong đó:
- Cục Thống kê chịu trách nhiệm trực tiếp thu thập thông tin và tổng hợp thông tin;
- Các Bộ, ngành, Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các tập đoàn, công ty nhà nước có nhiệm vụ cung cấp thông tin và thực hiện cung cấp thông tin theo biểu số tương ứng.
Quy định nghĩa vụ của các cơ quan ban ngành, các chủ thể liên quan nêu trên trong cung cấp thông tin góp phần vào tính toàn diện, phản ánh chính xác các điều kiện của nền kinh tế. Cho phép đảm bảo đúng, đủ nguồn thông tin đầu vào, làm cơ sở cho biên soạn chỉ tiêu GDP, GRDP. Từ đó, phục vụ cho những hoạt động thống kê và tiếp cận thông tin thống kê khác.
2.2. Tính các chỉ tiêu phục vụ biên soạn chỉ tiêu GDP, GRDP:
Bước thứ hai tính các chỉ tiêu phục vụ biên soạn chỉ tiêu GDP, GRDP được quy định tại Điều 9 Nghị định số 94/2022/NĐ-CP:
“Điều 9. Tính các chỉ tiêu phục vụ biên soạn tổng sản phẩm trong nước, tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Tổng cục Thống kê) thực hiện:
1. Tổng hợp, xử lý thông tin đầu vào đã được thu thập ở Điều 8 Nghị định này.
2. Tính các chỉ tiêu theo phạm vi cả nước gồm:
a) Tích lũy tài sản;
b) Tiêu dùng cuối cùng;
c) Trị giá hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu;
d) Trị giá dịch vụ xuất khẩu, nhập khẩu;
đ) Giá trị sản xuất;
e) Chi phí trung gian;
g) Hệ thống chỉ số giá;
h) Thuế sản phẩm, trợ cấp sản phẩm và các chỉ tiêu thống kê khác.
3. Tính các chỉ tiêu theo phạm vi vùng, tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương gồm:
a) Giá trị sản xuất;
b) Chi phí trung gian;
c) Hệ thống chỉ số giá;
d) Thuế sản phẩm, trợ cấp sản phẩm và các chỉ tiêu thống kê khác.
4. Hoàn thiện, giải trình kết quả tính các chỉ tiêu phục vụ biên soạn GRDP sau khi thống nhất số liệu giữa trung ương và địa phương.”
Như vậy, dựa trên kết quả thu được từ việc tổng hợp, xử lý thông tin đầu vào trước đó, Bộ Tài chính là cơ quan thực hiện tính các chỉ tiêu phục vụ biên soạn chỉ tiêu GDP, GRDP trong phạm vi cả nước và phạm vi vùng, tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Theo đó, việc tính chỉ tiêu đối với từng phạm vi có các nội dung tương ứng quy định tại khoản 2, 3 Điều 9 Nghị định số 94/2022/NĐ-CP nêu trên. Lưu ý đối với chỉ tiêu phục vụ biên soạn GRDP, Bộ Tài chính có nhiệm vụ hoàn thiện, giải trình kết quả tính sau khi thống nhất số liệu giữa trung ương và địa phương. Điều này góp phần đảm bảo cho tính đồng bộ, tương thích và thống nhất giữa số liệu GRDP, GDP và các số liệu khác liên quan.
2.3. Biên soạn số liệu chỉ tiêu GDP, GRDP:
Biên soạn số liệu chỉ tiêu GDP, GRDP được thực hiện căn cứ vào Điều 10 Nghị định số 94/2022/NĐ-CP:
“Điều 10. Biên soạn số liệu tổng sản phẩm trong nước, tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Tổng cục Thống kê) thực hiện biên soạn:
1. Số liệu GDP giá hiện hành và giá so sánh theo phương pháp sản xuất và phương pháp sử dụng; kiểm tra tính logic, tương thích giữa số liệu GDP với số liệu các chỉ tiêu vĩ mô khác có liên quan.
2. Số liệu GRDP giá hiện hành và giá so sánh theo phương pháp sản xuất; kiểm tra tính logic, tương thích giữa số liệu GRDP với số liệu GDP và các chỉ tiêu vĩ mô khác có liên quan; hoàn thiện, giải trình kết quả tính toán sau khi thống nhất số liệu GRDP giữa trung ương và địa phương.”
Như vậy, sau khi tính các chỉ tiêu cần thiết cho việc thực hiện biên soạn, Bộ Tài chính có nhiệm vụ biên soạn số liệu GDP, GRDP. Gồm các nhiệm vụ như: tính giá hiện hành và giá so sánh theo các phương pháp tương ứng; kiểm tra tính logic, tương thích với các chỉ tiêu vĩ mô khác có liên quan. Đồng thời, đối với số liệu GRDP cần đảm bảo phải thống nhất số liệu giữa trung ương và địa phương trước khi hoàn thiện, giải trình kết quả tính toán.
Vậy, quá trình biên soạn chính là giai đoạn tính toán để có một hoặc một vài chỉ tiêu GDP, GRDP cụ thể và kiểm tra tính liên kết giữa các chỉ tiêu trên. Phải nói rằng, giai đoạn này có tính phức tạp, đòi hỏi chuyên môn cao và tầm quan trọng lớn để góp phần tạo nên hệ thống chỉ tiêu GDP, GRDP hoàn chỉnh.
2.4. Rà soát, đánh giá lại chỉ tiêu GDP, GRDP:
Việc rà soát, đánh giá lại chỉ tiêu GDP, GRDP được thực hiện trong khuôn khổ tại Điều 11 Nghị định số 94/2022/NĐ-CP:
“Điều 11. Rà soát, đánh giá lại tổng sản phẩm trong nước, tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
1. Định kỳ hằng năm, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Tổng cục Thống kê) thực hiện rà soát GDP, GRDP.
2. Định kỳ 5 năm, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Tổng cục Thống kê) chủ trì, phối hợp với bộ, ngành và địa phương rà soát quy mô GDP, GRDP; báo cáo Chính phủ để trình Quốc hội xem xét, quyết định về việc đánh giá lại quy mô GDP, GRDP.
3. Rà soát, đánh giá lại quy mô GDP, GRDP gồm 5 bước như sau:
a) Rà soát, cập nhật số liệu giá trị sản xuất;
b) Rà soát, hoàn thiện hệ thống chỉ số giá;
c) Rà soát, cập nhật hệ số chi phí trung gian;
d) Đánh giá lại quy mô GDP, GRDP theo giá trị sản xuất, hệ thống chỉ số giá và hệ số chi phí trung gian đã được rà soát;
đ) Hoàn thiện kết quả đánh giá lại số liệu GDP, GRDP.”
Theo đó, rà soát GDP, GRDP được thực hiện theo định kỳ hằng năm; rà soát quy mô, đánh giá lại quy mô GDP, GRDP được thực hiện theo định kỳ 5 năm.
Bên cạnh đó, quá trình thực hiện rà soát, đánh giá lại quy mô GDP, GRDP phải tuân theo quy trình 5 bước theo khoản 3 Điều 11 Nghị định số 94/2022/NĐ-CP nêu trên nhằm đảm bảo các số liệu liên tục được cập nhật, xem xét và kết quả sau cùng mang tính hoàn thiện trước khi công bố, phổ biến.
2.5. Công bố, phổ biến số liệu chỉ tiêu GDP, GRDP:
Việc công bố, phổ biến số liệu chỉ tiêu GDP, GRDP được thực hiện theo Điều 12 Nghị định số 94/2022/NĐ-CP được sửa đổi bởi khoản 1 Điều 2 Nghị định số 62/2024/NĐ-CP ngày 07/6/2024 của Chính phủ về việc Sửa đổi, bổ sung một số Điều, Phụ lục của Nghị định số 94/2016/NĐ-CP ngày 01/7/2016 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Thống kê và Nghị định số 94/2022/NĐ-CP ngày 07/11/2022 của Chính phủ quy định Nội dung chỉ tiêu thống kê thuộc hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia và quy trình biên soạn chỉ tiêu tổng sản phẩm trong nước, chỉ tiêu tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương:
“Điều 12. Công bố, phổ biến số liệu chỉ tiêu tổng sản phẩm trong nước, chỉ tiêu tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
1. Số liệu GDP được công bố như sau:
a) Số liệu ước tính quý I; sơ bộ quý IV năm trước năm báo cáo: Ngày 06 tháng 4 năm báo cáo;
b) Số liệu ước tính quý II, 6 tháng và ước tính cả năm lần 1; sơ bộ quý I: Ngày 06 tháng 7 năm báo cáo;
c) Số liệu ước tính quý III và 9 tháng; sơ bộ quý II và 6 tháng: Ngày 06 tháng 10 năm báo cáo;
d) Số liệu ước tính quý IV và ước tính cả năm lần 2; sơ bộ quý III và 9 tháng: Ngày 06 tháng 01 năm kế tiếp sau năm báo cáo;
đ) Số liệu sơ bộ cả năm: Ngày 06 tháng 10 năm kế tiếp sau năm báo cáo;
e) Số liệu chính thức cả năm và theo quý của năm báo cáo: Ngày 06 tháng 10 năm thứ hai kế tiếp sau năm báo cáo.
2. Số liệu GRDP được công bố như sau:
a) Số liệu ước tính quý I; sơ bộ quý IV năm trước năm báo cáo: Ngày 01 tháng 4 năm báo cáo;
b) Số liệu ước tính quý II, 6 tháng và ước tính cả năm lần 1; sơ bộ quý I: Ngày 01 tháng 7 năm báo cáo;
c) Số liệu ước tính quý III và 9 tháng; sơ bộ quý II và 6 tháng: Ngày 01 tháng 10 năm báo cáo;
d) Số liệu ước tính quý IV và ước tính cả năm lần 2; sơ bộ quý III và 9 tháng: Ngày 01 tháng 12 năm báo cáo;
đ) Số liệu sơ bộ cả năm: Ngày 01 tháng 10 năm kế tiếp sau năm báo cáo;
e) Số liệu chính thức cả năm và theo quý của năm báo cáo: Ngày 01 tháng 10 năm thứ hai kế tiếp sau năm báo cáo.”
Như vậy, việc công bố số liệu ước tính, số liệu sơ bộ và số liệu chính thức của số liệu GDP, GRDP phải tuân theo khoảng thời gian nhất định 1 quý, 6 tháng, 1 năm… và tiến hành công bố tại một thời điểm cụ thể.
Từ đó, giai đoạn này cung cấp đến công chúng các số liệu khách quan, minh bạch về tình hình kinh tế trên cả nước và ở địa phương. Giúp các nhà quản lý có cái nhìn toàn diện và đưa ra các chính sách, quy định phù hợp. Cũng như các nhà đầu tư, người dân có quyết định đúng đắn trong đầu tư, kinh doanh, làm việc…
2.6. Lưu trữ số liệu chỉ tiêu GDP, GRDP:
Cuối cùng, lưu trữ số liệu liệu chỉ tiêu GDP, GRDP được thực hiện theo Điều 13 Nghị định số 94/2022/NĐ-CP:
“Điều 13. Lưu trữ số liệu tổng sản phẩm trong nước, tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Tổng cục Thống kê) số hóa, lưu trữ tập trung số liệu GDP, GRDP và số liệu các chỉ tiêu phục vụ biên soạn GDP, GRDP.”
Theo đó, cơ quan có nhiệm vụ trực tiếp là Cục Thống kê sẽ chịu trách nhiệm số hoá, lưu trữ tập trung số liệu GDP, GRDP và các số liệu chỉ tiêu liên quan phục vụ biên soạn GDP, GRDP. Từ đó, đáp ứng khả năng số hoá, tập trung hoá của dữ liệu. Góp phần vào việc tiếp cận, khai thác, sử dụng các số liệu trên được dễ dàng, bình đẳng giữa các chủ thể và cũng góp phần tạo nên sự tương thích, phù hợp với các chỉ tiêu thống kê vĩ mô khác.
Trân trọng./.
