Kiểm toán môi trường được quy định thực hiện như thế nào?

Luật sư cho tôi hỏi: Tôi là giám đốc một nhà máy sản xuất linh kiện điện tử. Sau nhiều năm hoạt động, cơ quan quản lý môi trường thông báo rằng cơ sở của tôi cần thực hiện kiểm toán môi trường để đánh giá việc tuân thủ các quy định bảo vệ môi trường và sử dụng hiệu quả tài nguyên. Tôi muốn biết kiểm toán môi trường được quy định thực hiện như thế nào?

MỤC LỤC

1. Kiểm toán môi trường là gì?

2. Kiểm toán môi trường được quy định thực hiện như thế nào?

Trả lời:

1. Kiểm toán môi trường là gì?

Căn cứ theo khoản 1 Điều 74 Luật Bảo vệ môi trường 2020 quy định như sau:

“Điều 74. Kiểm toán môi trường

1. Kiểm toán môi trường là việc xem xét, đánh giá có hệ thống, toàn diện hiệu quả quản lý môi trường, kiểm soát ô nhiễm của cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ.

…”

Như vậy, kiểm toán môi trường là việc xem xét, đánh giá có hệ thống, toàn diện hiệu quả quản lý môi trường, kiểm soát ô nhiễm của cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ.

2. Kiểm toán môi trường được quy định thực hiện như thế nào?

Việc kiểm toán môi trường được quy định cụ thể theo khoản 2,3,4 Điều 74 Luật Bảo vệ môi trường 2020 như sau:

“Điều 74. Kiểm toán môi trường

…

2. Nội dung chính của kiểm toán môi trường đối với cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ bao gồm:

a) Việc sử dụng năng lượng, hóa chất, nguyên liệu, phế liệu nhập khẩu từ nước ngoài làm nguyên liệu sản xuất;

b) Kiểm soát ô nhiễm và quản lý chất thải.

3. Khuyến khích cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tự thực hiện kiểm toán môi trường.

4. Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn kỹ thuật hoạt động tự kiểm toán môi trường của cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ.”

Đồng thời, theo Điều 25, 25a Thông tư số 02/2022/TT-BTNMT do Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành ngày 10/01/2022 hướng dẫn Luật Bảo vệ môi trường 2020 được bổ sung bởi khoản 11 Điều 1 Thông tư số 07/2025/TT-BTNMT do Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường ban hành ngày 28/02/2025 sửa đổi Thông tư 02/2022/TT-BTNMT hướng dẫn Luật Bảo vệ môi trường nêu rõ việc Đơn vị tính khối lượng chất thải và Tự kiểm toán môi trường của cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ như sau:

“Điều 25. Đơn vị tính khối lượng chất thải

1. Khối lượng chất thải nguy hại, chất thải rắn công nghiệp thông thường trong các hồ sơ, giấy phép, báo cáo, chứng từ, biên bản giao nhận và các giấy tờ khác quy định tại Thông tư này thống nhất sử dụng đơn vị tính là ki-lô-gam (viết tắt là kg).

2. Khối lượng chất thải rắn sinh hoạt trong các hồ sơ, giấy phép, báo cáo, biên bản giao nhận và các giấy tờ khác quy định tại Thông tư này thống nhất sử dụng đơn vị tính là tấn.

Điều 25a. Tự kiểm toán môi trường của cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ

1. Tự kiểm toán môi trường do chính cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ thực hiện theo các nội dung quy định tại khoản 2 Điều 74 Luật Bảo vệ môi trường.

2. Cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tiến hành tự kiểm toán môi trường theo các bước sau:

a) Lập kế hoạch, xác định quy trình, nguồn lực để thực hiện kiểm toán môi trường;

b) Lập danh mục, nội dung cần kiểm toán môi trường;

c) Liên kết, kiểm tra các hồ sơ pháp lý hiện có và đối chiếu với hệ thống quản lý thực tế;

d) Rà soát các hạng mục đã hoàn thành và đánh giá hiệu quả công việc, đưa ra các hạng mục chưa được hoàn thành và đề xuất biện pháp quản lý, xử lý;

đ) Thông qua báo cáo kiểm toán môi trường.

3. Khuyến khích cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tự kiểm toán môi trường theo các nội dung sau:

a) Thu thập, tổng hợp các thông tin dữ liệu về sử dụng nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu, phế liệu (loại phế liệu, mã HS, khối lượng phế liệu dự kiến nhập khẩu), điện năng, hoá chất sử dụng, nguồn cung cấp điện, nước của cơ sở;

b) Đánh giá hiệu quả, khối lượng sử dụng nguyên liệu, nhiên liệu, năng lượng, vật liệu đầu vào và nguồn phát sinh từng loại chất thải đầu ra;

c) Đánh giá việc tuân thủ các quy định về kiểm soát ô nhiễm và quản lý chất thải (kết quả hoàn thành các công trình bảo vệ môi trường, phương án ứng phó sự cố môi trường); khối lượng phát sinh từng loại chất thải; biện pháp xử lý chất thải đi kèm; những vấn đề chưa đáp ứng yêu cầu về kiểm soát ô nhiễm và quản lý chất thải;

d) Đề xuất kế hoạch hành động: Kế hoạch hành động về giảm thiểu thất thoát, lãng phí nguyên liệu, nhiên liệu đầu vào và giảm phát sinh chất thải; kế hoạch hành động để tuân thủ tốt hơn các quy định về kiểm soát ô nhiễm và quản lý chất thải.”

Theo đó, kiểm toán môi trường là hoạt động nhằm đánh giá việc sử dụng tài nguyên và kiểm soát ô nhiễm tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ. Cơ sở có thể tự thực hiện kiểm toán theo quy trình gồm lập kế hoạch, xác định nội dung, rà soát hồ sơ pháp lý, đánh giá hiệu quả và đề xuất biện pháp quản lý. Việc kiểm toán tập trung vào sử dụng năng lượng, nguyên liệu, hóa chất, phế liệu nhập khẩu và công tác quản lý chất thải. Nhà nước khuyến khích cơ sở chủ động tự kiểm toán để nâng cao hiệu quả bảo vệ môi trường và tuân thủ quy định pháp luật.

Trân trọng./.