Hợp đồng đào tạo nghề bắt buộc phải ký trong trường hợp nào? Nội dung hợp đồng và chi phí đào tạo nghề được quy định như thế nào? Chi phí đào tạo nghề được hoàn trả trong trường hợp nào?
Luật sư cho tôi hỏi: Tôi được công ty cử đi học một khóa đào tạo nghề, nhưng chưa rõ có phải ký hợp đồng đào tạo không. Vậy khi nào bắt buộc phải ký hợp đồng đào tạo nghề? Nội dung hợp đồng và chi phí đào tạo được quy định ra sao? Nếu tôi nghỉ việc sớm thì có phải hoàn trả chi phí đào tạo không?
MỤC LỤC
1. Hợp đồng đào tạo nghề bắt buộc phải ký trong trường hợp nào?
2. Nội dung hợp đồng và chi phí đào tạo nghề được quy định như thế nào?
3. Chi phí đào tạo nghề được hoàn trả trong trường hợp nào?
Trả lời:
1. Hợp đồng đào tạo nghề bắt buộc phải ký trong trường hợp nào?
Căn cứ theo khoản 1 Điều 62 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:
“Điều 62. Hợp đồng đào tạo nghề giữa người sử dụng lao động, người lao động và chi phí đào tạo nghề
1. Hai bên phải ký kết hợp đồng đào tạo nghề trong trường hợp người lao động được đào tạo nâng cao trình độ, kỹ năng nghề, đào tạo lại ở trong nước hoặc nước ngoài từ kinh phí của người sử dụng lao động, kể cả kinh phí do đối tác tài trợ cho người sử dụng lao động.
Hợp đồng đào tạo nghề phải làm thành 02 bản, mỗi bên giữ 01 bản.
…”
Như vậy, hợp đồng đào tạo nghề được ký kết trong các trường hợp mà người lao động được đào tạo nâng cao trình độ và kỹ năng nghề, đào tạo lại ở trong nước/nước ngoài từ kinh phí của người sử dụng lao động (có bao gồm cả kinh phí đối tác tài trợ cho người sử dụng lao động).
2. Nội dung hợp đồng và chi phí đào tạo nghề được quy định như thế nào?
Căn cứ theo khoản 2, 3 Điều 62 Bộ luật Lao động 2019 quy định về nội dung và chi phí đào tạo nghề như sau:
“Điều 62. Hợp đồng đào tạo nghề giữa người sử dụng lao động, người lao động và chi phí đào tạo nghề
...
2. Hợp đồng đào tạo nghề phải có các nội dung chủ yếu sau đây:
a) Nghề đào tạo;
b) Địa điểm, thời gian và tiền lương trong thời gian đào tạo;
c) Thời hạn cam kết phải làm việc sau khi được đào tạo;
d) Chi phí đào tạo và trách nhiệm hoàn trả chi phí đào tạo;
đ) Trách nhiệm của người sử dụng lao động;
e) Trách nhiệm của người lao động.
3. Chi phí đào tạo bao gồm các khoản chi có chứng từ hợp lệ về chi phí trả cho người dạy, tài liệu học tập, trường, lớp, máy, thiết bị, vật liệu thực hành, các chi phí khác hỗ trợ cho người học và tiền lương, tiền đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người học trong thời gian đi học. Trường hợp người lao động được gửi đi đào tạo ở nước ngoài thì chi phí đào tạo còn bao gồm chi phí đi lại, chi phí sinh hoạt trong thời gian đào tạo.”
Như vậy, hợp đồng đào tạo nghề giữa người sử dụng lao động và người lao động phải được lập thành văn bản và bao gồm các nội dung chủ yếu như: nghề đào tạo, thời gian và địa điểm đào tạo, tiền lương trong thời gian đào tạo, thời hạn cam kết làm việc sau đào tạo, chi phí đào tạo và trách nhiệm hoàn trả (nếu có), cùng với trách nhiệm của mỗi bên.
Chi phí đào tạo được xác định là toàn bộ các khoản chi có chứng từ hợp lệ liên quan đến việc dạy và học, bao gồm tiền lương, tài liệu, thiết bị học tập, bảo hiểm và hỗ trợ khác cho người học, kể cả chi phí đi lại, sinh hoạt nếu đào tạo ở nước ngoài.
3. Chi phí đào tạo nghề được hoàn trả trong trường hợp nào?
* Trường hợp hoàn trả chi phí đào tạo khi người lao động chấm dứt hợp đồng trái pháp luật
Căn cứ theo khoản 3 Điều 40 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:
“Điều 40. Nghĩa vụ của người lao động khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật
...
3. Phải hoàn trả cho người sử dụng lao động chi phí đào tạo quy định tại Điều 62 của Bộ luật này.”
Dẫn chiếu, tại Điều 35 Bộ luật Lao động 2019 quy định:
“Điều 35. Quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động của người lao động
1. Người lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động nhưng phải báo trước cho người sử dụng lao động như sau:
a) Ít nhất 45 ngày nếu làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn;
b) Ít nhất 30 ngày nếu làm việc theo hợp đồng lao động xác định thời hạn có thời hạn từ 12 tháng đến 36 tháng;
c) Ít nhất 03 ngày làm việc nếu làm việc theo hợp đồng lao động xác định thời hạn có thời hạn dưới 12 tháng;
d) Đối với một số ngành, nghề, công việc đặc thù thì thời hạn báo trước được thực hiện theo quy định của Chính phủ.
2. Người lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động không cần báo trước trong trường hợp sau đây:
a) Không được bố trí theo đúng công việc, địa điểm làm việc hoặc không được bảo đảm điều kiện làm việc theo thỏa thuận, trừ trường hợp quy định tại Điều 29 của Bộ luật này;
b) Không được trả đủ lương hoặc trả lương không đúng thời hạn, trừ trường hợp quy định tại khoản 4 Điều 97 của Bộ luật này;
c) Bị người sử dụng lao động ngược đãi, đánh đập hoặc có lời nói, hành vi nhục mạ, hành vi làm ảnh hưởng đến sức khỏe, nhân phẩm, danh dự; bị cưỡng bức lao động;
d) Bị quấy rối tình dục tại nơi làm việc;
đ) Lao động nữ mang thai phải nghỉ việc theo quy định tại khoản 1 Điều 138 của Bộ luật này;
e) Đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại Điều 169 của Bộ luật này, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác;
g) Người sử dụng lao động cung cấp thông tin không trung thực theo quy định tại khoản 1 Điều 16 của Bộ luật này làm ảnh hưởng đến việc thực hiện hợp đồng lao động.”
* Trường hợp hoàn trả chi phí đào tạo khi người lao động chấm dứt hợp đồng đúng pháp luật
Căn cứ theo khoản 2 Điều 62 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:
“Điều 62. Hợp đồng đào tạo nghề giữa người sử dụng lao động, người lao động và chi phí đào tạo nghề
...
2. Hợp đồng đào tạo nghề phải có các nội dung chủ yếu sau đây:
a) Nghề đào tạo;
b) Địa điểm, thời gian và tiền lương trong thời gian đào tạo;
c) Thời hạn cam kết phải làm việc sau khi được đào tạo;
d) Chi phí đào tạo và trách nhiệm hoàn trả chi phí đào tạo;
đ) Trách nhiệm của người sử dụng lao động;
e) Trách nhiệm của người lao động.
…”
Theo đó, trong nội dung bắt buộc của hợp đồng học nghề có quy định về trách nhiệm hoàn trả chi phí đào tạo. Vì thế, khi chấm dứt hợp đồng lao động đúng pháp luật nhưng trong hợp đồng có sự thoả thuận giữa người sử dụng lao động và người lao động về hoàn trả chi phí đào tạo thì người lao động có trách nhiệm thực hiện theo thỏa thuận.
Trân trọng./.
