File ghi âm, video ghi hình tặng cho nhà, đất có giá trị pháp lý hay không?

Luật sư cho tôi hỏi: Bố tôi vừa mới qua đời cách đây không lâu, để lại cho tôi và em trai một số tài sản, trong đó có một mảnh đất vườn nhỏ gắn bó với gia đình nhiều năm. Mẹ tôi thì đã mất từ khi anh em tôi còn rất nhỏ nên toàn bộ việc nuôi dưỡng và tạo dựng tài sản đều do bố tôi lo liệu. Khoảng một năm trước, trong lúc còn minh mẫn, bố tôi đã nói rõ ràng trước mặt tôi rằng sẽ tặng cho tôi mảnh đất vườn đó để tôi tiếp tục gìn giữ và chăm sóc. Vì lo ngại sau này có tranh chấp, tôi đã chủ động ghi âm lại toàn bộ lời nói của bố nhưng khi ấy chúng tôi không lập bất kỳ văn bản nào, cũng không đi công chứng hay làm thủ tục sang tên theo quy định. Nay sau khi bố mất, em trai tôi cho rằng tất cả tài sản của bố để lại, bao gồm cả mảnh đất vườn, phải chia đôi theo thừa kế. Tôi lại tin rằng mình có căn cứ vì đã có file ghi âm lời bố hứa tặng cho. Trong tình huống này, tôi muốn hỏi Luật sư: Liệu file ghi âm đó có đủ giá trị pháp lý để chứng minh tôi được hưởng trọn quyền sử dụng mảnh đất hay không? Mong nhận được sự phản hồi, giải đáp từ Luật sư, cảm ơn rất nhiều!

MỤC LỤC

1. Hình thức ghi nhận sự kiện tặng cho bất động sản được quy định thực hiện như thế nào?

2. File ghi âm, video ghi hình tặng cho nhà, đất có giá trị pháp lý hay không?

Trả lời:

1. Hình thức ghi nhận sự kiện tặng cho bất động sản được quy định thực hiện như thế nào?

Căn cứ theo Điều 459 Bộ luật Dân sự năm 2015 và khoản 3 Điều 27 Luật Đất đai năm 2024 quy định như sau:

“Điều 459. Tặng cho bất động sản

1. Tặng cho bất động sản phải được lập thành văn bản có công chứng, chứng thực hoặc phải đăng ký, nếu bất động sản phải đăng ký quyền sở hữu theo quy định của luật.

2. Hợp đồng tặng cho bất động sản có hiệu lực kể từ thời điểm đăng ký; nếu bất động sản không phải đăng ký quyền sở hữu thì hợp đồng tặng cho có hiệu lực kể từ thời điểm chuyển giao tài sản.”

và

“Điều 27. Quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất; thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất

…

3. Việc công chứng, chứng thực hợp đồng, văn bản thực hiện các quyền của người sử dụng đất được thực hiện như sau:

a) Hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất phải được công chứng hoặc chứng thực, trừ trường hợp quy định tại điểm b khoản này;

b) Hợp đồng cho thuê, cho thuê lại quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất, hợp đồng chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp; hợp đồng chuyển nhượng, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất, tài sản gắn liền với đất mà một bên hoặc các bên tham gia giao dịch là tổ chức hoạt động kinh doanh bất động sản được công chứng hoặc chứng thực theo yêu cầu của các bên;

c) Văn bản về thừa kế quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất được công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật về dân sự;

d) Việc công chứng, chứng thực thực hiện theo quy định của pháp luật về công chứng, chứng thực.”

Từ quy định trên có thể thấy rằng, hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất bắt buộc phải được lập thành văn bản và phải được công chứng hoặc chứng thực (trừ một số trường hợp ngoại lệ theo luật định). Đây là điều kiện bắt buộc để bảo đảm tính pháp lý, giá trị chứng cứ cũng như hiệu lực thi hành của hợp đồng. Đồng thời, do quyền sử dụng đất là loại bất động sản phải đăng ký, nên hợp đồng tặng cho chỉ phát sinh hiệu lực kể từ thời điểm được đăng ký vào sổ địa chính theo quy định pháp luật về đất đai.

Quy định này nhằm đảm bảo tính công khai, minh bạch, phòng ngừa tranh chấp, đồng thời bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên trong giao dịch, cũng như tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước về đất đai.

2. File ghi âm, video ghi hình tặng cho nhà, đất có giá trị pháp lý hay không?

Từ các phân tích trên có thể khẳng định, file ghi âm/ghi hình chỉ có giá trị pháp lý trong phạm vi là một loại chứng cứ theo quy định của pháp luật tố tụng, cụ thể theo khoản 1 Điều 94, khoản 2 Điều 95 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 quy định như sau:

“Điều 94. Nguồn chứng cứ

Chứng cứ được thu thập từ các nguồn sau đây:

1. Tài liệu đọc được, nghe được, nhìn được, dữ liệu điện tử.

…”

và

“Điều 95. Xác định chứng cứ

…

2. Tài liệu nghe được, nhìn được được coi là chứng cứ nếu được xuất trình kèm theo văn bản trình bày của người có tài liệu đó về xuất xứ của tài liệu nếu họ tự thu âm, thu hình hoặc văn bản có xác nhận của người đã cung cấp cho người xuất trình về xuất xứ của tài liệu đó hoặc văn bản về sự việc liên quan tới việc thu âm, thu hình đó.”

Do đó, Tòa án có quyền xem xét, giám định và đánh giá mức độ xác thực của file này để chứng minh ý chí, sự kiện hoặc hành vi của các bên trong giao dịch tặng cho bất động sản. Tuy nhiên, file ghi âm/ghi hình không phải là hình thức pháp lý bắt buộc để giao dịch tặng cho bất động sản có hiệu lực. Bởi lẽ, theo như phân tích tại Mục 1 bên trên bài viết, hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất hoặc nhà ở chỉ có giá trị pháp lý khi được lập thành văn bản, có công chứng hoặc chứng thực.

Như vậy, file âm thanh, hình ảnh chỉ có thể được sử dụng như một chứng cứ bổ trợ trong trường hợp xảy ra tranh chấp để chứng minh việc các bên đã có thỏa thuận tặng cho, chứ không thể tự mình làm phát sinh, thay đổi hay chấm dứt quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà. Nói cách khác, file ghi âm/ghi hình có giá trị về mặt chứng minh nhưng không thể thay thế văn bản công chứng/chứng thực và thủ tục đăng ký quyền theo quy định pháp luật hiện hành. Thế nên, chúng tôi buộc phải cho bạn biết rằng: Rất tiếc file ghi âm về nội dung tặng cho đất của bố bạn sẽ không có giá trị pháp lý thay thế cho văn bản công chứng/chứng thực để làm cơ sở cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bạn.

Trân trọng./.