Văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế là gì? Người chưa thành niên có bắt buộc phải ký vào Văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế không?
Luật sư cho tôi hỏi: Tôi là một trong những người thừa kế tài sản của cha mẹ để lại, trong số các anh chị em của tôi có một em hiện vẫn chưa đủ 18 tuổi. Vậy, trong trường hợp này, em tôi có thể tham gia ký vào Văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế không?
MỤC LỤC
2. Văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế là gì?
3. Người chưa thành niên có bắt buộc phải ký vào Văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế không?
Trả lời:
1. Di sản bao gồm những gì?
Căn cứ Điều 612 Bộ luật Dân sự 2015 quy định như sau:
“Điều 612. Di sản
Di sản bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác.”
Theo đó, di sản bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác.
2. Văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế là gì?
Hiện nay, pháp luật Việt Nam không quy định cụ thể về khái niệm “Văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế”. Tuy nhiên, có thể hiểu “Văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế” là văn bản do những người thừa kế hợp pháp hoặc theo di chúc cùng nhau lập ra để thống nhất việc phân chia tài sản của người đã mất để lại.
Trong văn bản này, các bên thừa kế sẽ nêu rõ thông tin cá nhân, quan hệ với người để lại di sản, liệt kê đầy đủ tài sản thừa kế và thỏa thuận cách thức phân chia cụ thể. Văn bản này thường được lập khi các bên tự nguyện, không có tranh chấp và cần được công chứng hoặc chứng thực theo quy định pháp luật để đảm bảo giá trị pháp lý. Việc lập văn bản thỏa thuận giúp đảm bảo quyền lợi cho các bên liên quan, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình sang tên, chuyển quyền sở hữu tài sản.
3. Người chưa thành niên có bắt buộc phải ký vào Văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế không?
Căn cứ khoản 3 Điều 21 Bộ luật Dân sự 2015 quy định như sau:
“Điều 21. Người chưa thành niên
…
3. Người từ đủ sáu tuổi đến chưa đủ mười lăm tuổi khi xác lập, thực hiện giao dịch dân sự phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý, trừ giao dịch dân sự phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày phù hợp với lứa tuổi.”
Theo đó, người chưa thành niên không thể tự mình xác lập, thực hiện việc phân chia di sản thừa kế mà phải thực hiện thông qua người đại diện.
Đồng thời, theo khoản 3 Điều 141 Bộ luật Dân sự 2015 quy định như sau:
“Điều 141. Phạm vi đại diện
…
3. Một cá nhân, pháp nhân có thể đại diện cho nhiều cá nhân hoặc pháp nhân khác nhau nhưng không được nhân danh người được đại diện để xác lập, thực hiện giao dịch dân sự với chính mình hoặc với bên thứ ba mà mình cũng là người đại diện của người đó, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.”
Như vậy, người chưa thành niên không thể tham gia ký vào văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế.
Trong trường hợp của bạn, em bạn là người chưa thành niên thì vẫn có quyền thừa kế di sản như những người khác, nhưng do chưa đủ năng lực hành vi dân sự nên không thể tự mình ký vào văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế. Thay vào đó, người giám hộ hợp pháp của em bạn sẽ đại diện ký vào văn bản với tư cách là người đại diện theo pháp luật. Tuy nhiên, nếu người giám hộ cũng là một trong các đồng thừa kế thì để đảm bảo quyền lợi của người chưa thành niên, việc ký thay cần có sự giám sát, có thể phải thông qua cơ quan có thẩm quyền như Tòa án hoặc Phòng công chứng yêu cầu có ý kiến của cơ quan bảo vệ trẻ em nhằm tránh việc xung đột lợi ích.
Trân trọng./.
