Trường hợp nào thì Hợp đồng lao động vô hiệu? Trường hợp nào thì Thỏa ước lao động tập thể vô hiệu? Thẩm quyền tuyên bố hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể vô hiệu?

Luật sư cho tôi hỏi: Tôi là nhân viên phòng nhân sự tại một công ty. Trong quá trình rà soát hồ sơ lao động, tôi phát hiện một số hợp đồng lao động và thỏa ước lao động tập thể có dấu hiệu vi phạm quy định pháp luật. Tôi muốn biết những trường hợp nào thì hợp đồng lao động bị coi là vô hiệu? Những trường hợp nào thì thỏa ước lao động tập thể bị coi là vô hiệu?

MỤC LỤC

1. Trường hợp nào thì Hợp đồng lao động vô hiệu?

2. Trường hợp nào thì Thỏa ước lao động tập thể vô hiệu?

3. Thẩm quyền tuyên bố hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể vô hiệu?

Trả lời:

1. Trường hợp nào thì Hợp đồng lao động vô hiệu?

Căn cứ theo Điều 49 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:

“Điều 49. Hợp đồng lao động vô hiệu

1. Hợp đồng lao động vô hiệu toàn bộ trong trường hợp sau đây:

a) Toàn bộ nội dung của hợp đồng lao động vi phạm pháp luật;

b) Người giao kết hợp đồng lao động không đúng thẩm quyền hoặc vi phạm nguyên tắc giao kết hợp đồng lao động quy định tại khoản 1 Điều 15 của Bộ luật này;

c) Công việc đã giao kết trong hợp đồng lao động là công việc mà pháp luật cấm.

2. Hợp đồng lao động vô hiệu từng phần khi nội dung của phần đó vi phạm pháp luật nhưng không ảnh hưởng đến các phần còn lại của hợp đồng.”

Như vậy, hợp đồng lao động bị tuyên bố vô hiệu khi vi phạm các quy định của pháp luật về nội dung, thẩm quyền, nguyên tắc giao kết hợp đồng hoặc công việc mà pháp luật cấm. Việc xác định hợp đồng lao động vô hiệu toàn bộ hay từng phần sẽ ảnh hưởng đến quyền và nghĩa vụ của các bên liên quan.

2. Trường hợp nào thì Thỏa ước lao động tập thể vô hiệu?

Căn cứ theo Điều 86 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:

“Điều 86. Thỏa ước lao động tập thể vô hiệu

1. Thỏa ước lao động tập thể vô hiệu từng phần khi một hoặc một số nội dung trong thỏa ước lao động tập thể vi phạm pháp luật.

2. Thỏa ước lao động tập thể vô hiệu toàn bộ thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Toàn bộ nội dung thỏa ước lao động tập thể vi phạm pháp luật;

b) Người ký kết không đúng thẩm quyền;

c) Không tuân thủ đúng quy trình thương lượng, ký kết thỏa ước lao động tập thể.”

Như vậy, thỏa ước lao động tập thể vô hiệu từng phần khi một hoặc một số nội dung trong thỏa ước lao động tập thể vi phạm pháp luật.

Thỏa ước lao động tập thể vô hiệu toàn bộ thuộc một trong các trường hợp: toàn bộ nội dung thỏa ước lao động tập thể vi phạm pháp luật, người ký kết không đúng thẩm quyền, không tuân thủ đúng quy trình thương lượng, ký kết thỏa ước lao động tập thể.

3. Thẩm quyền tuyên bố hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể vô hiệu?

Căn cứ Điều 50 Bộ luật Lao động 2019 quy định thẩm quyền tuyên bố hợp đồng lao động vô hiệu như sau:

“Điều 50. Thẩm quyền tuyên bố hợp đồng lao động vô hiệu

Tòa án nhân dân có quyền tuyên bố hợp đồng lao động vô hiệu.”

Căn cứ Điều 87 Bộ luật Lao động 2019 quy định thẩm quyền tuyên bố thỏa ước lao động vô hiệu như sau:

“Điều 87. Thẩm quyền tuyên bố thỏa ước lao động tập thể vô hiệu

Tòa án nhân dân có quyền tuyên bố thỏa ước lao động tập thể vô hiệu.”

Theo đó, thẩm quyền tuyên bố hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể vô hiệu đều là Tòa án nhân dân có quyền tuyên bố hợp đồng, thỏa ước lao động tập thể vô hiệu.

Dẫn chiếu, tại khoản 1 Điều 33, điểm v khoản 2 Điều 39 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định:

“Điều 33. Những yêu cầu về lao động thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án

1. Yêu cầu tuyên bố hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể vô hiệu.

...”

“Điều 39. Thẩm quyền của Tòa án theo lãnh thổ

...

2. Thẩm quyền giải quyết việc dân sự của Tòa án theo lãnh thổ được xác định như sau:

...

v) Tòa án nơi giao kết hoặc thực hiện hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể có thẩm quyền giải quyết yêu cầu tuyên bố hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể đó vô hiệu;

…”

Như vậy, có thể khẳng định rằng Tòa án nhân dân là cơ quan có thẩm quyền tuyên bố hợp đồng lao động và thỏa ước lao động tập thể vô hiệu. Đồng thời, theo khoản 1 Điều 33 và điểm v khoản 2 Điều 39 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, yêu cầu tuyên bố hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể vô hiệu thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân; trong đó, Tòa án nơi giao kết hoặc nơi thực hiện hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể sẽ có thẩm quyền giải quyết theo lãnh thổ. Vậy, thẩm quyền tuyên bố hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể vô hiệu được pháp luật quy định rõ ràng, thống nhất và thuộc về Tòa án nhân dân nơi có liên quan trực tiếp đến việc giao kết hoặc thực hiện các quan hệ lao động đó.

Trân trọng./.