1. Giải thích từ ngữ

Tổ chức, cưỡng ép, xúi giục người khác trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân được hiểu là hành vi tổ chức cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài; sử dụng các thủ đoạn khác nhau ép buộc người khác phải trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài; xúi giục người khác trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân.

2. Tội danh

“Điều 120. Tội tổ chức, cưỡng ép, xúi giục người khác trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân

1. Người nào tổ chức, cưỡng ép, xúi giục người khác trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 15 năm.

2. Phạm tội trong trường hợp đặc biệt nghiêm trọng, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân.

3. Người chuẩn bị phạm tội này, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.”

3. Cấu thành tội phạm

3.1. Khách thể của tội phạm

Tội tổ chức, cưỡng ép, xúi giục người khác trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân xâm phạm trực tiếp tới an ninh đối ngoại, an ninh đối nội và sự ổn định, vững mạnh của Bộ máy Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

3.2. Mặt khách quan của tội phạm

Tội tổ chức, cưỡng ép, xúi giục người khác trốn đi nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân được xác lập khi có ít nhất một trong các hành vi sau đây:

- Thứ nhất, hành vi tổ chức cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài:Người phạm tội thực hiện các hành vi tổ chức bao gồm việc tạo ra hoặc sắp xếp các giấy tờ giả mạo để lừa dối cơ quan có thẩm quyền trong quá trình xuất cảnh, nhập cảnh hoặc cư trú.

Họ có thể chuẩn bị các phương tiện, vật phẩm cần thiết như tiền, vàng, tàu thuyền, lương thực,… để thực hiện việc rời khỏi đất nước một cách lén lút hoặc thậm chí bằng cách công khai nhưng dưới sự giả mạo. Hành vi này có thể còn bao gồm việc thu gom tài sản, tiền vàng để mua sắm phương tiện, vật tư, lương thực, thực phẩm hoặc các giấy tờ cần thiết nhằm mục đích trốn ra nước ngoài hoặc để ở lại nước ngoài trái phép hoặc giải quyết những công việc khác liên quan.

- Thứ hai, hành vi cưỡng ép người khác trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài:Đây là hành vi sử dụng đe dọa, ép buộc bằng vũ lực hoặc gây áp lực tinh thần để bắt buộc người khác phải rời khỏi đất nước hoặc ở lại nước ngoài trái với ý muốn của họ.

Người phạm tội có thể vừa là người tổ chức vừa là người thực hiện cưỡng ép, nhưng cũng có thể là hai người khác nhau. Người tổ chức và người cưỡng ép có thể cùng tham gia vào việc trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài trái phép nhưng cũng có trường hợp họ chỉ là người hỗ trợ mà không trực tiếp trốn đi hoặc ở lại nước ngoài.

- Thứ ba, hành vi xúi giục người khác trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài:Đây là hành vi dụ dỗ, lôi kéo, thuyết phục hoặc khuyến khích người khác, tác động vào tâm lý của họ khiến họ nảy sinh ý định và thực hiện việc trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài.

Người xúi giục sử dụng lời nói, hành động để làm thay đổi quan điểm, suy nghĩ của người khác, dẫn đến việc người đó thực hiện hành vi trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài một cách trái phép.

3.3. Mặt chủ quan của tội phạm

Người phạm tội thực hiện tội phạm này với lỗi cố ý trực tiếp. Họ nhận thức rõ hành vi thành lập hoặc phá hoại chính sách đoàn kết là nguy hiểm cho xã hội, thấy trước được hậu quả xảy ra nhưng vẫn thực hiện những hành vi phạm tội đó. 

Mục đích chống chính quyền nhân dân là dấu hiệu bắt buộc trong cấu thành tội phạm này. Nếu việc tổ chức, cưỡng ép, xúi giục người khác trốn ra nước ngoài, trốn ở lại nước ngoài trái phép nhưng không nhằm mục đích chống chính quyền nhân dân thì không coi là phạm tội này mà sẽ cấu thành các tội phạm khác quy định ở Tội tổ chức, môi giới cho người khác xuất cảnh, nhập cảnh hoặc ở lại Việt Nam trái phép (Điều 348 Bộ luật Hình sự).

3.4. Chủ thể của tội phạm

Chủ thể của tội tổ chức, cưỡng ép, xúi giục người khác trốn đi nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân có thể là bất kỳ cá nhân nào thực hiện hành vi riêng lẻ nhưng đại đa số thường là tội phạm có tổ chức, có nhiều người cùng thực hiện hành vi tổ chức, cưỡng ép, xúi giục người khác trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân. 

Tất cả những người thực hiện hành vi tổ chức, cưỡng ép, xúi giục người khác trốn đi nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân đều phải từ đủ 16 tuổi trở lên theo Điều 12 Bộ luật Hình sự và có đầy đủ năng lực trách nhiệm hình sự theo Điều 21 Bộ luật Hình sự.

Trân trọng./.