1. Giải thích từ ngữ
Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam được hiểu là những hành vi tạo ra, phát tán, tuyên truyền, xuyên tạc những thông tin sai sự thật, phỉ báng chính quyền nhân dân, tuyên truyền luận điệu chiến tranh tâm lý, phao tin bịa đặt gây hoang mang trong nhân dân, làm ra, tàng trữ, lưu hành các tài liệu văn hoá phẩm có nội dung chống Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
2. Tội danh
“Điều 117. Tội làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
1. Người nào có một trong những hành vi sau đây nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 12 năm:
a) Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm có nội dung xuyên tạc, phỉ báng chính quyền nhân dân;
b) Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm có nội dung bịa đặt, gây hoang mang trong nhân dân;
c) Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm gây chiến tranh tâm lý.
2. Phạm tội trong trường hợp đặc biệt nghiêm trọng, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 20 năm.
3. Người chuẩn bị phạm tội này, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.”
3. Cấu thành tội phạm
3.1. Khách thể của tội phạm
Tội làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, hoặc vật phẩm với mục đích chống lại Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được đặc trưng bởi những hành động nhằm gây nghi ngờ và làm giảm lòng tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước. Những hành vi này có thể dẫn đến sự xâm phạm sự thống nhất về tư tưởng chính trị trong xã hội từ đó đe dọa sự vững mạnh và ổn định của chính quyền nhân dân cũng như của chế độ xã hội chủ nghĩa.
Khách thể của tội phạm này chính là sự vững mạnh và ổn định của chính quyền nhân dân, chế độ xã hội chủ nghĩa và Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Việc thực hiện các hành vi này có thể làm suy yếu niềm tin của nhân dân vào các cơ quan chính quyền, làm xói mòn sự đồng thuận về tư tưởng và chính trị trong xã hội và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự ổn định và phát triển bền vững của chế độ xã hội chủ nghĩa.
3.2. Mặt khách quan của tội phạm
Người phạm tội làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu hoặc vật phẩm nhằm chống lại Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thực hiện các hành vi cụ thể như sau:
- Thứ nhất, hành vilàm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền các thông tin, tài liệu hoặc vật phẩm có nội dung xuyên tạc hoặc phỉ báng chính quyền nhân dân. Điều này bao gồm các hành động như biên soạn, in ấn, viết lách, vẽ tranh, cất giữ hoặc cất giấu tài liệu, phát ra hoặc truyền ra rộng rãi thông qua nhiều hình thức như truyền miệng, phao tin, hội giảng, bài viết, và các phương tiện truyền thông khác. Những thông tin hoặc tài liệu này có thể xuyên tạc, chỉ trích các chủ trương và chính sách của Đảng và Nhà nước, làm giảm uy tín của lãnh tụ, cán bộ công chức, nói xấu công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội, xuyên tạc lịch sử hoặc kích động và kêu gọi các hoạt động chống đối Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Người phạm tội có thể lợi dụng các hiện tượng tiêu cực, thổi phồng những khuyết điểm trong quản lý kinh tế và xã hội, tạo ra sự hoài nghi và giảm sút lòng tin của nhân dân vào chế độ, vào sự lãnh đạo của Đảng và sự quản lý của bộ máy Nhà nước, từ đó làm giảm ý chí trong việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
- Thứ hai,hành vi làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, hoặc vật phẩm có nội dung bịa đặt, nhằm gây hoang mang trong nhân dân. Điều này có thể bao gồm việc soạn thảo, in ấn, viết, vẽ, cất giữ, cất giấu, phát ra hoặc truyền ra rộng rãi các thông tin sai lệch hoặc gây hoang mang. Những hành vi này có thể tạo ra sự sợ hãi, tư tưởng cầu an, hoặc tung tin thất thiệt để làm cho người dân nghi ngờ, lo lắng và bất an. Những thông tin, tài liệu, hoặc vật phẩm này đều nhằm mục đích chống lại Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
- Thứ ba, hành vi làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền các thông tin, tài liệu, hoặc vật phẩm nhằm gây ra chiến tranh tâm lý. Đây là hành động biên soạn, in ấn, viết lách, vẽ tranh, cất giữ hoặc cất giấu các tài liệu, sau đó phát ra hoặc truyền đi rộng rãi thông qua nhiều phương tiện như truyền miệng, phao tin, hội giảng, bài viết, hoặc các kênh truyền thông khác. Hành vi này có thể bao gồm việc sử dụng các luận điệu chiến tranh tâm lý của đối phương để tuyên truyền, kích động, hoặc xuyên tạc nhằm đánh vào tâm lý của nhân dân. Ví dụ, việc tuyên truyền các luận điệu chiến tranh tâm lý, lối sống hiện sinh, sống gấp, hoặc các học thuyết tư sản, phản động cũng thuộc loại hình tội phạm này.
Khi thực hiện các hành vi trên nhằm chống Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, người phạm tội nhằm làm giảm lòng tin của nhân dân đối với Đảng, với chế độ xã hội chủ nghĩa, phá hoại sự thống nhất về chính trị, tư tưởng trong xã hội, xâm phạm sự vững mạnh của chính quyền nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa.
Tội phạm được coi là hoàn thành kể từ thời điểm người phạm tội bắt đầu thực hiện một trong các hành vi nêu trên.
3.3. Mặt chủ quan của tội phạm
Tội phạm trong trường hợp này được thực hiện do lỗi cố ý trực tiếp và có mục đích cụ thể nhằm chống lại Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Mục đích chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là một dấu hiệu bắt buộc của cấu thành tội phạm này. Người phạm tội hoàn toàn nhận thức rõ ràng rằng hành vi của mình không chỉ gây hại cho xã hội mà còn nhằm trực tiếp chống lại chính quyền nhân dân và Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Dù biết rõ mục đích và hậu quả nguy hiểm của hành vi, người phạm tội vẫn cố tình thực hiện và mong muốn những hậu quả đó xảy ra.
Tuy nhiên, nếu một người thực hiện hành vi như phao tin bịa đặt, gây hoang mang trong nhân dân hoặc đả kích cán bộ mà không có mục đích chống lại Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thì hành vi đó sẽ không được coi là tội phạm tuyên truyền chống Nhà nước. Nói cách khác, hành vi gây hoang mang hoặc chỉ trích mà không nhằm mục đích chống chính quyền nhân dân không đủ yếu tố cấu thành tội phạm theo quy định này.
3.4. Chủ thể của tội phạm
Chủ thể của tội phạm tội làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam có thể là bất kỳ, bao gồm người Việt Nam, người nước ngoài, người không quốc tịch, từ đủ 16 tuổi trở lên và có đầy đủ năng lực trách nhiệm hình sự theo Điều 21 Bộ luật Hình sự.
Trân trọng./.