Cơ quan lập quy hoạch là cơ quan, tổ chức nào? Thẩm quyền tổ chức lập quy hoạch và trách nhiệm của cơ quan tổ chức lập quy hoạch?

Luật sư cho tôi hỏi: Tôi đang thực hiện một đề tài nghiên cứu về quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội cấp tỉnh. Trong quá trình tìm hiểu, tôi thấy có nhiều cấp, ngành khác nhau tham gia vào công tác quy hoạch, nhưng tôi vẫn chưa rõ cụ thể ai là người có thẩm quyền tổ chức lập quy hoạch, cũng như trách nhiệm của các cơ quan được giao tổ chức lập quy hoạch là gì. Vậy, thẩm quyền tổ chức lập quy hoạch và trách nhiệm của cơ quan tổ chức lập quy hoạch được quy định như thế nào?

MỤC LỤC

1. Cơ quan lập quy hoạch là cơ quan, tổ chức nào?

2. Thẩm quyền tổ chức lập quy hoạch là ai?

3. Trách nhiệm của cơ quan tổ chức lập quy hoạch?

Trả lời:

1. Cơ quan lập quy hoạch là cơ quan, tổ chức nào?

Căn cứ khoản 12 Điều 3 Luật Quy hoạch 2017 quy định như sau: 

“Điều 3. Giải thích từ ngữ

Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

…

12. Cơ quan lập quy hoạch là cơ quan, tổ chức được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ, cơ quan ngang Bộ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh giao trách nhiệm lập quy hoạch thuộc hệ thống quy hoạch quốc gia.”

Theo đó, cơ quan lập quy hoạch là cơ quan, tổ chức được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ, cơ quan ngang Bộ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh giao trách nhiệm lập quy hoạch thuộc hệ thống quy hoạch quốc gia.

2. Thẩm quyền tổ chức lập quy hoạch là ai?

Căn cứ Điều 14 Luật Quy hoạch 2017 quy định như sau:

“Điều 14. Thẩm quyền tổ chức lập quy hoạch

1. Chính phủ tổ chức lập quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia.

2. Thủ tướng Chính phủ tổ chức lập quy hoạch vùng.

3. Bộ, cơ quan ngang Bộ tổ chức lập quy hoạch ngành quốc gia.

4. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tổ chức lập quy hoạch tỉnh.”

Theo đó, Chính phủ có thẩm quyền tổ chức lập các loại quy hoạch quan trọng gồm: Quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch không gian biển quốc gia và quy hoạch sử dụng đất quốc gia. Thủ tướng Chính phủ là người có thẩm quyền tổ chức lập quy hoạch vùng. Các Bộ, cơ quan ngang Bộ có trách nhiệm tổ chức lập quy hoạch ngành quốc gia tương ứng với lĩnh vực quản lý. Cuối cùng, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh là cơ quan có thẩm quyền tổ chức lập quy hoạch tỉnh. Quy định này thể hiện rõ sự phân cấp, phân quyền trong hệ thống tổ chức lập quy hoạch, bảo đảm tính phù hợp và hiệu quả trong quá trình triển khai ở từng cấp, từng ngành.

3. Trách nhiệm của cơ quan tổ chức lập quy hoạch?

Căn cứ Điều 8 Nghị định 37/2019/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung bởi Điểm a, b, c, d, đ Khoản 12 Điều 1 Nghị định 22/2025/NĐ-CP và Điểm a, b, c Khoản 4 Điều 1 Nghị định 58/2023/NĐ-CP (điểm đ khoản 2 Điều 8 Nghị định 37/2019/NĐ-CP được bãi bỏ bởi khoản 3 Điều 2 Nghị định 22/2025/NĐ-CP) được quy định như sau:

“Điều 8. Trách nhiệm của cơ quan tổ chức lập quy hoạch

1. Cơ quan tổ chức lập quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch vùng có trách nhiệm:

a) Quyết định cơ quan lập quy hoạch;

b) Xem xét, quyết định xử lý các vấn đề còn có ý kiến khác nhau về quy hoạch giữa cơ quan lập quy hoạch và các cơ quan, tổ chức liên quan trong quá trình lập quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch vùng;

c) Trình Quốc hội quyết định quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia; chịu trách nhiệm về tính chính xác của số liệu, tài liệu, hệ thống sơ đồ, bản đồ và cơ sở dữ liệu trong hồ sơ quy hoạch, bảo đảm tuân thủ quy định của pháp luật về bí mật nhà nước và pháp luật có liên quan khác;

d) Đôn đốc, theo dõi và giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình lập quy hoạch.

2. Cơ quan tổ chức lập quy hoạch ngành quốc gia có trách nhiệm:

a) Quyết định cơ quan lập quy hoạch ngành quốc gia;

b) Chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan ngang bộ liên quan tổ chức xây dựng nhiệm vụ lập quy hoạch ngành quốc gia;

c) Trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch ngành quốc gia;

d) Trình Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định việc lựa chọn tổ chức tư vấn lập quy hoạch ngành quốc gia trong trường hợp không có tổ chức tư vấn đáp ứng điều kiện về mặt năng lực chuyên môn quy định tại Điều 4 Nghị định này;

đ) (được bãi bỏ)

e) Xem xét, quyết định xử lý các vấn đề còn có ý kiến khác nhau về quy hoạch giữa cơ quan lập quy hoạch và các cơ quan, tổ chức liên quan trong quá trình lập quy hoạch ngành quốc gia;

g) Chịu trách nhiệm lấy ý kiến các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan về quy hoạch ngành quốc gia;

h) Trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch ngành quốc gia; chịu trách nhiệm về tính chính xác của số liệu, tài liệu, hệ thống sơ đồ, bản đồ và cơ sở dữ liệu trong hồ sơ quy hoạch, bảo đảm tuân thủ quy định của pháp luật về bí mật nhà nước và pháp luật có liên quan khác;

i) Đôn đốc, theo dõi và giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình lập quy hoạch ngành quốc gia;

k) Phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu lập nhiệm vụ lập quy hoạch; phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu lập quy hoạch theo quy định của pháp luật về đấu thầu.

3. Cơ quan tổ chức lập quy hoạch tỉnh có trách nhiệm:

a) Quyết định cơ quan lập quy hoạch tỉnh;

b) Trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch tỉnh;

c) Phân công cơ quan, tổ chức, Ủy ban nhân dân cấp huyện đề xuất nội dung để đưa vào quy hoạch tỉnh;

d) Xem xét, xử lý các vấn đề còn có ý kiến khác nhau về quy hoạch giữa cơ quan lập quy hoạch và cơ quan, tổ chức liên quan, Ủy ban nhân dân cấp huyện trong quá trình lập quy hoạch tỉnh;

đ) Trình Hội đồng nhân dân cấp tỉnh xem xét, thông qua hồ sơ trình phê duyệt quy hoạch; trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch theo quy định tại Điều 35 Luật Quy hoạch; chịu trách nhiệm về tính chính xác của số liệu, tài liệu, hệ thống sơ đồ, bản đồ và cơ sở dữ liệu trong hồ sơ quy hoạch, bảo đảm tuân thủ quy định của pháp luật về bí mật nhà nước và pháp luật có liên quan khác;

e) Đôn đốc, theo dõi và giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình lập quy hoạch tỉnh;

g) Phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu lập nhiệm vụ lập quy hoạch; phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu lập quy hoạch theo quy định của pháp luật về đấu thầu.”

Theo đó, đối với quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia và quy hoạch vùng, cơ quan tổ chức lập quy hoạch có các trách nhiệm sau:

- Quyết định cơ quan lập quy hoạch;

- Xem xét, quyết định xử lý các vấn đề còn có ý kiến khác nhau giữa cơ quan lập quy hoạch và các cơ quan, tổ chức liên quan trong quá trình lập quy hoạch;

- Trình Quốc hội quyết định các quy hoạch nêu trên và chịu trách nhiệm về tính chính xác của số liệu, tài liệu, hệ thống sơ đồ, bản đồ và cơ sở dữ liệu trong hồ sơ quy hoạch, đảm bảo tuân thủ pháp luật về bảo mật và các quy định liên quan;

- Đôn đốc, theo dõi và giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình lập quy hoạch.

Đồng thời, cơ quan tổ chức lập quy hoạch ngành quốc gia có trách nhiệm sau đây:

- Quyết định cơ quan lập quy hoạch ngành;

- Chủ trì phối hợp với các bộ, cơ quan ngang bộ liên quan để tổ chức xây dựng nhiệm vụ lập quy hoạch ngành;

- Trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt nhiệm vụ này, đồng thời trình Thủ tướng Chính phủ quyết định lựa chọn tổ chức tư vấn trong trường hợp không có tổ chức tư vấn đáp ứng đủ điều kiện theo quy định;

- Cơ quan này cũng phải xem xét, quyết định xử lý các vấn đề còn có ý kiến khác nhau giữa cơ quan lập quy hoạch và các tổ chức, cơ quan liên quan;

- Chịu trách nhiệm lấy ý kiến các bên liên quan về quy hoạch ngành;

- Trình Thủ tướng phê duyệt quy hoạch và đảm bảo tính chính xác, bảo mật hồ sơ quy hoạch;

- Đôn đốc, theo dõi, giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình lập quy hoạch;

- Phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu lập nhiệm vụ và lập quy hoạch theo quy định pháp luật về đấu thầu.

Cuối cùng, đối với quy hoạch tỉnh, cơ quan tổ chức lập quy hoạch có trách nhiệm:

- Quyết định cơ quan lập quy hoạch tỉnh;

- Trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch tỉnh;

- Phân công cơ quan, tổ chức,Ủyban nhân dân cấp huyện đề xuất nội dung đưa vào quy hoạch;

- Xem xét, xử lý các vấn đề còn có ý kiến khác nhau về quy hoạch giữa cơ quan lập quy hoạch và cơ quan, tổ chức liên quan, Ủy ban nhân dân cấp huyện trong quá trình lập quy hoạch tỉnh;

- Trình Hội đồng nhân dân cấp tỉnh xem xét, thông qua hồ sơ trình phê duyệt quy hoạch và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; đảm bảo tính chính xác, bảo mật hồ sơ;

- Đôn đốc, theo dõi và giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình lập quy hoạch;

- Phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu lập nhiệm vụ và lập quy hoạch theo đúng quy định pháp luật về đấu thầu.

Trân trọng./.