Tích tụ đất nông nghiệp được quy định như thế nào?

Luật sư cho tôi hỏi: Tôi đang có kế hoạch mở rộng quy mô sản xuất nông nghiệp và muốn mua lại hoặc nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất từ một số hộ dân xung quanh để tích tụ đất sản xuất. Tuy nhiên, tôi không rõ việc tích tụ đất như vậy được pháp luật quy định ra sao. Vậy theo pháp luật hiện hành, tích tụ đất nông nghiệp được quy định như thế nào? Xin cảm ơn!

MỤC LỤC

1. Đất nông nghiệp bao gồm những loại nào?

2. Tích tụ đất nông nghiệp được quy định như thế nào?

Trả lời:

1. Đất nông nghiệp bao gồm những loại nào?

Căn cứ khoản 1, 2 Điều 9 Luật Đất đai 2024 quy định như sau:

“Điều 9. Phân loại đất

1. Căn cứ vào mục đích sử dụng, đất đai được phân loại bao gồm nhóm đất nông nghiệp, nhóm đất phi nông nghiệp, nhóm đất chưa sử dụng.

2. Nhóm đất nông nghiệp bao gồm các loại đất sau đây:

a) Đất trồng cây hằng năm, gồm đất trồng lúa và đất trồng cây hằng năm khác;

b) Đất trồng cây lâu năm;

c) Đất lâm nghiệp, gồm đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất;

d) Đất nuôi trồng thủy sản;

đ) Đất chăn nuôi tập trung;

e) Đất làm muối;

g) Đất nông nghiệp khác.”

Như vậy, dựa vào mục đích sử dụng, đất nông nghiệp bao gồm: Đất trồng cây hằng năm, gồm đất trồng lúa và đất trồng cây hằng năm khác; đất trồng cây lâu năm; đất lâm nghiệp, gồm đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất; đất nuôi trồng thủy sản; đất chăn nuôi tập trung; đất làm muối; đất nông nghiệp khác.

2. Tích tụ đất nông nghiệp được quy định như thế nào?

Căn cứ Điều 193 Luật Đất đai 2024 quy định như sau:

“Điều 193. Tích tụ đất nông nghiệp

1. Tích tụ đất nông nghiệp là việc tăng diện tích đất nông nghiệp của người sử dụng đất để tổ chức sản xuất thông qua các phương thức sau đây:

a) Nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp;

b) Nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất nông nghiệp.

2. Việc tích tụ đất nông nghiệp phải bảo đảm các nguyên tắc sau đây:

a) Bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của Nhà nước, người sử dụng đất và của các tổ chức, cá nhân có liên quan; không ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh;

b) Tuân thủ quy định của pháp luật về đất đai, pháp luật về dân sự và pháp luật có liên quan; sử dụng đúng mục đích, phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt;

c) Phù hợp với đặc điểm về đất đai, địa hình, khí hậu, văn hóa, quá trình chuyển dịch lao động, chuyển đổi nghề, việc làm ở nông thôn của từng vùng, từng khu vực, từng địa phương và phù hợp với nhu cầu của thị trường.

3. Nhà nước có chính sách khuyến khích tổ chức, cá nhân ứng dụng khoa học, công nghệ để sử dụng tiết kiệm, hiệu quả quỹ đất đã tích tụ.

4. Ủy ban nhân dân các cấp có trách nhiệm tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật, hướng dẫn, hỗ trợ các bên trong việc thực hiện tích tụ đất nông nghiệp và bảo đảm ổn định quy hoạch đối với diện tích đất nông nghiệp đã tích tụ.

5. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.”

Theo đó, tích tụ đất nông nghiệp là quá trình tăng diện tích đất nông nghiệp mà người sử dụng đất đang sở hữu nhằm tổ chức sản xuất, thông qua:

- Việc nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất;

- Nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất nông nghiệp.

Việc tích tụ này phải tuân thủ một số nguyên tắc quan trọng, bao gồm:

- Đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước, người sử dụng đất và các bên liên quan; không ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh;

- Sử dụng đất đúng mục đích và phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt; tuân thủ pháp luật đất đai, dân sự và các quy định liên quan;

- Việc tích tụ đất phải phù hợp với đặc điểm cụ thể của từng vùng về điều kiện tự nhiên, văn hóa, lao động và nhu cầu thị trường.

Đồng thời, Nhà nước khuyến khích các tổ chức, cá nhân tích tụ đất để ứng dụng khoa học, công nghệ nhằm sử dụng đất tiết kiệm và hiệu quả. Đồng thời, Ủy ban nhân dân các cấp có trách nhiệm tuyên truyền, hướng dẫn và hỗ trợ các bên trong quá trình thực hiện tích tụ đất, cũng như bảo đảm ổn định quy hoạch đối với diện tích đất đã được tích tụ.

Trân trọng./.