Người sử dụng lao động là ai? Quyền và nghĩa vụ của người sử dụng lao động được pháp luật quy định như thế nào?
Luật sư cho tôi hỏi: Một cá nhân thuê người giúp việc làm việc toàn thời gian tại nhà và trả lương hàng tháng. Trường hợp này, cá nhân đó có phải là người sử dụng lao động và có quyền, nghĩa vụ gì theo pháp luật lao động không?
MỤC LỤC
1. Người sử dụng lao động là ai?
2. Quyền và nghĩa vụ của người sử dụng lao động được pháp luật quy định như thế nào?
2.1. Quyền của người sử dụng lao động
2.2. Nghĩa vụ của người sử dụng lao động
Trả lời:
1. Người sử dụng lao động là ai?
Căn cứ theo khoản 2 Điều 3 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:
“Điều 3. Giải thích từ ngữ
Trong Bộ luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
...
2. Người sử dụng lao động là doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức, hợp tác xã, hộ gia đình, cá nhân có thuê mướn, sử dụng người lao động làm việc cho mình theo thỏa thuận; trường hợp người sử dụng lao động là cá nhân thì phải có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.
…”
Như vậy, người sử dụng lao động là doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức, hợp tác xã, hộ gia đình hoặc cá nhân có thuê mướn, sử dụng người lao động làm việc cho mình trên cơ sở thỏa thuận và nếu là cá nhân thì phải có năng lực hành vi dân sự đầy đủ. Nói cách khác, đây là bên giao việc, trả lương và quản lý người lao động trong quan hệ lao động.
2. Quyền và nghĩa vụ của người sử dụng lao động được pháp luật quy định như thế nào?
2.1. Quyền của người sử dụng lao động
Căn cứ theo khoản 1 Điều 6 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:
“Điều 6. Quyền và nghĩa vụ của người sử dụng lao động
1. Người sử dụng lao động có các quyền sau đây:
a) Tuyển dụng, bố trí, quản lý, điều hành, giám sát lao động; khen thưởng và xử lý vi phạm kỷ luật lao động;
b) Thành lập, gia nhập, hoạt động trong tổ chức đại diện người sử dụng lao động, tổ chức nghề nghiệp và tổ chức khác theo quy định của pháp luật;
c) Yêu cầu tổ chức đại diện người lao động thương lượng với mục đích ký kết thỏa ước lao động tập thể; tham gia giải quyết tranh chấp lao động, đình công; đối thoại, trao đổi với tổ chức đại diện người lao động về các vấn đề trong quan hệ lao động, cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của người lao động;
d) Đóng cửa tạm thời nơi làm việc;
đ) Các quyền khác theo quy định của pháp luật.
…”
2.2. Nghĩa vụ của người sử dụng lao động
Căn cứ theo khoản 2 Điều 6 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:
“Điều 6. Quyền và nghĩa vụ của người sử dụng lao động
...
2. Người sử dụng lao động có các nghĩa vụ sau đây:
a) Thực hiện hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể và thỏa thuận hợp pháp khác; tôn trọng danh dự, nhân phẩm của người lao động;
b) Thiết lập cơ chế và thực hiện đối thoại, trao đổi với người lao động và tổ chức đại diện người lao động; thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở tại nơi làm việc;
c) Đào tạo, đào tạo lại, bồi dưỡng nâng cao trình độ, kỹ năng nghề nhằm duy trì, chuyển đổi nghề nghiệp, việc làm cho người lao động;
d) Thực hiện quy định của pháp luật về lao động, việc làm, giáo dục nghề nghiệp, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và an toàn, vệ sinh lao động; xây dựng và thực hiện các giải pháp phòng, chống quấy rối tình dục tại nơi làm việc;
đ) Tham gia phát triển tiêu chuẩn kỹ năng nghề quốc gia, đánh giá, công nhận kỹ năng nghề cho người lao động.”
Trong trường hợp trên thì cá nhân thuê người giúp việc toàn thời gian tại nhà, nếu trả lương và có thỏa thuận công việc rõ ràng, được xác định là người sử dụng lao động. Khi đó, họ có quyền và nghĩa vụ theo pháp luật như sau:
Quyền của người sử dụng lao động: Theo đó, người sử dụng lao động có quyền tuyển dụng, bố trí, quản lý, điều hành và giám sát công việc của người giúp việc; được khen thưởng hoặc xử lý vi phạm kỷ luật nếu có; có thể tham gia các tổ chức đại diện người sử dụng lao động và các quyền khác theo quy định của pháp luật.
Nghĩa vụ của người sử dụng lao động: Phải thực hiện đúng hợp đồng lao động, tôn trọng danh dự, nhân phẩm của người lao động; đảm bảo điều kiện làm việc an toàn, vệ sinh; thực hiện các quy định về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế (nếu có thỏa thuận tham gia) và thực hiện các nghĩa vụ khác liên quan đến pháp luật lao động như không được giữ giấy tờ tùy thân hay ép buộc lao động ngoài thỏa thuận.
Trân trọng./.
