Giám định chất lượng và giá trị máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ là gì? Hồ sơ, trình tự, thủ tục thực hiện giám định chất lượng và giá trị máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ trong dự án đầu tư được thực hiện như thế nào?
Luật sư cho tôi hỏi: Công ty tôi vừa nhận được văn bản đề nghị báo cáo và cung cấp các hồ sơ, tài liệu liên quan đến chất lượng và giá trị máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ của dự án từ một cơ quan quản lý ở địa phương. Tuy nhiên, tôi vẫn chưa hiểu việc giám định trên có ý nghĩa gì và việc ban hành văn bản trên dựa trên thủ tục như thế nào. Vì vậy, tôi muốn hỏi, theo quy định của pháp luật hiện hành, giám định chất lượng và giá trị máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ là gì? Hồ sơ, trình tự, thủ tục thực hiện giám định chất lượng và giá trị máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ trong dự án đầu tư được thực hiện như thế nào? Kính mong Luật sư giải đáp thắc mắc giúp tôi.
MỤC LỤC
1. Giám định chất lượng và giá trị máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ là gì?
Trả lời:
1. Giám định chất lượng và giá trị máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ là gì?
Chất lượng và giá trị của máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ là một trong những nguồn lực quan trọng không chỉ đối với dự án đầu tư mà còn là một phần đóng góp nên tiềm năng, tiềm lực kinh tế của đất nước. Do đó, việc giám định đối với các nội dung trên khi cần thiết định là tiền đề để đánh giá đúng, khách quan, công bằng bản chất và đặc điểm của dự án đầu tư, đóng góp chung vào đánh giá sự phát triển của đất nước. Nhằm làm rõ định nghĩa giám định chất lượng và giá trị máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ là gì, khoản 1 Điều 3 Quyết định số 33/2023/QĐ-TTg ngày 29/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc quy định hồ sơ, trình tự, thủ tục thực hiện giám định chất lượng và giá trị máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ trong dự án đầu tư có quy định như sau:
“Điều 3. Giải thích từ ngữ
Trong Quyết định này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
1. Giám định chất lượng và giá trị máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ là việc xem xét, đánh giá những thuộc tính về chất lượng và giá trị sử dụng của máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ trong dự án đầu tư so với những thuộc tính tương ứng của máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ trong hồ sơ đăng ký dự án đầu tư, hợp đồng mua bán máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ hoặc hồ sơ đăng ký hợp đồng chuyển giao công nghệ đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
…”
Như vậy, giám định chất lượng và giá trị máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ có những đặc điểm cơ bản sau:
- Đối tượng giám định: máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ trong dự án đầu tư;
- Phạm vi giám định: xem xét, đánh giá những thuộc tính về chất lượng, giá trị sử dụng của các đối tượng giám định nêu trên;
- Hệ quy chiếu: những thuộc tính tương ứng (thuộc tính về chất lượng, giá trị sử dụng) củamáy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ trong một hoặc một số hồ sơ đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt gồm:
+ Hồ sơ đăng ký dự án đầu tư;
+ Hợp đồng mua bán máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ;
+ Hồ sơ đăng ký hợp đồng chuyển giao công nghệ.
Từ phân tích trên cho thấy, định nghĩa đã làm rõ được các khía cạnh quan trọng như tiêu chí giám định, căn cứ đối chiếu cụ thể khi tiến hành giám định chất lượng và giá trị máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ. Trên cơ sở đó, tránh tình trạng giám định tuỳ tiện, không có định hướng rõ ràng từ cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền dẫn đến khả năng nảy sinh những vướng mắc, bất cập, nhũng nhiễu trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.
Hơn nữa, giám định chất lượng và giá trị máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ còn có ý nghĩa tạo ra công cụ pháp lý hữu hiệu để quản lý vốn và công nghệ thực chất của một dự án đầu tư. Từ đó, phòng ngừa các rủi ro thất thoát thuế hay xuống cấp nghiêm trọng của máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ gây ảnh hưởng đến môi trường, thiên nhiên, năng lực sản xuất và xa hơn chính là việc thực thi hiệu quả các quy hoạch, chính sách về khoa học và công nghệ ở nước ta.
2. Hồ sơ, trình tự, thủ tục thực hiện giám định chất lượng và giá trị máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ trong dự án đầu tư được thực hiện như thế nào?
Hồ sơ, trình tự, thủ tục hiệu quả, phù hợp với thực tiễn nhu cầu quản lý là điều cần được pháp luật quy định chặt chẽ nhằm hạn chế những vướng mắc có thể nảy sinh xuyên suốt quá trình thực hiện một công việc. Ở lĩnh vực giám định chất lượng và giá trị máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ trong dự án đầu tư, các hồ sơ, trình tự, thủ tục được đề cập cụ thể, rõ ràng tại Điều 4 Quyết định số 33/2023/QĐ-TTg ngày 29/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc quy định hồ sơ, trình tự, thủ tục thực hiện giám định chất lượng và giá trị máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ trong dự án đầu tư như sau:
“Điều 4. Hồ sơ, trình tự, thủ tục thực hiện giám định chất lượng và giá trị máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ trong dự án đầu tư
1. Cơ quan yêu cầu giám định gửi 01 văn bản yêu cầu tổ chức việc giám định theo Mẫu số 01 Phụ lục của Quyết định này kèm theo các tài liệu cung cấp thông tin về dấu hiệu vi phạm trong dự án đầu tư đến cơ quan có thẩm quyền.
Trường hợp cơ quan có thẩm quyền đồng thời là cơ quan yêu cầu giám định, thì cơ quan có thẩm quyền trực tiếp xem xét, quyết định tổ chức việc giám định, bỏ qua bước yêu cầu tổ chức việc giám định.
2. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ khi nhận được văn bản yêu cầu tổ chức việc giám định, cơ quan có thẩm quyền xem xét các căn cứ để thực hiện giám định và sự cần thiết của việc tổ chức giám định.
Trường hợp không đủ căn cứ để thực hiện giám định hoặc không cần thiết tổ chức việc giám định, cơ quan có thẩm quyền ban hành văn bản gửi cơ quan yêu cầu giám định, nêu rõ lý do không tổ chức việc giám định.
Trường hợp có đủ căn cứ và cần thiết phải tổ chức việc giám định, cơ quan có thẩm quyền ban hành văn bản theo Mẫu số 02 Phụ lục của Quyết định này gửi nhà đầu tư đề nghị báo cáo và cung cấp các hồ sơ, tài liệu liên quan đến chất lượng và giá trị máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ của dự án.
3. Trong thời hạn 15 ngày, kể từ khi nhận được văn bản đề nghị của cơ quan có thẩm quyền, nhà đầu tư cung cấp 01 bản báo cáo kèm theo bản sao có chứng thực (hoặc có xác nhận sao y bản chính của nhà đầu tư) các hồ sơ, tài liệu liên quan đến chất lượng và giá trị máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ trong dự án đầu tư cho cơ quan có thẩm quyền.
4. Trong thời hạn 30 ngày, kể từ khi nhận được báo cáo và các hồ sơ, tài liệu của nhà đầu tư, cơ quan có thẩm quyền quyết định thành lập Hội đồng tư vấn khoa học và công nghệ theo quy định tại Điều 5 Quyết định này và tổ chức họp Hội đồng để xem xét, cho ý kiến về chất lượng và giá trị của máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ trong dự án đầu tư.
Trường hợp phiên họp Hội đồng chưa đủ căn cứ để cho ý kiến về chất lượng và giá trị của máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ hoặc có nhiều ý kiến không thống nhất, Hội đồng xem xét, tư vấn thực hiện giám định thông qua tổ chức giám định được chỉ định và các nội dung cần giám định.
5. Trong thời hạn 30 ngày, kể từ khi nhận được kiến nghị của Hội đồng về việc thực hiện giám định thông qua tổ chức giám định được chỉ định, cơ quan có thẩm quyền tổ chức lựa chọn, ban hành văn bản đề nghị giám định và cấp chứng thư giám định theo Mẫu số 03 Phụ lục của Quyết định này, tiến hành thỏa thuận, ký hợp đồng giám định với tổ chức giám định được chỉ định. Nội dung, thời gian và kinh phí thực hiện giám định quy định tại Hợp đồng giám định.
Trường hợp phải đấu thầu lựa chọn tổ chức giám định, cơ quan có thẩm quyền tổ chức đấu thầu, thời gian và trình tự, thủ tục thực hiện theo quy định của pháp luật về đấu thầu.
6. Trong thời hạn 15 ngày, kể từ khi nhận được chứng thư giám định do tổ chức giám định được chỉ định cấp, cơ quan có thẩm quyền tổ chức họp Hội đồng tư vấn khoa học và công nghệ lần thứ hai, cho ý kiến về chất lượng và giá trị của máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ trong dự án đầu tư.
7. Trong thời hạn 15 ngày, kể từ khi nhận được ý kiến của Hội đồng tư vấn khoa học và công nghệ về chất lượng và giá trị máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ trong dự án đầu tư, cơ quan có thẩm quyền xem xét các nội dung kiến nghị của Hội đồng để kết luận về chất lượng và giá trị máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ trong dự án đầu tư, gửi cơ quan yêu cầu giám định và các cơ quan, đơn vị có liên quan để thực hiện theo quy định của pháp luật.
Trường hợp cần thiết, cơ quan có thẩm quyền lấy thêm ý kiến của chuyên gia độc lập để xem xét, kết luận.”
Theo quy định trên, hồ sơ, trình tự, thủ tục thực hiện giám định chất lượng và giá trị máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ trong dự án đầu tư được thể hiện gồm các bước như sau:
Bước 1: Cơ quan yêu cầu giám định (cơ quan quản lý nhà nước về đầu tư hoặc cơ quan quản lý nhà nước về khoa học và công nghệ) gửi 01 văn bản yêu cầu tổ chức việc giám định theo Mẫu và có kèm theo các tài liệu cung cấp thông tin về dấu hiệu vi phạm trong dự án đầu tư đến cơ quan có thẩm quyền (ở đây là Bộ Khoa học và Công nghệ hoặc cơ quan chuyên môn về khoa học và công nghệ thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh). Trường hợp các cơ quan này đồng thời là cơ quan yêu cầu giám định thì không cần phải có văn bản yêu cầu tổ chức việc giám định mà các cơ quan này có quyền trực tiếp xem xét, quyết định tổ chức việc giám định;
Bước 2: Cơ quan có thẩm quyền xem xét nêu trên trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ khi nhận được văn bản yêu cầu tổ chức việc giám định phải xem xét các căn cứ và sự cần thiết tổ chức giám định:
+ Nếu không đủ căn cứ hoặc nhận thấy không cần thiết tổ chức việc giám định thì ban hành văn bản gửi cơ quan yêu cầu giám định, nêu rõ lý do không tổ chức việc giám định.
+ Nếu đã đủ căn cứ và tính cần thiết thì ban hành văn bản theo Mẫu gửi nhà đầu tư đề nghị báo cáo và cung cấp các hồ sơ, tài liệu liên quan đến chất lượng và giá trị máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ của dự án.
Bước 3: Nhà đầu tư có trách nhiệm cung cấp 01 bản báo cáo kèm theo bản sao có chứng thực (hoặc có xác nhận sao y bản chính của nhà đầu tư) các hồ sơ, tài liệu liên quan đến chất lượng và giá trị máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ trong dự án đầu tư cho cơ quan có thẩm quyền trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được văn bản đề nghị;
Bước 4: Thành lập Hội đồng tư vấn khoa học và công nghệ trong thời hạn 30 ngày kể từ khi nhận được báo cáo và các hồ sơ, tài liệu của nhà đầu tư. Đồng thời, tổ chức họp Hội đồng để xem xét, cho ý kiến về chất lượng và giá trị của máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ trong dự án đầu tư.
Trường hợp phiên họp Hội đồng chưa đủ căn cứ để cho ý kiến về chất lượng và giá trị của máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ hoặc có nhiều ý kiến không thống nhất, Hội đồng xem xét, tư vấn thực hiện giám định thông qua tổ chức giám định được chỉ định và các nội dung cần giám định;
Bước 5: Kể từ khi nhận được kiến nghị của Hội đồng về việc thực hiện giám định thông qua tổ chức giám định được chỉ định, trong thời hạn 30 ngày, cơ quan có thẩm quyền tổ chức lựa chọn, ban hành văn bản đề nghị giám định, cấp chứng thư giám định, tiến hành thỏa thuận, ký hợp đồng giám định với tổ chức giám định được chỉ định. Nội dung, thời gian và kinh phí thực hiện giám định quy định tại Hợp đồng giám định.
Trường hợp phải đấu thầu lựa chọn tổ chức giám định, cơ quan có thẩm quyền tổ chức đấu thầu, thời gian và trình tự, thủ tục thực hiện theo quy định của pháp luật về đấu thầu.
Bước 6: Tổ chức họp Hội đồng tư vấn khoa học và công nghệ lần thứ hai trong thời hạn 15 ngày kể từ khi nhận được chứng thư giám định do tổ chức giám định được chỉ định cấp để Hội đồng tư vấn khoa học và công nghệ cho ý kiến về chất lượng và giá trị của máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ trong dự án đầu tư;
Bước 7: Cơ quan có thẩm quyền xem xét các nội dung kiến nghị của Hội đồng tư vấn khoa học và công nghệ để kết luận về chất lượng và giá trị máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ trong dự án đầu tư, gửi cơ quan yêu cầu giám định và các cơ quan, đơn vị có liên quan để thực hiện theo quy định của pháp luật trong thời hạn 15 ngày, kể từ khi nhận được ý kiến của Hội đồng tư vấn khoa học và công nghệ.
Trường hợp cần thiết, cơ quan có thẩm quyền lấy thêm ý kiến của chuyên gia độc lập để xem xét, kết luận.
Trên đây là quy trình để thực hiện giám định chất lượng và giá trị máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ trong dự án đầu tư. Có thể thấy rằng, quy trình này có sự tham gia của nhiều chủ thể khác nhau từ cơ quan có thẩm quyền yêu cầu tổ chức việc giám định, cơ quan quyết định tổ chức việc giám định, Hội đồng tư vấn khoa học và công nghệ, tổ chức giám định được chỉ định (nếu có) và các cơ quan, tổ chức liên quan khác. Việc quy định rõ ràng thủ tục, trường hợp và chủ thể tham gia giúp cho quá trình giám định được minh bạch, phòng tránh những bất cập nảy sinh. Từ đó, đưa ra kết quả đánh giá đúng chất lượng và giá trị máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ của một dự án đầu tư, làm căn cứ để gửi cơ quan có yêu cầu giám định hoặc đánh giá, xử phạt khi có hành vi vi phạm.
Trân trọng./.
