Cha, mẹ trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con sau khi ly hôn thì bị xử lý như thế nào?
Luật sư cho tôi hỏi: Tôi và vợ đã hoàn tất thủ tục ly hôn, và theo bản án của tòa án, tôi có trách nhiệm cấp dưỡng nuôi con hàng tháng. Tuy nhiên, vì khó khăn tài chính và lý do cá nhân, tôi đã không thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng theo đúng quy định.
Trong thời gian này, vợ cũ nhiều lần yêu cầu tôi thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng nhưng không thành. Tôi lo ngại liệu hành vi này có dẫn đến các biện pháp xử lý pháp luật nào đối với tôi hay không? Nếu bị xử lý, các biện pháp cụ thể là gì?
MỤC LỤC
1. Cha mẹ không cấp dưỡng cho con sau ly hôn thì bị xử phạt như thế nào?
Trả lời:
1. Cha mẹ không cấp dưỡng cho con sau ly hôn thì bị xử phạt như thế nào?
Căn cứ quy định Điều 57 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định về vi phạm quy định về chăm sóc, nuôi dưỡng, cấp dưỡng như sau:
"Điều 57. Vi phạm quy định về chăm sóc, nuôi dưỡng, cấp dưỡng
1. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
a) Từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng giữa vợ và chồng sau khi ly hôn; từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ nuôi dưỡng giữa anh, chị, em với nhau, giữa ông bà nội, ông bà ngoại và cháu theo quy định của pháp luật;
b) Từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng, nuôi dưỡng cha, mẹ; nghĩa vụ cấp dưỡng, chăm sóc con sau khi ly hôn theo quy định của pháp luật.
2. Biện pháp khắc phục hậu quả:
Buộc thực hiện nghĩa vụ đóng góp, nuôi dưỡng theo quy định đối với các hành vi quy định tại khoản 1 Điều này."
Theo đó cấp dưỡng là việc một người có nghĩa vụ đóng góp tiền hoặc tài sản khác để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người không sống chung với mình mà có quan hệ hôn nhân, huyết thống hoặc nuôi dưỡng.
Cấp dưỡng được thực hiện trong trường hợp người được cấp dưỡng là người chưa thành niên, người đã thành niên mà không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình hoặc người gặp khó khăn, túng thiếu theo quy định
Theo quy định thì việc cấp dưỡng cho con sau khi ly hôn đó là nghĩ vụ của cha hoặc mẹ không trực tiếp nuôi con.
Trong trường hợp cha mẹ không cấp dưỡng cho con sau ly hôn theo quy định của pháp luật thì có thể bị xử phạt vi phạm hành chính bằng hình thức phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng.
Bên cạnh đó, người vi phạm còn bị buộc phải thực hiện nghĩa vụ đóng góp, nuôi dưỡng theo quy định.
Lưu ý: Mức phạt tiền quy định nêu trên là mức phạt được áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính của cá nhân. Đối với tổ chức có cùng hành vi vi phạm, mức phạt tiền gấp 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân (khoản 2 Điều 4 Nghị định 144/2021/NĐ-CP).
2. Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi không cấp dưỡng cho con sau ly hôn là bao lâu?
Căn cứ quy định Điều 5 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định về thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính như sau:
"Điều 5. Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính
1. Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy; cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình là 01 năm."
Như vậy, theo quy định thì thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi không cấp dưỡng cho con sau ly hôn là 01 năm.
Theo đó, thời điểm để tính thời hiệu phạt vi phạm hành chính được quy định như sau:
[1] Đối với hành vi vi phạm hành chính đã kết thúc thì thời hiệu được tính từ thời điểm chấm dứt hành vi vi phạm;
[2] Đối với hành vi vi phạm hành chính đang thực hiện thì thời hiệu được tính từ thời điểm người có thẩm quyền thi hành công vụ phát hiện hành vi vi phạm;
[3] Trường hợp xử phạt vi phạm hành chính đối với tổ chức, cá nhân do người có thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính chuyển đến thì thời hiệu xử phạt được áp dụng theo quy định nên trên và [1] và [2] tính đến thời điểm ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính.
3. Trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng cho con sau ly hôn bị truy cứu trách nhiệm hình sự trong trường hợp nào?
Căn cứ Điều 186 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bởi khoản 37 Điều 1 Luật Sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 quy định tội từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng:
“Điều 186. Tội từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng
Người nào có nghĩa vụ cấp dưỡng và có khả năng thực tế để thực hiện việc cấp dưỡng đối với người mà mình có nghĩa vụ cấp dưỡng theo quy định của pháp luật mà từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng, làm cho người được cấp dưỡng lâm vào tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi quy định tại Điều này mà còn vi phạm, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 380 của Bộ luật này, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.”
Theo đó, người nào có hành vi trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng cho con sau ly hôn bị truy cứu trách nhiệm hình sự tội từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng trong các trường hợp sau:
- Có khả năng thực tế để thực hiện việc cấp dưỡng đối với người mà mình có nghĩa vụ cấp dưỡng những không thực hiện.
- Trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng làm cho con lâm tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe.
- Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng mà còn vi phạm.
Lưu ý: Quy định này không áp dụng đối với trường hợp phạm tội không chấp hành án (Điều 380 Bộ luật Hình sự 2015)
Người nào có hành vi trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự tội từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng và bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm tùy theo mức độ vi phạm.
Trân trọng./.
