Nhà đầu tư là ai? Đại hội nhà đầu tư của quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo được quy định như thế nào?
Luật sư cho tôi hỏi: Tôi là đại diện của một doanh nghiệp nhỏ đang tìm hiểu về mô hình quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo để kêu gọi vốn phát triển dự án. Trong quá trình nghiên cứu, tôi thấy có nhắc đến nhà đầu tư và đại hội nhà đầu tư nhưng chưa hiểu rõ vai trò, quyền hạn cũng như quy định cụ thể về hai nội dung này.Hiện nay, nhà đầu tư là ai? Đại hội nhà đầu tư của quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo được quy định như thế nào? Mong luật sư tư vấn giúp tôi, xin cảm ơn.
MỤC LỤC
2. Đại hội nhà đầu tư của quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo được quy định như thế nào?
Trả lời:
1. Nhà đầu tư là ai?
Nhà đầu tư được định nghĩa tại khoản 18 Điều 3 Luật Đầu tư 2020 như sau:
“Điều 3. Giải thích từ ngữ
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
…
18. Nhà đầu tư là tổ chức, cá nhân thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh, gồm nhà đầu tư trong nước, nhà đầu tư nước ngoài và tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.”
Như vậy, nhà đầu tư được thừa nhận gồm cả 02 chủ thể: tổ chức và cá nhân. Trong đó, điều kiện tiên quyết để các chủ thể này được xem như một nhà đầu tư là phải thực hiện các hoạt động đầu tư kinh doanh, tức có hành vi bỏ vốn đầu tư để đem lại các lợi ích tài chính, lợi ích kinh tế - xã hội nhất định.
Bên cạnh đó, định nghĩa cho thấy pháp luật nước ta phân loại nhà đầu tư thành 03 nhóm:
- Nhà đầu tư trong nước;
- Nhà đầu tư nước ngoài;
- Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.
2. Đại hội nhà đầu tư của quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo được quy định như thế nào?
Trong cơ cấu tổ chức của quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo, Đại hội nhà đầu tư được xem là cơ quan quyền lực cao nhất, giữ vai trò quyết định mọi vấn đề trọng yếu liên quan đến hoạt động, định hướng và sự tồn tại của quỹ. Theo Điều 8 Nghị định số 38/2018/NĐ-CP ngày 11/3/2018 của Chính phủ quy định chi tiết về đầu tư cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo (sau đây gọi tắt là “Nghị định số 38/2018/NĐ-CP”), Đại hội nhà đầu tư không chỉ là nơi tập hợp các chủ thể góp vốn, mà còn là trung tâm điều phối và giám sát, đảm bảo cho quỹ hoạt động công khai, minh bạch và đúng pháp luật. Cụ thể như sau:
“Điều 8. Đại hội nhà đầu tư
1. Đại hội nhà đầu tư gồm tất cả các nhà đầu tư góp vốn vào quỹ, là cơ quan quyết định cao nhất của quỹ. Đại hội nhà đầu tư quyết định những nội dung sau:
a) Sửa đổi, bổ sung Điều lệ quỹ, hợp đồng với công ty thực hiện quản lý quỹ;
b) Thay đổi chính sách, Mục tiêu đầu tư của quỹ; thay thế công ty thực hiện quản lý quỹ, Ban đại diện quỹ, Giám đốc quỹ;
c) Giải thể quỹ; tăng, giảm vốn góp của quỹ; gia hạn thời hạn hoạt động của quỹ;
d) Quyết định các hợp đồng, giao dịch theo quy định tại Điều 10 Nghị định này;
đ) Thông qua việc lựa chọn tổ chức kiểm toán được chấp thuận để kiểm toán báo cáo tài chính hàng năm của quỹ, tổ chức định giá độc lập (nếu có); thông qua các báo cáo tài chính, báo cáo về tài sản và hoạt động hàng năm của quỹ;
e) Xem xét và xử lý vi phạm của công ty thực hiện quản lý quỹ gây tổn thất cho quỹ;
g) Các vấn đề khác thuộc thẩm quyền theo quy định tại Điều lệ quỹ.
2. Quyết định của Đại hội nhà đầu tư được thông qua bằng biểu quyết tại cuộc họp, hoặc lấy ý kiến bằng văn bản hoặc hình thức khác theo quy định tại Điều lệ quỹ. Mỗi nhà đầu tư có số phiếu biểu quyết tương ứng với tỷ lệ vốn góp vào quỹ.
3. Đại hội nhà đầu tư được tổ chức theo quy định tại Điều lệ quỹ.
4. Công ty thực hiện quản lý quỹ có trách nhiệm triệu tập họp bất thường Đại hội nhà đầu tư theo yêu cầu của Ban đại diện quỹ, Giám đốc quỹ, nhà đầu tư hoặc nhóm nhà đầu tư sở hữu trên 10% tổng số vốn góp trong thời hạn liên tục ít nhất 06 tháng hoặc một tỷ lệ khác nhỏ hơn quy định tại Điều lệ quỹ trong các trường hợp sau:
a) Có căn cứ xác thực về việc công ty thực hiện quản lý quỹ vi phạm quyền của nhà đầu tư, hoặc nghĩa vụ của công ty thực hiện quản lý quỹ hoặc ra quyết định vượt quá thẩm quyền quy định tại Điều lệ quỹ hoặc được giao bởi Đại hội nhà đầu tư, gây tổn thất cho quỹ;
b) Các trường hợp khác theo quy định tại Điều lệ quỹ.
5. Việc tổ chức họp bất thường Đại hội nhà đầu tư được thực hiện trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày công ty thực hiện quản lý quỹ nhận được yêu cầu triệu tập họp bất thường Đại hội nhà đầu tư. Chậm nhất 15 ngày trước khi diễn ra cuộc họp Đại hội nhà đầu tư, công ty thực hiện quản lý quỹ phải gửi toàn bộ Chương trình, nội dung họp và các tài liệu có liên quan tới tất cả các nhà đầu tư, trong đó nêu rõ lý do và Mục tiêu của cuộc họp.
6. Trường hợp công ty thực hiện quản lý quỹ không triệu tập họp Đại hội nhà đầu tư như quy định tại Khoản 4 và Khoản 5 Điều này thì công ty thực hiện quản lý quỹ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật và phải bồi thường thiệt hại phát sinh đối với quỹ (nếu có).”
Theo đó, Đại hội nhà đầu tư gồm tất cả các nhà đầu tư góp vốn vào quỹ, được xác định là cơ quan quyết định cao nhất của quỹ. Đại hội nhà đầu tư có thẩm quyền xem xét và quyết định những nội dung trọng yếu sau:
- Sửa đổi, bổ sung Điều lệ quỹ, hợp đồng với công ty thực hiện quản lý quỹ;
- Thay đổi chính sách, Mục tiêu đầu tư của quỹ; thay thế công ty thực hiện quản lý quỹ, Ban đại diện quỹ, Giám đốc quỹ;
- Giải thể quỹ; tăng, giảm vốn góp của quỹ; gia hạn thời hạn hoạt động của quỹ;
- Quyết định các hợp đồng, giao dịch theo Điều 10 Nghị định số 38/2018/NĐ-CP;
- Thông qua việc lựa chọn tổ chức kiểm toán được chấp thuận để kiểm toán báo cáo tài chính hàng năm của quỹ, tổ chức định giá độc lập (nếu có); thông qua các báo cáo tài chính, báo cáo về tài sản và hoạt động hàng năm của quỹ;
- Xem xét và xử lý vi phạm của công ty thực hiện quản lý quỹ gây tổn thất cho quỹ;
- Các vấn đề khác thuộc thẩm quyền theo Điều lệ quỹ.
Có thể thấy, Đại hội nhà đầu tư vói vai trò quan trọng và độc lập, là nơi tập trung ý chí chung của tất cả các nhà đầu tư, đảm bảo cho việc quản lý quỹ diễn ra theo hướng dân chủ, minh bạch và cân bằng lợi ích giữa các bên liên quan.
Bên cạnh đó, các quyết định của Đại hội nhà đầu tư được thông qua bằng biểu quyết tại cuộc họp hoặc lấy ý kiến bằng văn bản hoặc hình thức khác theo Điều lệ quỹ. Trong đó, mỗi nhà đầu tư có số phiếu biểu quyết tương ứng với tỷ lệ vốn góp vào quỹ. Quy định này mang ý nghĩa bảo đảm quyền tham gia và tiếng nói của từng nhà đầu tư theo nguyên tắc “vốn đi liền với quyền”, giúp duy trì sự công bằng, minh bạch và tỷ lệ hóa quyền biểu quyết, tránh việc chi phối bất hợp lý bởi một nhóm thiểu số.
Hơn nữa, Đại hội nhà đầu tư được tổ chức theo nội dung của Điều lệ quỹ, cho phép mỗi quỹ có thể tự thiết kế cơ chế họp, quy trình triệu tập, biểu quyết và thông qua nghị quyết sao cho phù hợp với đặc điểm hoạt động của mình, nhưng vẫn trong khuôn khổ pháp luật. Điều này thể hiện tính linh hoạt của mô hình quản lý quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo, đảm bảo vừa tuân thủ quy định Nhà nước, vừa đáp ứng nhu cầu quản trị riêng của từng quỹ.
Ngoài ra, công ty thực hiện quản lý quỹ có trách nhiệm triệu tập họp bất thường Đại hội nhà đầu tư theo yêu cầu của Ban đại diện quỹ, Giám đốc quỹ, nhà đầu tư hoặc nhóm nhà đầu tư sở hữu trên 10% tổng số vốn góp trong thời hạn liên tục ít nhất 06 tháng hoặc một tỷ lệ khác nhỏ hơn quy định tại Điều lệ quỹ trong các trường hợp sau:
- Có căn cứ xác thực về việc công ty thực hiện quản lý quỹ vi phạm quyền của nhà đầu tư hoặc nghĩa vụ của công ty thực hiện quản lý quỹ hoặc ra quyết định vượt quá thẩm quyền quy định tại Điều lệ quỹ hoặc được giao bởi Đại hội nhà đầu tư, gây tổn thất cho quỹ;
- Các trường hợp khác theo Điều lệ quỹ.
Qua đó, khẳng định được cơ chế kiểm soát quyền lực trong nội bộ quỹ, đảm bảo mọi hành vi sai phạm hoặc rủi ro quản trị đều có thể được phát hiện và xử lý kịp thời thông qua cơ chế họp bất thường, từ đó tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm giải trình của công ty quản lý quỹ.
Việc tổ chức họp bất thường Đại hội nhà đầu tư được thực hiện trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày công ty thực hiện quản lý quỹ nhận được yêu cầu triệu tập họp bất thường Đại hội nhà đầu tư. Chậm nhất 15 ngày trước khi diễn ra cuộc họp Đại hội nhà đầu tư, công ty thực hiện quản lý quỹ phải gửi toàn bộ Chương trình, nội dung họp và các tài liệu có liên quan tới tất cả các nhà đầu tư, trong đó nêu rõ lý do và Mục tiêu của cuộc họp. Đây là quy định có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo đảm quyền được thông tin, quyền tham gia và quyền giám sát của nhà đầu tư, giúp các quyết định của Đại hội được thực hiện trên cơ sở công khai, dân chủ và đầy đủ dữ liệu.
Nếu công ty thực hiện quản lý quỹ không triệu tập họp Đại hội nhà đầu tư như nội dung trên thì công ty thực hiện quản lý quỹ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật và phải bồi thường thiệt hại phát sinh đối với quỹ. Việc xác định trách nhiệm này mang tính răn đe và bảo vệ lợi ích của nhà đầu tư, thể hiện nguyên tắc nghiêm minh và trách nhiệm pháp lý rõ ràng trong hoạt động quản trị quỹ.
Từ các phân tích trên có thể thấy, Đại hội nhà đầu tư không chỉ là cơ quan ra quyết định cao nhất, mà còn là trung tâm kiểm soát quyền lực và bảo đảm sự cân bằng giữa các chủ thể trong quỹ. Điều 8 Nghị định số 38/2018/NĐ-CP có ý nghĩa đặt nền móng cho cơ chế quản trị dân chủ, minh bạch và trách nhiệm trong mô hình quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo, qua đó tăng cường niềm tin của nhà đầu tư và thúc đẩy sự phát triển bền vững của thị trường đầu tư đổi mới sáng tạo tại Việt Nam.
Trân trọng./.
