Nội dung hủy án:
(i) Tại đơn khởi kiện ngày 26/01/2021, bà Nguyễn Thị P, ông Nguyễn Văn Đ, ông Nguyễn Văn T yêu cầu Toà án công nhận diện tích đất hiện đang canh tác và huỷ hợp đồng thế chấp giữa ông Nguyễn Ngọc H với Quỹ tín dụng Long Điền B (viết tắt: Quỹ tín dụng). Ông H thế chấp toàn bộ diện tích đất 7.382m2theo Hợp đồng thế chấp số: LK033.17/HĐTC ngày 4/4/2017 cho Quỹ tín dụng, nhưng theo Hiện trạng khu đất tranh chấp do Văn phòng đăng ký đất đai chi nhánh Chợ Mới lập ngày 28/5/2021 thì diện tích đo đạc là 6.134m2. Ông Nguyễn Văn T2cung cấp giấy tay mua bán 1.300m2 đất với ông H 3/4/1994, hiện ông Tài đang quản lý, sử dụng diện tích đất 1.300m2 có nằm trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số: 01312/cB ngày 15/11/1994 do UBND huyện Chợ Mới cấp cho ông Nguyễn Ngọc H có tổng diện tích 7.382m2? nên cần phải đưa ông Tài tham gia tố tụng với tư cách người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các đương sự.
Theo đơn khởi kiện (phản tố) và bản tự khai cùng ngày 02/8/2017, Tòa án thụ lý vụ án bổ sung số: 1355A/TB-TLVA ngày 03/8/2017 về việc bà Nguyễn Thị P, ông Đ, ông T yêu cầu tiếp tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất với vợ chồng ông H, bà P. Sau đó, ngày 26/01/2021, bà P lại có đơn khởi kiện yêu cầu Tòa án công nhận diện tích đất 2000m2 bà mua từ ông H, 550m2 bà mua từ ông Nguyễn Văn Đ; ông Đ cũng có đơn yêu cầu công nhận diện tích đất: 1.900m2 và ông T cũng yêu cầu công nhận: 1.300m2. Tòa án cấp sơ thẩm thông báo nộp tạm ứng án phí và các đương sự có nộp tạm ứng án phí không giá ngạch (bl: 198-203). Tuy nhiên, quá trình giải quyết vụ án, Tòa án giải quyết về cầm cố đất, hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, Hợp đồng thế chấp còn về tranh chấp theo đơn yêu cầu ngày 26/01/2021 về công nhận quyền sử dụng đất thì chưa xem xem giải quyết là có thiếu sót.
Tại Quyết định đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm số: 382/2021/QĐXXST-DS ngày 29/7/2021, thì quan hệ pháp luật trong quyết định là: “Tranh chấp hợp đồng cầm cố đất” nhưng Bản án xác định có bốn quan hệ pháp luật: “Tranh chấp Hợp đồng cầm cố quyền sử dụng đất, hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, hợp đồng tín dụng, yêu cầu hủy hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất” nên cấp sơ thẩm cần nhận định về thủ tục tố tụng này.
(ii) Về phạm vi giải quyết:
...
Tại cấp phúc thẩm, Toà án xác minh thì ông Nguyễn Văn T, bà Lê Thị C xác nhận ông bà đã chuộc lại đất từ vợ chồng ông Nguyễn Văn S, bà Đỗ Thị Lệ T2 (N), bà T2 thừa nhận vợ chồng bà có cho vợ chồng ông T, bà C chuộc lại 05 chỉ vàng đối với diện tích 1.221m2 đất của ông H bán cho vợ chồng bà, nên giữa ông Nguyễn Ngọc H với vợ chồng ông Nguyễn Văn T, bà Lê Thị C không xác lập giao dịch về đất, đây là tình tiết mới được các đương sự cung cấp tại cấp phúc thẩm. Nên phải đưa bà T2, do ông S (chết) nên những người thừa kế của ông Sự tham gia tố tụng để làm rõ nội dung giao dịch này.
Ông T, bà C đang canh tác diện tích 1221m2 nằm trong giấy đất của ông H nhưng giữa ông H với ông T, bà C thực tế không có trực tiếp giao dịch mua bán đất, mà ông T thỏa thuận chuộc lại diện tích đất do ông H cố cho vợ chồng ông Nguyễn Văn S, bà Đỗ Thị Lệ T2 với giá 05 chỉ vàng . Nhưng cấp sơ thẩm công nhận hợp đồng chuyển nhượng đất giữa ông H, bà P với vợ chồng ông T, bà C là chưa đủ cở sở.
Ông Đ thừa nhận ông đã đổi diện tích đất mua từ ông H để lấy đất của vợ chồng ông T, bà C. Ông T, bà C thừa nhận hiện ông, bà đang quản lý diện tích đất 436,0m2 thể hiện tại các điểm 3, 18, 19, 20, 21, 5, 4 theo Hiện trạng khu đất tranh chấp lập ngày 28/5/2021 là đất của ông H bán cho ông Đ. Cấp sơ thẩm chưa xem xét giải quyết diện tích đất 436m2 là có thiếu sót.
(iii) Về nội dung, tại phiên tòa phúc thẩm: bà Nguyễn Thị P thừa nhận giá vàng thực tế giao dịch giữa bà với ông Nguyễn Ngọc H là 03 chỉ vàng 24k để mua 1.000m2, không phải 14 chỉ vàng 24kara để mua 01 công đất như nội dung khởi kiện. Sự thừa nhận này là chứng cứ để làm căn cứ trong quá trình giải quyết vụ án. Đây là những tình tiết mới, do đương sự cung cấp tại cấp phúc thẩm, sơ thẩm không lỗi trong trường hợp này.
(iv) Từ những phân tích, nhận định trên, để đảm bảo quyền và lợi ích của đương sự, đảm bảo 02 cấp xét xử nên Hội đồng xét xử phúc thẩm quyết định hủy án sơ thẩm số: 135/2021/DS-ST ngày 24/12/2021 của Tòa án nhân dân huyện Chợ Mới như đề nghị của đại diện Viện Kiểm sát để giải quyết lại theo thủ tục sơ thẩm.