Tư cách pháp nhân là gì? Doanh nghiệp tư nhân có được coi là tổ chức khác không có tư cách pháp nhân hay không?
Luật sư cho tôi hỏi: Doanh nghiệp tư nhân có thể khởi kiện và bị kiện như một tổ chức độc lập không hay chủ doanh nghiệp phải đứng tên trực tiếp?
MỤC LỤC
3. Doanh nghiệp tư nhân có tư cách pháp nhân không?
Trả lời:
1. Tư cách pháp nhân là gì?
Tư cách pháp nhân được hiểu là tư cách của tổ chức được nhà nước trao cho để thực hiện một số quyền và nghĩa vụ một cách độc lập nhất định và chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Căn cứ theo khoản 1 Điều 74 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:
“Điều 74. Pháp nhân
1. Một tổ chức được công nhận là pháp nhân khi có đủ các điều kiện sau đây:
a) Được thành lập theo quy định của Bộ luật này, luật khác có liên quan;
b) Có cơ cấu tổ chức theo quy định tại Điều 83 của Bộ luật này;
c) Có tài sản độc lập với cá nhân, pháp nhân khác và tự chịu trách nhiệm bằng tài sản của mình;
d) Nhân danh mình tham gia quan hệ pháp luật một cách độc lập.”
Như vậy, để trở thành một pháp nhân thì tổ chức đó phải đáp ứng được các điều kiện như sau:
(i) Tổ chức phải được thành lập theo quy định của luật.
(ii) Tổ chức phải có cơ cấu tổ chức theo quy định. Pháp nhân phải có cơ quan điều hành. Tổ chức, nhiệm vụ và quyền hạn của cơ quan điều hành của pháp nhân được quy định trong điều lệ của pháp nhân hoặc trong quyết định thành lập pháp nhân.
(iii) Tổ chức có tài sản độc lập với cá nhân, pháp nhân khác và tự chịu trách nhiệm bằng tài sản của mình
(iv) Tổ chức phải nhân danh mình tham gia quan hệ pháp luật một cách độc lập.
Nếu tổ chức không đáp ứng được bất kỳ 01 trong 04 tiêu chí như trên thì không được coi là tư cách pháp nhân.
2. Doanh nghiệp tư nhân
Doanh nghiệp tư nhân là doanh nghiệp do một cá nhân làm chủ và tự chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về mọi hoạt động của doanh nghiệp. Chủ sở hữu của doanh nghiệp tư nhân là cá nhân.
Góp vốn:
- Chủ doanh nghiệp tư nhân có quyền tăng hoặc giảm vốn đầu tư của mình tùy vào hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
- Không tách biệt tài sản của chủ doanh nghiệp tư nhân với tài sản của doanh nghiệp tư nhân.
3. Doanh nghiệp tư nhân có tư cách pháp nhân không?
Đây là loại hình doanh nghiệp tư nhân nên sẽ không có tư cách pháp nhân. Vì không có tài sản độc lập với chủ doanh nghiệp – chủ doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình.
Căn cứ theo Điều 190 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định như sau:
“Điều 190. Quản lý doanh nghiệp tư nhân
1. Chủ doanh nghiệp tư nhân có toàn quyền quyết định đối với tất cả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp tư nhân, việc sử dụng lợi nhuận sau khi đã nộp thuế và thực hiện nghĩa vụ tài chính khác theo quy định của pháp luật.
2. Chủ doanh nghiệp tư nhân có thể trực tiếp hoặc thuê người khác làm Giám đốc hoặc Tổng giám đốc để quản lý, điều hành hoạt động kinh doanh; trường hợp này, chủ doanh nghiệp tư nhân vẫn phải chịu trách nhiệm về mọi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp tư nhân.
3. Chủ doanh nghiệp tư nhân là người đại diện theo pháp luật, đại diện cho doanh nghiệp tư nhân với tư cách người yêu cầu giải quyết việc dân sự, nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trước Trọng tài, Tòa án, đại diện cho doanh nghiệp tư nhân thực hiện quyền và nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật.”
Như vậy, doanh nghiệp tư nhân không thể khởi kiện và bị kiện như một tổ chức độc lập vì doanh nghiệp tư nhân không có tư cách pháp nhân, nên khi khởi kiện hoặc bị kiện, chủ doanh nghiệp phải đứng tên trực tiếp với tư cách cá nhân, chịu trách nhiệm vô hạn bằng toàn bộ tài sản của mình.
Trân trọng./.
