1. Giải thích từ ngữ

Giết con mới đẻ được hiểu là trường hợp người mẹ nào do ảnh hưởng nặng nề của tư tưởng  phong kiến lạc hậu hoặc do hoàn cảnh khách quan đặc biệt mà giết con mới đẻ hoặc vứt bỏ đứa trẻ đó dẫn đến hậu quả là đứa trẻ chết.

2. Tội danh

“Điều 124. Tội giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ

1. Người mẹ nào do ảnh hưởng nặng nề của tư tưởng lạc hậu hoặc trong hoàn cảnh khách quan đặc biệt mà giết con do mình đẻ ra trong 07 ngày tuổi, thì bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

2. Người mẹ nào do ảnh hưởng nặng nề của tư tưởng lạc hậu hoặc trong hoàn cảnh khách quan đặc biệt mà vứt bỏ con do mình đẻ ra trong 07 ngày tuổi dẫn đến hậu quả đứa trẻ chết, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc bị phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.”

3. Cấu thành tội phạm

3.1. Khách thể của tội phạm

Tội phạm giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ là hành vi xâm phạm nghiêm trọng đến quyền sống, quyền được tôn trọng và bảo vệ tính mạng của trẻ em. Đối tượng bị tác động của tội phạm này là những đứa trẻ mới sinh, phải còn sống và trong độ tuổi từ khi sinh ra đến 07 ngày tuổi. Trong khoảng thời gian này, nếu đứa trẻ bị xâm hại, hành vi đó sẽ được coi là tội phạm giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ.

Tuy nhiên, nếu hành vi xâm phạm xảy ra từ ngày thứ 08 trở đi, đối tượng tác động của tội phạm sẽ không còn được coi là “con mới đẻ” nữa. Lúc này, hành vi xâm phạm sẽ được chuyển sang đối tượng của tội giết người theo quy định tại Điều 123 của Bộ luật Hình sự. 

3.2. Mặt khách quan của tội phạm

- Về hành vi: Mặt khách quan của tội phạm này được thể hiện qua việc người mẹ thực hiện hành vi giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ. Cụ thể, người mẹ có thể thực hiện hành vi giết con mới đẻ bằng các phương thức như đâm, chém, bóp cổ, đầu độc, hoặc các hình thức khác. Ngoài ra, người mẹ cũng có thể thực hiện hành vi vứt bỏ con mới đẻ bằng cách bỏ rơi hoặc để đứa trẻ tại một nơi nào đó.

Việc giết con không phải do ác ý mag do hoàn cảnh bất đắc dĩ như do ảnh hưởng nặng nề của các phong tục lạc hậu (ví dụ: chưa chồng mà có con, không sinh được con trai để nối dõi cho dòng họ,….).

Hành vi giết con mới đẻ là một hành vi giết người nhưng đây là một trường hợp đặc biệt do có các điều kiện đặc biệt liên quan đến tâm lý và hoàn cảnh của người mẹ. Hành vi vứt bỏ con mới đẻ là hành vi bỏ đứa trẻ ở bất kỳ địa điểm nào nhưng hậu quả của hành vi này có thể dẫn đến cái chết của đứa trẻ, tương tự như hành vi giết con mới đẻ.

- Về mặt hậu quả: Hậu quả bắt buộc của tội phạm này là đứa trẻ bị chết. Do đó, nếu người mẹ có hành vi tước đoạt tính mạng đứa trẻ hoặc có hành vi vứt bỏ con mới đẻ nhưng hậu quả đứa trẻ chết không xảy ra, thì hành vi đó chưa cấu thành tội giết con mới đẻ.

Lưu ý: Tội giết con mới đẻ không có trường hợp phạm tội chưa đạt, nghĩa là nếu hậu quả đứa trẻ chết không xảy ra, thì hành vi của người mẹ không được coi là tội giết con mới đẻ.

3.3. Mặt chủ quan của tội phạm

Tội phạm được thực hiện với lỗi cố ý. Khi thực hiện hành vi phạm tội, người mẹ đangtrong tình trạng tâm - sinh lý không bình thường, khả năng nhận thức và kiềm chế đều bị hạnchế.

Hành vi vứt bỏ con mới đẻ là hành vi người mẹ vứt bỏ đứa trẻ ở một nơi người khác có khả năng phát hiện ra như: đền, chùa, trại trẻ mồ côi, nhà ga, trước cổng nhà dân,… Trong trường hợp này người mẹ có thể bị xét là lỗi cố ý gián tiếp bởi vì khi vứt bỏ con mình như vậy thì họ hoàn toàn có thể nhận thức rằng có hai trường hợp xảy ra: đứa trẻ được người khác phát hiện kịp thời và cứu sống hoặc không kịp thời thì đứa trẻ sẽ bị giết.

Có thể thấy rằng, trong trường hợp này, lỗi người mẹ phạm tội giết con mới đẻ và vứt con mới đẻ là lỗi cố ý khi mà có cùng dấu hiệu chung là đứa trẻ chết. Khi thực hiện hành vi giết con mới đẻ hay vứt bỏ con mơi đẻ thì người mẹ đã lường trước được sự nguy hiểm của mình dẫn đến hậu quả là đứa trẻ bị chết tuy nhiên họ vẫn mặc cho sự việc xảy ra thì đây là hành vi phạm tội với lỗi cố ý.

3.4. Chủ thể của tội phạm

Chủ thể tội phạm là con người hoặc pháp nhân đã thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội khi chủ thể có đủ năng lực trách nhiệm hình sự và đạt độ tuổi do pháp luật hình sự quy định (đối với chủ thể là con người).

Trong trường hợp phạm tội giết con mới đẻ hay vứt con mới đẻ thì chủ thể của tội phạm này là chủ thể đặc biệt đó chính người mẹ của đứa trẻ đang còn trong trạng thái mới sinh con có năng lực trách nhiệm hình sự, khi thực hiện hành vi người mẹ có khả năng nhận thức được hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội và làm chết đứa trẻ tuy nhiên họ vẫn mong muốn hậu quả xảy ra.

Trân trọng./.