Người thừa kế đã từ chối nhận di sản thừa kế, có thể đòi nhận lại không?
Luật sư cho tôi hỏi: Tôi là một trong những người thừa kế tài sản của mẹ để lại. Sau khi mẹ mất, tôi đã tự nguyện lập văn bản từ chối nhận di sản và gửi đến các đồng thừa kế. Tuy nhiên, hiện tại tôi thay đổi ý định và muốn nhận lại phần di sản đó. Vậy, tôi có thể đòi nhận lại phần di sản mà trước đó tôi đã từ chối không?
MỤC LỤC
2. Có được từ chối nhận di sản không?
3. Người thừa kế đã từ chối nhận di sản thừa kế, có thể đòi nhận lại không?
Trả lời:
1. Người thừa kế là ai?
Căn cứ Điều 613 Bộ luật Dân sự 2015 quy định như sau:
“Điều 613. Người thừa kế
Người thừa kế là cá nhân phải là người còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết. Trường hợp người thừa kế theo di chúc không là cá nhân thì phải tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.”
Như vậy, người thừa kế phải là cá nhân còn sống tại thời điểm mở thừa kế. Trường hợp người thừa kế chưa sinh ra nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết và sau đó sinh ra còn sống thì vẫn được coi là người thừa kế hợp pháp. Nếu người thừa kế là tổ chức, thì tổ chức đó phải đang tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.
2. Có được từ chối nhận di sản không?
Căn cứ Điều 620 Bộ luật Dân sự 2015 quy định như sau:
“Điều 620. Từ chối nhận di sản
1. Người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, trừ trường hợp việc từ chối nhằm trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản của mình đối với người khác.
2. Việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản và gửi đến người quản lý di sản, những người thừa kế khác, người được giao nhiệm vụ phân chia di sản để biết.
3. Việc từ chối nhận di sản phải được thể hiện trước thời điểm phân chia di sản.”
Như vậy, người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, trừ các trường hợp do luật quy định.
3. Người thừa kế đã từ chối nhận di sản thừa kế, có thể đòi nhận lại không?
Căn cứ khoản 2 Điều 620 Bộ luật Dân sự 2015 quy định như sau:
“Điều 620. Từ chối nhận di sản
…
2. Việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản và gửi đến người quản lý di sản, những người thừa kế khác, người được giao nhiệm vụ phân chia di sản để biết.”
Việc từ chối nhận di sản thừa kế nếu đã được lập thành văn bản hợp lệ trước thời điểm phân chia di sản và được gửi đến người quản lý di sản cùng các đồng thừa kế khác thì sẽ có hiệu lực pháp luật. Do đó, khi đã từ chối nhận di sản đúng quy định, người đó không thể yêu cầu nhận lại phần di sản đã từ chối.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, người đã từ chối vẫn có thể nhận lại di sản, cụ thể là:
- Khi có sự thỏa thuận của các đồng thừa kế về việc phân chia lại di sản;
- Khi việc từ chối trước đó là do bị lừa dối, cưỡng ép hoặc đe doạ.
Theo quy định pháp luật, nếu bạn đã tự nguyện (không bị lừa dối, cưỡng ép và bị doạ) lập văn bản từ chối nhận di sản hợp lệ và gửi đến người quản lý di sản cùng các đồng thừa kế trước thời điểm phân chia di sản, thì việc từ chối đã có hiệu lực pháp luật và bạn không thể đơn phương đòi nhận lại phần di sản đó. Trừ trường hợp, tất cả các đồng thừa kế đồng ý thay đổi việc phân chia di sản và cho phép tôi nhận lại phần đã từ chối.
Trân trọng./.
