Ly thân là gì và ly hôn là gì? Vợ chồng có bắt buộc phải sống chung với nhau hay không?
Luật sư cho tôi hỏi: Tôi và người bạn đời đang gặp nhiều mâu thuẫn trong cuộc sống hôn nhân, nhưng chưa muốn ly hôn vì hy vọng có thể hòa giải. Hiện tại, chúng tôi quyết định sống riêng để giảm bớt căng thẳng. Tuy nhiên, tôi đang băn khoăn liệu việc sống riêng như vậy có được xem là ly thân hay không? Đồng thời, tôi cũng muốn biết sự khác nhau giữa ly thân và ly hôn, cũng như việc pháp luật có bắt buộc vợ chồng phải sống chung với nhau hay không?
MỤC LỤC
1. So sánh ly thân và ly hôn?
2. Vợ chồng có bắt buộc phải sống chung với nhau hay không?
Trả lời:
1. So sánh ly thân và ly hôn?
Ly thân và ly hôn giống nhau ở một số tiêu chí sau đây:
- Căn cứ ly thân và ly hôn: Về cơ bản, căn cứ để có thể đi đến quyết định ly thân của hai vợ chồng đều giống với căn cứ để ly hôn. Khi mâu thuẫn vợ chồng làm cho quan hệ hôn nhân lâm vào tình trạng nghiêm trọng, đời sống hôn nhân không thể kéo dài và mục đích hôn nhân không đạt được tuy nhiên xét về mức độ trầm trọng thì chưa đến mức để đôi bên phải ly hôn.
- Về mặt tình cảm của hai vợ chồng: Cả hai trường hợp này xét về mặt tình cảm của hai bên vợ chồng đều đã không còn mặn nồng với cuộc hôn nhân, đã đến mức không còn muốn chung sống không còn tôn trọng nhau và không muốn sinh hoạt cùng nhau như cặp vợ chồng khác.
Ly thân và ly hôn khác nhau ở một số tiêu chí sau đây:
Tiêu chí | Ly thân | Ly hôn |
Khái niệm | Ly thân là tình trạng hai bên vợ chồng vẫn chưa chấm dứt quan hệ hôn nhân và có nghĩa vụ đối với con chung, tài sản chung và những nghĩa vụ khác trong quan hệ hôn nhân, nhưng không còn nghĩa vụ sống chung với nhau. | Ly hôn là tình trạng hai vợ chồng đã thực sự chấm dứt quan hệ hôn nhân và không còn nghĩa vụ sống chung, tài sản chung và phải giải quyết nuôi con sau ly hôn. |
Thủ tục | Không cần tuân theo trình tự thủ tục mà dựa trên sự thỏa thuận của vợ chồng. | - Bắt buộc phải tiến hành thủ tục ly hôn theo quy định tại Điều 51, 55, 56 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 theo từng trường hợp. - Trình tự thủ tục được quy định tại Bộ luật Tố tụng dân sự 2015. |
Quan hệ nhân thân | - Ly thân không làm chấm dứt quan hệ vợ chồng. - Các quyền và nghĩa vụ nhân thân của vợ chồng vẫn được pháp luật bảo vệ.(không sống cùng nhau hoặc sống cùng nhau nhưng không sinh hoạt chung) | Quan hệ hôn nhân chấm dứt, các quyền và nghĩa vụ về nhân thân bị chấm dứt hoàn toàn. |
Quan hệ pháp lý | - Vẫn còn quan hệ vợ chồng theo giấy chứng nhận kết hôn. - Có quyền và nghĩa vụ với nhau như các cặp vợ chồng khác. | Không còn quan hệ vợ chồng sau khi có tuyên bố hoàn thiện thủ tục ly hôn. |
Quan hệ tài sản | Do vẫn còn tồn tại quan hệ hôn nhân, nếu không có thỏa thuận khác của vợ và chồng thì tài sản phát sinh trong giai đoạn ly thân vẫn là tài sản chung. | - Tài sản được chia theo thỏa thuận của vợ chồng hoặc bản án của Tòa án. - Tài sản sau khi ly hôn là tài sản riêng. |
Con chung | - Vợ, chồng có quyền thỏa thuận ai có quyền nuôi con. - Tuy nhiên cha mẹ vẫn phải có trách nhiệm châm sóc và giáo dụng con vì vẫn còn trong thời kỳ hôn nhân. | - Khi tiến hành thủ tục ly hôn, con chung sẽ được vợ chồng thỏa thuận ai có quyền trông nom, nuôi dưỡng và giáo dục con. - Nếu vợ chồng không thỏa thuận được thì sẽ do Tòa án quyết định. |
Hậu quả pháp lý | - Ly thân không làm chấm dứt quan hệ hôn nhân trước pháp luật. - Trong giai đoạn ly thân vợ hoặc chồng không có quyền kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác vì họ vẫn là người đang có vợ/có chồng. - Về mặt pháp luật hai bên vẫn có trách nhiệm và nghĩa vụ với nhau. | - Khi bản án, quyết định ly hôn của Tòa án có hiệu lực chính là thời điểm phát sinh hệ quả pháp lý. - Ly hôn làm chấm dứt quan hệ nhân thân của vợ chồng, quan hệ vợ chồng, quyền và nghĩa vụ nhân thân đi kèm chưa tài sản, nuôn con chung và các vấn đề khác có liên quan. |
2. Vợ chồng có bắt buộc phải sống chung với nhau hay không?
Theo Điều 19 Luật hôn nhân gia đình 2014 quy định về tình nghĩa vợ chồng như sau:
“Điều 19. Tình nghĩa vợ chồng
1. Vợ chồng có nghĩa vụ thương yêu, chung thủy, tôn trọng, quan tâm, chăm sóc, giúp đỡ nhau; cùng nhau chia sẻ, thực hiện các công việc trong gia đình.
2. Vợ chồng có nghĩa vụ sống chung với nhau, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận khác hoặc do yêu cầu của nghề nghiệp, công tác, học tập, tham gia các hoạt động chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội và lý do chính đáng khác.”
Như vậy, theo quy định trên thì Luật hôn nhân gia đình 2014 yêu cầu vợ chồng có nghĩa vụ phải sống chung với nhau trừ các lý do như yêu cầu của nghề nghiệp, hay đi công tác, học tập, tham gia các hoạt động chính trị,...hoặc do hai vợ chồng thỏa thuận không sống chung. Nghĩa là nếu không có các lý do chính đáng, vợ chồng cơ bản là bị buộc sống chung một nhà.
Thực tế, việc chung sống hay sống riêng cần dựa trên nhiều yếu tố như điều kiện kinh tế, công việc, sở thích cá nhân, quan niệm sống và mong muốn của cả hai vợ chồng. Tuy nhiên, theo quan niệm truyền thống, vợ chồng sau khi kết hôn cần chung sống một nhà để vun đắp tổ ấm và xây dựng hạnh phúc gia đình.
Mỗi lựa chọn đều có những ưu và nhược điểm riêng. Việc chung sống giúp vợ chồng gắn kết, dễ dàng chia sẻ việc nhà và chăm sóc con cái. Tuy nhiên, nó cũng có thể dẫn đến những mâu thuẫn do va chạm trong cuộc sống hàng ngày. Sống riêng mang lại cho mỗi người không gian riêng tư và tự do cá nhân, nhưng cũng có thể tạo ra khoảng cách và ảnh hưởng đến sự gắn kết trong hôn nhân.
Điều quan trọng nhất là vợ chồng cần có sự thấu hiểu, tôn trọng và chia sẻ với nhau. Dù lựa chọn chung sống hay sống riêng, cả hai đều cần nỗ lực để vun đắp cho mối quan hệ hôn nhân bền vững và hạnh phúc.
Trân trọng./.
