Cây cối là gì? Bồi thường thiệt hại do cây cối gây ra được quy định như thế nào?
Luật sư cho tôi hỏi: Cây trong khu vực công viên do thành phố quản lý đã đổ vào xe của tôi khi tôi đang đỗ dưới gốc cây. Mặc dù cây đã được trồng lâu năm nhưng không được cắt tỉa đúng cách. Thành phố sẽ có trách nhiệm bồi thường không hay tôi cần làm thủ tục gì để yêu cầu bồi thường thiệt hại từ chính quyền?
MỤC LỤC
2. Thiệt hại do cây cối gây ra
3. Trách nhiệm bồi thường thiệt hại của chủ sở hữu do cây cối gây ra
4. Trách nhiệm bồi thường thiệt hại của người chiếm hữu, người được giao quản lý do cây cối gây ra
Trả lời:
1. Cây cối là gì?
Trong khoa học pháp lý hiện nay không xuất hiện khái niệm “cây cối”. Theo pháp luật dân sự Việt Nam hiện nay cũng không có một định nghĩa hay khái niệm cụ thể nào về "cây cối".
Tuy nhiên, dưới góc độ ngôn ngữ, theo trung tâm Ngôn ngữ và văn hóa Việt Nam (1998), Đại Từ điển tiếng Việt (Nguyễn Như Ý chủ biên), Nxb. Văn hóa - Thông tin, Hà Nội (trang 291), cây cối được hiểu là “cây nói chung”.
Theo Đại Từ điển tiếng Việt, cây cối là một trong các loài “thực vật có thân, lá nói chung”.
2. Thiệt hại do cây cối gây ra
Thiệt hại do cây cối gây ra được hiểu là mọi hình thức tổn thất hoặc hậu quả xấu xảy ra vì sự tác động của cây cối. Điều này có thể bao gồm những tình huống như cây cối gãy đổ, cây cành rơi xuống, rụng lá, hay gây tổn thất cho tài sản, nhà cửa, phương tiện, hoặc thậm chí gây nguy hiểm cho con người.
Thiệt hại này có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm sự yếu đuối của cây cối do thời tiết xấu, sự phát triển không kiểm soát của cây cối, hoặc thiếu quản lý và bảo dưỡng từ phía chủ sở hữu cây cối. Trong nhiều trường hợp, nguyên nhân của thiệt hại có thể được xác định thông qua sự đánh giá cẩn thận về tình trạng và quản lý của cây cối.
3. Trách nhiệm bồi thường thiệt hại của chủ sở hữu do cây cối gây ra
Trường hợp chủ sở hữu đang trực tiếp quản lý và sử dụng cây cối mà cây cối gây thiệt hại, chủ sở hữu có trách nhiệm bồi thường. Đặc biệt, trong những trường hợp chủ sở hữu đã giao quyền quản lý cây cối cho người khác, chủ sở hữu vẫn phải chịu trách nhiệm bồi thường cho người bị thiệt hại, miễn là có thỏa thuận giữa chủ sở hữu và người quản lý cây cối.
Pháp luật Việt Nam không đưa ra nguyên tắc cụ thể nào trong việc xác định trách nhiệm bồi thường thiệt hại của chủ sở hữu cây cối. Tuy nhiên, có thể nhận thấy rằng trách nhiệm bồi thường thiệt hại của chủ sở hữu cây cối dựa trên những nguyên tắc như nguyên tắc thực hiện quyền sở hữu, nguyên tắc chịu trách nhiệm dân sự và nguyên tắc thỏa thuận. Đối với nguyên tắc thực hiện quyền sở hữu, chủ sở hữu được quyền thực hiện mọi hành vi đối với tài sản của mình, nhưng phải chịu trách nhiệm bồi thường khi tài sản gây thiệt hại. Nguyên tắc chịu trách nhiệm dân sự đòi hỏi chủ sở hữu cây cối thực hiện đúng nghĩa vụ như phát rễ, tỉa cành, chặt hạ cây có nguy cơ đổ, gãy, theo quy định. Cuối cùng, nguyên tắc thỏa thuận cho phép chủ sở hữu và người quản lý cây cối thỏa thuận về trách nhiệm bồi thường thiệt hại do cây cối gây ra, ngay cả khi người quản lý đang thực hiện quản lý cây cối
4. Trách nhiệm bồi thường thiệt hại của người chiếm hữu, người được giao quản lý do cây cối gây ra
Căn cứ theo Điều 604 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:
“Điều 604. Bồi thường thiệt hại do cây cối gây ra
Chủ sở hữu, người chiếm hữu, người được giao quản lý phải bồi thường thiệt hại do cây cối gây ra.”
- Thứ nhất, khái niệm "chiếm hữu" bao gồm cả ý nghĩa của "quản lý", dù Bộ luật dân sự không cung cấp định nghĩa cụ thể. Dường như "người chiếm hữu" đã bao gồm cả "người được giao quản lý". Điều này trở nên rườm rà và lặp lại khi sử dụng cả hai thuật ngữ để xác định chủ thể chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại.
- Thứ hai, người chiếm hữu cây cối có thể bao gồm cả người có căn cứ pháp luật và người không có căn cứ pháp luật.
Bộ luật Dân sự không có quy định cụ thể về trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho cả hai loại người chiếm hữu khi cây cối mà họ chiếm hữu gây thiệt hại. Trong trường hợp này, họ phải chịu trách nhiệm bồi thường dù có lỗi hay không, điều này phù hợp với người chiếm hữu không có căn cứ pháp luật, vì họ thường được coi là có lỗi.
Trường hợp cây trong khu vực công viên do thành phố quản lý đã đổ vào xe của tôi khi tôi đang đỗ dưới gốc cây. Mặc dù cây đã được trồng lâu năm, nhưng không được cắt tỉa đúng cách. Bạn có thể yêu cầu bồi thường thiệt hại từ thành phố.
- Thông báo sự cố: Liên hệ với cơ quan quản lý công viên hoặc Ủy ban nhân dân địa phương để thông báo về sự cố cây đổ. Bạn cần ghi lại thông tin chi tiết như thời gian, địa điểm và mức độ thiệt hại.
- Thu thập chứng cứ: Chụp ảnh hiện trường, thiệt hại trên xe, và lưu giữ hóa đơn sửa chữa. Nếu có, lấy báo cáo từ cơ quan chức năng về nguyên nhân cây đổ (do không được bảo dưỡng).
- Nộp yêu cầu bồi thường: Gửi đơn yêu cầu bồi thường thiệt hại đến cơ quan quản lý công viên hoặc chính quyền địa phương, kèm theo các chứng cứ và hóa đơn.
- Nếu bị từ chối: Nếu yêu cầu bồi thường bị từ chối, bạn có thể khởi kiện ra tòa án để yêu cầu bồi thường. Trong vụ kiện, bạn cần chứng minh rằng chính quyền có lỗi trong việc quản lý và bảo dưỡng cây cối.
Trân trọng./.
