Bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng là gì? Căn cứ nào để phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng? Nguyên tắc bồi thường thiệt hại được quy định như thế nào?

Luật sư cho tôi hỏi: Bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng là gì? Một người bạn của tôi đăng một bài viết sai sự thật về tôi trên mạng xã hội, làm tôi bị mất uy tín và công việc. Tôi có thể yêu cầu họ bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng được không? Quy trình yêu cầu bồi thường như thế nào?

MỤC LỤC

1. Bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng là gì?

2. Căn cứ để phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng

3. Nguyên tắc bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng

Trả lời:

1. Bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng là gì?

Hiện nay pháp luật Việt Nam không quy định cụ thể thế nào là bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, tuy nhiên có thể hiểu bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng là trách nhiệm bồi thường không phát sinh từ các quan hệ trong hợp đồng; 

Người nào có hành vi trái pháp luật xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền lợi hợp pháp của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường.

2. Căn cứ để phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng

Căn cứ theo Điều 584 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:

“Điều 584. Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại

1. Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.

2. Người gây thiệt hại không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp thiệt hại phát sinh là do sự kiện bất khả kháng hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.

3. Trường hợp tài sản gây thiệt hại thì chủ sở hữu, người chiếm hữu tài sản phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại, trừ trường hợp thiệt hại phát sinh theo quy định tại khoản 2 Điều này.”

3. Nguyên tắc bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng

Căn cứ theo Điều 585 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:

“Điều 585. Nguyên tắc bồi thường thiệt hại

1. Thiệt hại thực tế phải được bồi thường toàn bộ và kịp thời. Các bên có thể thỏa thuận về mức bồi thường, hình thức bồi thường bằng tiền, bằng hiện vật hoặc thực hiện một công việc, phương thức bồi thường một lần hoặc nhiều lần, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

2. Người chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại có thể được giảm mức bồi thường nếu không có lỗi hoặc có lỗi vô ý và thiệt hại quá lớn so với khả năng kinh tế của mình.

3. Khi mức bồi thường không còn phù hợp với thực tế thì bên bị thiệt hại hoặc bên gây thiệt hại có quyền yêu cầu Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác thay đổi mức bồi thường.

4. Khi bên bị thiệt hại có lỗi trong việc gây thiệt hại thì không được bồi thường phần thiệt hại do lỗi của mình gây ra.

5. Bên có quyền, lợi ích bị xâm phạm không được bồi thường nếu thiệt hại xảy ra do không áp dụng các biện pháp cần thiết, hợp lý để ngăn chặn, hạn chế thiệt hại cho chính mình.”

Trong tình huống một người bạn của bạn đăng một bài viết sai sự thật về tôi trên mạng xã hội, làm tôi bị mất uy tín và công việc, bạn hoàn toàn có quyền yêu cầu người bạn của mình bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng nếu bài viết sai sự thật gây thiệt hại cho bạn về mặt uy tín và công việc. Việc bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng có thể được áp dụng khi có hành vi xâm phạm quyền lợi hợp pháp của bạn mà không liên quan đến hợp đồng giữa hai bên.

Quy trình yêu cầu bồi thường thiệt hại:

- Đánh giá thiệt hại: Bạn cần xác định và tính toán mức độ thiệt hại mà mình phải chịu, bao gồm thiệt hại về tài sản (nếu có), thiệt hại về danh dự, nhân phẩm và uy tín. Bạn cũng cần thu thập các bằng chứng như bài viết sai sự thật, chứng từ về mất thu nhập, giảm cơ hội công việc, v.v.

- Thương lượng với người đăng bài: Trước khi khởi kiện, bạn có thể thử thỏa thuận trực tiếp với người bạn của mình. Nếu người này thừa nhận hành vi sai trái và đồng ý bồi thường, việc giải quyết sẽ nhanh chóng và đơn giản hơn.

- Khởi kiện tại Tòa án: Nếu thương lượng không thành công, bạn có thể khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng tại Tòa án. Quy trình khởi kiện sẽ bao gồm việc chuẩn bị đơn kiện, chứng cứ chứng minh thiệt hại, và các bước thủ tục pháp lý theo quy định của pháp luật.

+ Đơn kiện: Đơn kiện cần nêu rõ yêu cầu bồi thường thiệt hại, các thiệt hại cụ thể mà bạn phải chịu, và các bằng chứng liên quan.

+ Chứng cứ: Cần cung cấp chứng cứ như bài viết sai sự thật, các tài liệu chứng minh mất uy tín và công việc (chẳng hạn thư từ từ nơi làm việc hoặc khách hàng, chứng cứ về thu nhập bị giảm sút).

- Xác định mức bồi thường: Mức bồi thường sẽ phụ thuộc vào các yếu tố như mức độ nghiêm trọng của hành vi, thiệt hại cụ thể mà bạn phải gánh chịu và khả năng tài chính của người gây thiệt hại. Tòa án sẽ xem xét và đưa ra quyết định.

Trân trọng./.