1. Giải thích từ ngữ

Hành hạ người khác được hiểu là hành vi đối xử tàn ác với người lệ thuộc mình làm cho người đó đau đớn về thể xác hoặc đè nén, áp bức về tinh thần người bị lệ thuộc.

2. Tội danh

“Điều 140. Tội hành hạ người khác

1. Người nào đối xử tàn ác hoặc làm nhục người lệ thuộc mình nếu không thuộc các trường hợp quy định tại Điều 185 của Bộ luật này, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 03 năm:

a) Đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu, ốm đau hoặc người khác không có khả năng tự vệ;

b) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 31% trở lên;

c) Đối với 02 người trở lên.”

3. Cấu thành tội phạm

3.1. Khách thể của tội phạm

Khách thể bị tội này xâm phạm là quyền được bảo hộ sức khoẻ, tự do, danh dự của người bị lệ thuộc.

Như vậy, khách thể của tội phạm là quyền bất khả xâm phạm về thân thể, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm và quyền được Nhà nước bảo hộ về thân thể, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của con người.

3.2. Mặt khách quan của tội phạm

Tội hành hạ người khác được biểu hiện qua hành vi đối xử tàn ác hoặc làm nhục người lệ thuộc mình, bao gồm các hành vi như:

- Đối xử tàn ác với người lệ thuộc mình: hành vi của người phạm tội lặp đi lặp lại trong một thời gian dài, dẫn đến việc gây ra sự đau đớn cả về thể xác lẫn tinh thần đối với người lệ thuộc mình thông qua các hành vi như đánh đập, không cho người đó hại ăn uống, chửi mắng thậm tệ,… nhưng chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác.

- Đối xử tàn ác với người lệ thuộc mình: hành vi thể hiện sự tàn nhẫn, bất nhân đạo của người phạm tội đối với những người phụ thuộc vào họ.

+ Hành vi này thường diễn ra trong một khoảng thời gian kéo dài, không phải là một lần xảy ra mà có tính chất lặp đi lặp lại nhiều lần.

+ Người phạm tội có thể liên tục thực hiện các hành vi gây tổn hại về cả thể xác lẫn tinh thần cho người lệ thuộc, khiến họ phải chịu đựng sự đau đớn về cả mặt cơ thể lẫn tinh thần.

+ Những hành vi có thể kể đến bao gồm việc đánh đập, gây tổn thương thể xác một cách thường xuyên, làm cho người lệ thuộc phải sống trong trạng thái đau đớn, sợ hãi liên tục.

+ Ngoài ra, người phạm tội có thể sử dụng các hình thức trừng phạt khác như không cho nạn nhân ăn uống đầy đủ, cố ý khiến người lệ thuộc rơi vào tình trạng suy dinh dưỡng hoặc thiếu hụt sức khỏe, từ đó làm cho họ yếu ớt cả về thể chất lẫn tinh thần.

+ Hơn nữa, việc chửi mắng thậm tệ, lăng mạ, xúc phạm nhân phẩm cũng là một trong những hành vi làm tổn hại nặng nề đến tinh thần của người lệ thuộc. Người phạm tội có thể sử dụng ngôn ngữ nặng nề, làm cho nạn nhân cảm thấy mình bị coi thường, không có giá trị, dẫn đến sự suy giảm nghiêm trọng về mặt tâm lý.

- Làm nhục người lệ thuộc mình: hành vi của người phạm tội xâm phạm đến danh dự, nhân phẩm của người lệ thuộc mình một cách trái pháp luật.

Tất cả những hành vi này kết hợp lại làm cho người lệ thuộc phải chịu đựng một cuộc sống đầy đau khổ, bị hành hạ về cả thể xác lẫn tinh thần.

Người lệ thuộc ở đây có thể được hiểu là người lệ thuộc về tài chính, công việc, tôn giáo,… chẳng hạn như quan hệ công tác (thủ trưởng với nhân viên), quan hệ thầy trò, quan hệ tôn giáo, quan hệ giữa người làm công với chủ,... Đặc biệt, người lệ thuộc không phải là ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu của người phạm tội hoặc người có công nuôi dưỡng người phạm tội. Bởi, nếu đối tượng lệ thuộc bị ngược đãi là ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu hoặc người có công nuôi dưỡng mình, pháp luật đã quy định riêng tội danh ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu hoặc người có công nuôi dưỡng mình tại Điều 185 Bộ luật Hình sự.

Lưu ý:Phân biệt tội phạm này với Tội bức tử

Hành vi của tội hành hạ người khác cũng tương tự như hành vi của tội bức tử, chỉ khác nhau ở chỗ: tội hành hạ người khác, người bị hành hạ không tự sát nên có thể nói tội hành hạ người khác là hành vi khách quan của tội bức tử. Thông thường, hành vi hành hạ được lặp đi lặp lại và kéo dài vài ngày, vài tuần, thậm chí hàng tháng, hàng năm. Hành vi hành hạ người khác vừa gây đau đớn về thể xác cho nạn nhân vừa gây thống khổ về tinh thần họ. Tuy nhiên các hành vi gây đau đớn về thể xác chỉ là những thương tích nhẹ chưa đến mức đáng kể để bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 134 Bộ luật Hình sự.

3.3. Mặt chủ quan của tội phạm

Người phạm tội có lỗi cố ý trực tiếp.

3.4. Chủ thể của tội phạm

Chủ thể của tội phạm này có thể là bất kỳ người nào từ đủ 16 tuổi trở lên theo Điều 12 Bộ luật Hình sự và có đầy đủ năng lực trách nhiệm hình sự theo Điều 21 Bộ luật Hình sự.

Đặc biệt là người phạm tội và nạn nhân có mối quan hệ đặc biệt bởi việc nạn nhân bị lệ thuộc vào người phạm tội.

Trân trọng./.