1. Giải thích từ ngữ

Cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người kháctrong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh được hiểu là hành vi cố ý gây ra thương tích hoặc tổn hại cho sức khoẻ của người khác dưới dạng những thương tích hoặc tỷ lệ tổn hại sức khoẻ cụ thể có tính đặc biệt ở chỗ về việc hành vi được thực hiện trong thời điểm trạng thái tinh thần bị kích động mạnh.

2. Tội danh

“Điều 135. Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh

1. Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60% trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh do hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của nạn nhân đối với người đó hoặc đối với người thân thích của người đó, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người 31% trở lên;

b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên hoặc dẫn đến chết người.”

3. Cấu thành tội phạm

3.1. Khách thể của tội phạm

Khách thể của tội cố ý gây thương tích, tức quan hệ xã hội được pháp luật hình sự bảo vệ mà tội này xâm phạm là quyền bất khả xâm phạm về thân thể, sức khỏe của người khác.

3.2. Mặt khách quan của tội phạm

- Về hành vi:

+ Người phạm tội đã thực hiện hành vi cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác khi đang ở trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh. Trạng thái tinh thần bị kích động mạnh này được hiểu là tình trạng mà người phạm tội không thể hoàn toàn tự chủ, không thể kiềm chế được hành vi phạm tội của mình. Nói cách khác, sự kích động này thường là tức thời, xảy ra ngay sau khi nạn nhân thực hiện một hành vi trái pháp luật nghiêm trọng, gây ra phản ứng mạnh mẽ từ phía người phạm tội, dẫn đến hành vi giết người.

+ Tuy nhiên, cũng có những trường hợp đặc biệt khi hành vi trái pháp luật của nạn nhân mang tính chất đè nén, áp bức nặng nề và lặp đi lặp lại trong một thời gian dài. Sự kích động trong những trường hợp này đã âm ỉ, kéo dài và đến một thời điểm nhất định, khi hành vi trái pháp luật của nạn nhân tiếp diễn, người phạm tội không còn khả năng tự kiềm chế.

+ Nạn nhân có hành vi trái pháp luật nghiêm trọng do hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của nạn nhân đối với người phạm tội hoặc đối với người thân thích của người phạm tội.

Lưu ý: Trong trường hợp người sử dụng rượu, bia hoặc các chất kích thích mạnh khác dẫn đến tình trạng say xỉn và nhân cơ hội hành vi trái pháp luật không nghiêm trọng của nạn nhân để thực hiện hành vi cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe của người khác thì không được coi là phạm tội do bị kích động mạnh. Việc xử lý hành vi này phải dựa trên hoàn cảnh cụ thể, tính chất và mức độ sai trái của hành vi do nạn nhân thực hiện, cũng như các tình tiết khác liên quan đến vụ án.

Để xác định liệu tinh thần của người phạm tội có bị kích động mạnh hay không, và để phân biệt giữa “kích động” và “kích động mạnh”, cần phải xem xét một cách khách quan và toàn diện các yếu tố sau: thời gian, hoàn cảnh, địa điểm, diễn biến, nguyên nhân sâu xa và trực tiếp của sự việc; mối quan hệ giữa nạn nhân và người phạm tội; trình độ văn hóa, chính trị, tính cách và cá tính của mỗi bên; mức độ nghiêm trọng của hành vi trái pháp luật của nạn nhân; và mối quan hệ nhân quả giữa hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của nạn nhân với tình trạng tinh thần bị kích động mạnh của người phạm tội.

- Về cơ bản, dấu hiệu pháp lý của tội phạm này giống tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh. Tuy nhiên, chúng ta cần lưu lý chỉ hành vi gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác mà tỷ lệ thương tật từ 31% trở lên mới cấu thành tội phạm.

3.3. Mặt chủ quan của tội phạm

Mặt chủ quan của tội này là do lỗi cố ý.

- Cố ý trực tiếp: Người phạm tội nhận thức được hành vi của mình sẽ gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác và mong muốn hậu quả đó xảy ra.

- Cố ý gián tiếp: Người phạm tội nhận thức được hành vi của mình có thể gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác, nhưng vẫn thực hiện hành vi đó và đồng ý để hậu quả đó xảy ra.

3.4. Chủ thể của tội phạm

Chủ thể của tội phạm này có thể là bất kỳ người nào từ đủ 16 tuổi trở lên theo Điều 12 Bộ luật Hình sự và có đầy đủ năng lực trách nhiệm hình sự theo Điều 21 Bộ luật Hình sự.

Trân trọng./.