1. Giải thích từ ngữ

Vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng được hiểu là hành vi không tuân thủ các quy định của pháp luật về thiết kế, thi công, nghiệm thu và quản lý công trình xây dựng, dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.

2. Tội danh

“Điều 298. Tội vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng

1. Người nào vi phạm quy định về xây dựng trong lĩnh vực khảo sát, thiết kế, thi công, sử dụng nguyên liệu, vật liệu, máy móc, giám sát, nghiệm thu công trình hoặc lĩnh vực khác thuộc một trong các trường hợp sau đây, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 224 và Điều 281 của Bộ luật này, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:

a) Làm chết người;

b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;

c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;

d) Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:

a) Làm chết 02 người;

b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%;

c) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

a) Làm chết 03 người trở lên;

b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;

c) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.

4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”

3. Cấu thành tội phạm

3.1. Khách thể của tội phạm

Tội này xâm phạm vào những quy định của nhà nước trong lĩnh vực xây dựng nhằm đảm bảo tính mạng, sức khỏe của công dân, tài sản của nhà nước và công dân. Việc vi phạm quy định xây dựng gây ra các hậu quả nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến chất lượng công trình, an toàn của người sử dụng, và môi trường xung quanh.

3.2. Mặt khách quan của tội phạm

Hành vi phạm tội:

• Vi phạm quy định xây dựng: Là hành vi không tuân thủ các yêu cầu về thiết kế, thi công, nghiệm thu, quản lý chất lượng công trình xây dựng. Điều này có thể bao gồm việc xây dựng không đúng thiết kế được phê duyệt, không tuân thủ tiêu chuẩn kỹ thuật, hoặc không thực hiện các biện pháp bảo đảm an toàn trong thi công.
• Gây hậu quả nghiêm trọng: Các hành vi vi phạm này phải dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng như:
  • Thiệt hại về người: Gây ra tai nạn, thương tích hoặc tử vong cho người sử dụng công trình hoặc người làm việc liên quan.
  • Thiệt hại về tài sản: Công trình bị hư hỏng nặng, không còn sử dụng được, hoặc phải chi phí lớn để sửa chữa.
  • Ảnh hưởng đến môi trường: Ô nhiễm môi trường, gây ra các vấn đề môi trường nghiêm trọng như ô nhiễm nước, không khí, đất đai.

Hậu quả:

• Gây tổn hại đến an toàn và sức khỏe của con người: Các hậu quả như tai nạn lao động, các sự cố liên quan đến công trình xây dựng, hoặc tổn hại đến sức khỏe của cư dân.
• Gây thiệt hại lớn về tài sản: Các công trình xây dựng bị hư hỏng nặng, không đáp ứng được tiêu chuẩn, hoặc phải sửa chữa tốn kém.
• Gây tác động xấu đến môi trường: Ô nhiễm, mất cân bằng sinh thái, hoặc gây ra các vấn đề môi trường khác.

Mối quan hệ nhân quả: Phải chứng minh rằng hành vi vi phạm quy định về xây dựng đã trực tiếp dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng như tổn hại về người, tài sản hoặc môi trường.

3.3. Mặt chủ quan của tội phạm

Lỗi cố ý:

• Cố ý trực tiếp: Người phạm tội biết rõ hành vi vi phạm quy định về xây dựng sẽ dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng nhưng vẫn thực hiện hành vi. Họ mong muốn hoặc chấp nhận hậu quả đó xảy ra.
• Cố ý gián tiếp: Người phạm tội không mong muốn các hậu quả xảy ra nhưng nhận thức được rằng hành vi của mình có khả năng dẫn đến hậu quả nghiêm trọng và vẫn thực hiện hành vi.

Động cơ: Thường xuất phát từ mục đích lợi ích cá nhân như tiết kiệm chi phí, tăng lợi nhuận, hoặc thiếu trách nhiệm trong việc quản lý và thực hiện các quy định xây dựng.

3.4. Chủ thể của tội phạm

Chủ thể của tội phạm là cá nhân hoặc tổ chức có hành vi vi phạm quy định về xây dựng và gây ra các hậu quả nghiêm trọng. Chủ thể phải có đủ năng lực trách nhiệm hình sự, tức là phải từ đủ 16 tuổi trở lên và có khả năng nhận thức và điều khiển hành vi của mình.

Đối tượng cụ thể: Chủ thể có thể là người chủ công trình, nhà thầu, kỹ sư, hoặc bất kỳ cá nhân hoặc tổ chức nào liên quan đến việc quản lý, thiết kế, thi công, và nghiệm thu công trình xây dựng. Đối với tổ chức, tổ chức đó có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu hành vi vi phạm quy định về xây dựng xảy ra dưới sự chỉ đạo hoặc quản lý của tổ chức đó.

Trân trọng./.