1. Giải thích từ ngữ

Vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất được hiểu là hành vi của cá nhân hoặc tổ chức có trách nhiệm trong quá trình thu hồi đất đã không thực hiện đúng, đầy đủ các quy định pháp luật về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người dân bị thu hồi đất, gây thiệt hại về quyền lợi cho người dân và làm suy giảm lòng tin vào chính sách của Nhà nước.

2. Tội danh

“Điều 230. Tội vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất

1. Người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn thực hiện một trong những hành vi sau đây, gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng hoặc dưới 100.000.000 đồng nhưng đã bị xử lý kỷ luật về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:

a) Vi phạm quy định của pháp luật về bồi thường về đất, hỗ trợ và tái định cư;

b) Vi phạm quy định của pháp luật về bồi thường về tài sản, về sản xuất kinh doanh.

2. Phạm tội thuộc một trong những trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 12 năm:

a) Vì vụ lợi hoặc vì động cơ cá nhân khác;

b) Có tổ chức;

c) Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt;

d) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;

đ) Gây thiệt hại từ 300.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng.

3. Phạm tội gây thiệt hại 1.000.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 20 năm.

4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.”

3. Cấu thành tội phạm

3.1. Khách thể của tội phạm

Khách thể của tội này là quan hệ xã hội liên quan đến quyền lợi hợp pháp của người dân trong quá trình thu hồi đất và bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

3.2. Mặt khách quan của tội phạm

Mặt khách quan của tội này bao gồm những hành vi cụ thể sau:

- Thực hiện sai quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư: Vi phạm này có thể bao gồm việc tính toán sai hoặc cố ý điều chỉnh giá trị bồi thường, giảm hoặc bỏ qua các khoản hỗ trợ mà người dân đáng ra phải nhận. Việc này thường diễn ra do tính toán không đúng giá trị đất, tài sản trên đất hoặc không áp dụng đúng các quy định pháp luật về mức bồi thường và hỗ trợ.

Ví dụ: Một cán bộ phụ trách bồi thường đất cho người dân đã cố ý giảm giá trị đất khi tính toán bồi thường, chỉ trả một phần nhỏ so với giá trị thực tế của đất theo thị trường. Hành vi này dẫn đến việc người dân bị thiệt hại kinh tế nghiêm trọng không đủ tiền để mua đất ở khu vực khác hoặc tái định cư.

- Không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ trách nhiệm:Đây là trường hợp mà cán bộ có trách nhiệm không thực hiện đầy đủ các công việc liên quan đến bồi thường, hỗ trợ, tái định cư như không thông báo đầy đủ và đúng thời gian, không hướng dẫn người dân thủ tục nhận bồi thường hoặc hỗ trợ hoặc không giải quyết khiếu nại của người dân một cách kịp thời.

Ví dụ: Một dự án thu hồi đất để xây dựng đường cao tốc nhưng cán bộ địa phương không thông báo kịp thời cho người dân về quyết định thu hồi đất, dẫn đến việc họ không chuẩn bị được chỗ ở mới.

Hậu quả từ hành vi vi phạm: Hành vi vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thường dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng như gây thiệt hại về tài sản, làm mất ổn định cuộc sống của người dân và gây ra bất ổn xã hội. Các hậu quả này là kết quả trực tiếp của việc thực hiện sai hoặc không thực hiện đầy đủ các quy định.

Ví dụ: Trong quá trình tái định cư cho người dân sau khi thu hồi đất để xây dựng một khu đô thị mới, một số cán bộ đã cố ý làm sai lệch thông tin, dẫn đến việc một số hộ dân không được nhận đất tái định cư theo quy hoạch. Điều này gây ra tình trạng bất ổn trong cộng đồng, với nhiều vụ kiện tụng kéo dài, ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh trật tự tại địa phương và làm mất lòng tin của người dân vào chính sách của Nhà nước.

Lưu ý: Tội phạm có cấu thành tội phạm vật chất nên người thực hiện một trong các hành vi trên chỉ phạm tội nếu gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng trở lên hoặc dưới 100.000.000 đồng nhưng đã bị xử lý kỷ luật về hành vi này mà còn vi phạm.

3.3. Mặt chủ quan của tội phạm

Người phạm tội có lỗi cố ý.

3.4. Chủ thể của tội phạm

Chủ thể của tội phạm này có thể là bất kỳ người nào từ đủ 16 tuổi trở lên theo Điều 12 Bộ luật Hình sự và có đầy đủ năng lực trách nhiệm hình sự theo Điều 21 Bộ luật Hình sự và phải là người có quyền hạn trong việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.

Trân trọng./.