Hợp đồng gửi giữ tài sản là gì? Quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng gửi giữ tài sản được quy định như thế nào?
Luật sư cho tôi hỏi: Hợp đồng gửi giữ tài sản là gì? Trong trường hợp hợp đồng gửi giữ tài sản bị vi phạm, tôi có thể yêu cầu bên giữ tài sản bồi thường thiệt hại như thế nào nếu tài sản của tôi bị hư hỏng hoặc mất mát do lỗi của họ? Và tôi cần phải cung cấp những bằng chứng gì để chứng minh thiệt hại?
MỤC LỤC
1. Hợp đồng gửi giữ tài sản là gì?
2. Đặc điểm của hợp đồng gửi giữ tài sản
4. Quyền và nghĩa vụ của các bên
4.1. Quyền và nghĩa vụ của bên gửi giữ
4.2. Quyền và nghĩa vụ bên giữ tài sản
Trả lời:
1. Hợp đồng gửi giữ tài sản là gì?
Căn cứ theo Điều 554 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:
“Điều 554. Hợp đồng gửi giữ tài sản
Hợp đồng gửi giữ tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên giữ nhận tài sản của bên gửi để bảo quản và trả lại chính tài sản đó cho bên gửi khi hết thời hạn hợp đồng, bên gửi phải trả tiền công cho bên giữ, trừ trường hợp gửi giữ không phải trả tiền công.”
2. Đặc điểm của hợp đồng gửi giữ tài sản
- Hợp đồng gửi giữ là hợp đồng song vụ. Hợp đồng song vụ là hợp đồng mà cả hai bên đều có quyền và nghĩa vụ tương ứng với nhau. Trong hợp đồng gửi giữ, các bên đều có quyền và nghĩa vụ tương ứng, đối lập với nhau, quyền của bên này tương ứng với nghĩa vụ của bên kia và ngược lại. Bên gửi tài sản có quyền yêu cầu bên giữ phải bảo quản tài sản và trả lại tài sản khi hết hạn, đồng thời có nghĩa vụ nhận lại tài sản khi hết hạn gửi giữ đã thỏa thuận và trả tiền công cho bên giữ tài sản nếu có thỏa thuận. Bên giữ có nghĩa vụ trông coi, bảo quản tài sản gửi và trả lại tài sản đó cho chủ thể gửi khi hết thời hạn thực hiện hợp đồng, đồng thời bên giữ có quyền yêu cầu bên gửi phải nhận lại tài sản khi hết thời hạn gửi giữ và trả tiền công theo thỏa thuận.
- Hợp đồng gửi giữ có thể có đền bù hoặc không. Tính đền bù của hợp đồng được hiểu là khoản tiền mà bên có nghĩa vụ nhận được khi hoàn thành nghĩa vụ. Đối với hợp đồng gửi giữ, đó là khoản tiền công mà bên gửi tài sản phải trả cho bên giữ tài sản khi hết thời hạn gửi giữ. Do đó, nếu các bên có thỏa thuận về việc bên nhận giữ nhận tiền công thì đó là hợp đồng có đền bù. Thông thường, hợp đồng gửi giữ có đền bù thường phát sinh tại những nơi làm dịch vụ. Theo đó, bên nhận giữ tài sản có đăng ký kinh doanh dịch vụ gửi giữ hoặc được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cho phép làm dịch vụ. Tuy nhiên, trên thực tế việc gửi giữ có thể mang tính chất tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau giữa những người thân quen, hàng xóm,…nhằm giải quyết khó khăn tạm thời nên hợp đồng không làm phát sinh nghĩa vụ trả tiền công của bên gửi tài sản. Trường hợp hợp đồng gửi giữ thỏa thuận về việc bên giữ không nhận tiền công thì đó là hợp đồng không có đền bù.
3. Hình thức và đối tượng
Hình thức: Pháp luật không quy định cụ thể hình thức của hợp đồng gửi giữ nên, theo nguyên tắc chung hợp đồng có thể được xác lập bằng văn bản, lời nói hoặc hành vi. Tùy vào từng trường hợp mà hợp đồng gửi giữ có thể được xác lập bằng một trong các hình thức trên. Thông thường, đối với những hoạt động gửi giữ tài sản trong đời sống sinh hoạt hàng ngày hợp đồng được xác lập bằng lời nói hoặc hành vi. Còn với hợp đồng tồn tại dưới hình thức văn bản thường áp dụng đối với việc gửi hàng hóa của các tổ chức kinh doanh, sản xuất với số lượng tài sản lớn và giá trị cao.
Đối tượng: Đối tượng của hợp đồng gửi giữ là tài sản, theo nguyên tắc chung, đó phải là tài sản được tự do lưu thông, không phải tài sản bị cấm giao dịch theo quy định pháp luật. Đối tượng của hợp đồng gửi giữ tài sản có thể là động sản hoặc bất động sản.
Hợp đồng gửi giữ tài sản là một giao dịch dân sự phổ biến, sự phát triển của mạng lưới dịch vụ này đã tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sinh hoạt hàng ngày của người dân, giảm bớt tình trạng mất mát và đảm bảo sự an toàn cho tài sản.
4. Quyền và nghĩa vụ của các bên
4.1. Quyền và nghĩa vụ của bên gửi giữ
Căn cứ theo Điều 555 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:
“Điều 555. Nghĩa vụ của bên gửi tài sản
1. Khi giao tài sản phải báo ngay cho bên giữ biết tình trạng tài sản và biện pháp bảo quản thích hợp đối với tài sản gửi giữ; nếu không báo mà tài sản gửi giữ bị tiêu hủy hoặc hư hỏng do không được bảo quản thích hợp thì bên gửi phải tự chịu; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường.
2. Phải trả đủ tiền công, đúng thời hạn và đúng phương thức đã thỏa thuận.”
Căn cứ theo Điều 556 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:
“Điều 556. Quyền của bên gửi tài sản
1. Yêu cầu lấy lại tài sản bất cứ lúc nào, nếu hợp đồng gửi giữ không xác định thời hạn, nhưng phải báo trước cho bên giữ một thời gian hợp lý.
2. Yêu cầu bồi thường thiệt hại, nếu bên giữ làm mất, hư hỏng tài sản gửi giữ, trừ trường hợp bất khả kháng.”
4.2. Quyền và nghĩa vụ bên giữ tài sản
Căn cứ theo Điều 557 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:
“Điều 557. Nghĩa vụ của bên giữ tài sản
1. Bảo quản tài sản theo đúng thỏa thuận, trả lại tài sản cho bên gửi theo đúng tình trạng như khi nhận giữ.
2. Chỉ được thay đổi cách bảo quản tài sản nếu việc thay đổi là cần thiết nhằm bảo quản tốt hơn tài sản đó, nhưng phải báo ngay cho bên gửi biết về việc thay đổi.
3. Thông báo kịp thời cho bên gửi biết về nguy cơ hư hỏng, tiêu hủy tài sản do tính chất của tài sản đó và yêu cầu bên gửi cho biết cách giải quyết trong một thời hạn; nếu hết thời hạn đó mà bên gửi không trả lời thì bên giữ có quyền thực hiện các biện pháp cần thiết để bảo quản và yêu cầu bên gửi thanh toán chi phí.
4. Phải bồi thường thiệt hại, nếu làm mất, hư hỏng tài sản gửi giữ, trừ trường hợp bất khả kháng.”
Căn cứ theo Điều 558 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:
“Điều 558. Quyền của bên giữ tài sản
1. Yêu cầu bên gửi trả tiền công theo thỏa thuận.
2. Yêu cầu bên gửi trả chi phí hợp lý để bảo quản tài sản trong trường hợp gửi không trả tiền công.
3. Yêu cầu bên gửi nhận lại tài sản bất cứ lúc nào, nhưng phải báo trước cho bên gửi một thời gian hợp lý trong trường hợp gửi giữ không xác định thời hạn.
4. Bán tài sản gửi giữ có nguy cơ bị hư hỏng hoặc tiêu hủy nhằm bảo đảm lợi ích cho bên gửi, báo việc đó cho bên gửi và trả cho bên gửi khoản tiền thu được do bán tài sản, sau khi trừ chi phí hợp lý để bán tài sản.”
Trường hợp nếu hợp đồng gửi giữ tài sản bị vi phạm và tài sản của bạn bị hư hỏng hoặc mất mát do lỗi của bên giữ, bạn có quyền yêu cầu bên giữ bồi thường thiệt hại. Cụ thể, bạn có thể yêu cầu bồi thường giá trị tài sản bị hư hỏng hoặc mất mát, hoặc chi phí sửa chữa (nếu có).
Để yêu cầu bồi thường, bạn cần cung cấp các bằng chứng sau:
- Hợp đồng gửi giữ tài sản để chứng minh thỏa thuận giữa các bên.
- Chứng cứ về thiệt hại: Hình ảnh, báo cáo giám định, hóa đơn sửa chữa, hoặc chứng cứ chứng minh tài sản bị hư hỏng hoặc mất mát.
- Bằng chứng về lỗi của bên giữ: Các chứng cứ chứng minh rằng bên giữ không thực hiện đúng nghĩa vụ bảo quản tài sản.
Trân trọng./.
