Dự án đầu tư trong khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao và khu kinh tế được thực hiện như thế nào?
Luật sư cho tôi hỏi: Chúng tôi nghe nói gần công ty của mình sẽ có một khu công nghiệp được xây dựng và chúng tôi có mong muốn mở rộng đầu tư sang khu vực này. Tuy nhiên, chúng tôi lại không biết các hoạt động nào mình có thể thực hiện cũng như nếu đầu tư kinh doanh trong các khu vực khác như khu chế xuất, khu công nghệ cao và khu kinh tế có sự khác biệt nào hay không. Vì vậy, tôi muốn hỏi, dự án đầu tư trong khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao và khu kinh tế được thực hiện như thế nào? Kính mong Luật sư giải đáp giúp tôi.
MỤC LỤC
Trả lời:
1. Dự án đầu tư là gì?
Dự án đầu tư được định nghĩa tại khoản 4 Điều 3 Luật Đầu tư 2020 như sau:
“Điều 3. Giải thích từ ngữ
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
…
4. Dự án đầu tư là tập hợp đề xuất bỏ vốn trung hạn hoặc dài hạn để tiến hành các hoạt động đầu tư kinh doanh trên địa bàn cụ thể, trong khoảng thời gian xác định.
…”
Theo đó, một dự án đầu tư bao gồm các đặc điểm sau:
- Là tập hợp đề xuất bỏ vốn: được hiểu là việc đưa ra một hệ thống kế hoạch, quan điểm, mục tiêu, phạm vi, phương pháp tiếp cận và các yếu tố khác nhằm cho phép nhà đầu tư quyết định bỏ tiền và các tài sản khác để thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh;
- Dự án đầu tư phải có thời hạn trung hạn hoặc dài hạn. Điều này có nghĩa các hoạt động đầu tư mang tính ngắn hạn (thường dưới 01 năm) không được thừa nhận là dự án đầu tư bởi tính đơn giản, cần ít vốn và tầm ảnh hưởng kinh tế - xã hội thấp của chúng.
- Mục đích của dự án đầu tư là nhằm tiến hành các hoạt động đầu tư kinh doanh, tìm kiếm lợi nhuận hoặc các lợi ích kinh tế, cộng đồng, an ninh – quốc phòng khác.
- Dự án đầu tư phải đặt trên một địa bàn cụ thể và hoạt động trong khoảng thời gian xác định. Làm rõ được các khía cạnh này vừa là tiền đề để dự án đầu tư được thừa nhận trên thực tế, vừa là cơ sở để dự án được hưởng các quyền và thực hiện các nghĩa vụ tương ứng với địa điểm và khoảng thời gian hoạt động đầu tư kinh doanh. Ví dụ, Nhà nước tạo các ưu đãi đối với dự án đầu tư tại nơi có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn hoặc các quy định khác liên quan giới hạn thời gian hoạt động đối với dự án đầu tư ở một địa bàn xác định.
Như vậy, định nghĩa nêu trên cho phép nhận biết các khía cạnh từ lúc bắt đầu triển khai, đặt nền móng cho dự án đến xác định thời hạn, thời gian hoạt động, mục đích, địa điểm của một dự án gọi là dự án đầu tư. Từ đó, cho thấy chính sách của nhà nước trong thừa nhận một hoạt động kinh doanh có phải dự án đầu tư hay không để từ đó đặt cơ sở cho việc thừa nhận các quyền và nghĩa vụ của cả cơ quan quản lý nhà nước và nhà đầu tư liên quan đến một dự án đầu tư nhất định.
2. Dự án đầu tư trong khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao và khu kinh tế được thực hiện như thế nào?
Dự án đầu tư trong khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao và khu kinh tế được thực hiện theo quy định tại Điều 61, Điều 62 Nghị định số 31/2021/NĐ-CP ngày 26/3/2021 của Chính phủ về việc quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số Điều của Luật Đầu tư như sau:
“Điều 61. Đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao và khu kinh tế
1. Hoạt động đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, khu chế xuất phải phù hợp với quy hoạch xây dựng khu công nghiệp, khu chế xuất đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
2. Đối với địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, căn cứ vào điều kiện cụ thể của địa phương, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập hoặc giao cho đơn vị sự nghiệp có thu làm nhà đầu tư dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, khu chế xuất.
3. Nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao và khu chức năng trong khu kinh tế được thực hiện các hoạt động sau:
a) Xây dựng nhà xưởng, văn phòng, kho bãi để bán hoặc cho thuê;
b) Định giá cho thuê đất, giá cho thuê lại đất đã xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật; các loại phí sử dụng hạ tầng; giá cho thuê, giá bán nhà xưởng, văn phòng, kho bãi và các loại phí dịch vụ khác theo quy định của pháp luật và đăng ký với Ban quản lý khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu kinh tế về khung giá và các loại phí sử dụng hạ tầng. Việc đăng ký khung giá và các loại phí sử dụng hạ tầng thực hiện định kỳ 06 tháng hoặc trong trường hợp có sự điều chỉnh khác so với khung giá và các loại phí sử dụng hạ tầng đã đăng ký;
c) Thu các loại phí sử dụng hạ tầng;
d) Chuyển nhượng quyền sử dụng đất, cho thuê đất và cho thuê lại đất đã xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật trong khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao và khu chức năng trong khu kinh tế cho nhà đầu tư khác theo quy định của pháp luật về đất đai và pháp luật về kinh doanh bất động sản;
đ) Các hoạt động khác theo quy định của Luật Đầu tư, Nghị định này, quy định của Chính phủ về khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu kinh tế và pháp luật có liên quan.”
Và
“Điều 62. Thực hiện dự án đầu tư trong khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao và khu kinh tế
Đối với dự án đầu tư trong khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao và khu kinh tế, nhà đầu tư được thực hiện các hoạt động sau:
1. Thuê hoặc mua nhà xưởng, văn phòng, kho bãi đã xây dựng để phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh.
2. Sử dụng có trả tiền các công trình kết cấu hạ tầng kỹ thuật, các công trình dịch vụ, bao gồm hệ thống đường giao thông, cấp điện, cấp nước, thoát nước, thông tin liên lạc, xử lý nước thải, chất thải và các công trình dịch vụ, tiện ích công cộng khác (gọi chung là phí sử dụng hạ tầng).
3. Chuyển nhượng và nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, thuê đất, thuê lại đất đã xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật để xây dựng nhà xưởng, văn phòng và các công trình khác phục vụ sản xuất, kinh doanh theo quy định của pháp luật về đất đai và pháp luật về kinh doanh bất động sản.
4. Được cho thuê, cho thuê lại nhà xưởng, văn phòng, kho bãi và các công trình khác đã xây dựng để phục vụ sản xuất, kinh doanh theo quy định của pháp luật về đất đai và pháp luật về kinh doanh bất động sản.
5. Các hoạt động khác theo quy định của Luật Đầu tư, Nghị định này, quy định của Chính phủ về khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu kinh tế và pháp luật có liên quan.”
Các quy định trên cho thấy dự án đầu tư trong khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao và khu kinh tế có sự phân biệt giữa đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng với thực hiện dự án đầu tư khác không phải đầu tư xây dựng, kinh doanh kết cấu hạ tầng. Theo đó:
- Đối với đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao và khu kinh tế trước tiên phải phù hợp với quy hoạch xây dựng khu công nghiệp, khu chế xuất đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Nhà đầu tư khi có dự án trong trường hợp này được thực hiện các hoạt động tương đối đặc thù như: xây dựng nhà xưởng, văn phòng, kho bãi để bán hoặc cho thuê; thu các loại phí sử dụng hạ tầng; chuyển nhượng quyền sử dụng đất, cho thuê đất và cho thuê lại đất đã xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật,… Điều này một mặt khuyến khích nhà đầu tư tích cực tham gia vào đầu tư kết cấu hạ tầng trong các khu vực đặc biệt này, vừa tạo khả năng chủ động cho nhà đầu tư để có thể lấy lại vốn, tạo nguồn doanh thu, lợi nhuận.
- Đối với dự án đầu tư khác không phải đầu tư xây dựng, kinh doanh kết cấu hạ tầng trong khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao và khu kinh tế, nhà đầu tư được thực hiện các hoạt động cơ bản như: thuê hoặc mua nhà xưởng, văn phòng, kho bãi đã xây dựng để phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh hoặc cho thuê, cho thuê lại các công trình trên nếu có nhu cầu; sử dụng có trả tiền các công trình kết cấu hạ tầng kỹ thuật, các công trình dịch vụ,… Các hoạt động này cho thấy Nhà nước đang có nhiều quy định cho phép nhà đầu tư tăng khả năng tiếp cận cơ sở hạ tầng ở các khu vực phát triển tập trung. Đem lại cơ chế cân bằng giữa tính linh hoạt cho nhà đầu tư và yêu cầu quản lý từ nhà nước.
Như vậy, đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng trong khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao và khu kinh tế chính là điều kiện tiên quyết, tiền đề để các dự án khác trong những khu vực đặc biệt này được phát triển. Do đó, pháp luật có quy định chặt chẽ trên các khía cạnh đầu tư, đất đai, xây dựng, quy hoạch, kế hoạch và các quy định riêng biệt khác để điều chỉnh dự án đầu tư thuộc loại này. Còn các dự án đầu tư chuyên về sản xuất, kinh doanh một mặt sẽ được hưởng lợi từ hạ tầng đã được xây dựng, mặt khác lại là cơ sở quan trọng, mục tiêu nền tảng để hình thành hệ thống hạ tầng giao thông, điện, nước, viễn thông và các công trình dịch vụ - tiện ích khác. Vì vậy, có thể thấy rằng hoạt động được phép đối với hai loại hình này bổ sung, đối trọng nhau để hình thành cơ sở pháp lý hoàn chỉnh cho sự phát triển của khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao và khu kinh tế.
Từ những phân tích trên, chúng tôi nhận thấy, bạn cần xác định rõ mục tiêu công ty hướng tới là làm nhà đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng hay chỉ là một doanh nghiệp có hoạt động sản xuất – kinh doanh trong khu công nghiệp để nhận được quyền thực hiện các hoạt động tương ứng với địa vị pháp lý của mình. Đồng thời, về cơ bản, nếu bạn muốn tham gia đầu tư trongkhu chế xuất, khu công nghệ cao và khu kinh tế thì các hoạt động chủ yếu được cho phép sẽ giống với trong khu công nghiệp khi liên quan đến thuê mua nhà xưởng, quyền sử dụng đất, sử dụng kết cấu hạ tầng sẵn có và các khía cạnh khác như đã phân tích ở trên.
Trân trọng./.
