Đại diện theo pháp luật và đại diện theo ủy quyền của pháp nhân phát sinh khi nào?
Luật sư cho tôi hỏi: Đại diện theo pháp luật của pháp nhân là gì? Đại diện theo uỷ quyền của pháp nhân là gì? Đại diện theo pháp luật và đại diện theo ủy quyền của pháp nhân phát sinh khi nào?
MỤC LỤC
1. Đại diện theo pháp luật của pháp nhân là gì?
2. Đại diện theo uỷ quyền là gì?
3. Đại diện theo pháp luật và đại diện theo ủy quyền của pháp nhân phát sinh khi nào?
3.1. Đại diện theo pháp luật phát sinh khi nào?
3.2. Đại diện theo uỷ quyền phát sinh khi nào?
Trả lời:
1. Đại diện theo pháp luật của pháp nhân là gì?
Căn cứ quy định tại Điều 137 Bộ luật Dân sự 2015:
“Điều 137. Đại diện theo pháp luật của pháp nhân
1. Người đại diện theo pháp luật của pháp nhân bao gồm:
a) Người được pháp nhân chỉ định theo điều lệ;
b) Người có thẩm quyền đại diện theo quy định của pháp luật;
c) Người do Tòa án chỉ định trong quá trình tố tụng tại Tòa án.
2. Một pháp nhân có thể có nhiều người đại diện theo pháp luật và mỗi người đại diện có quyền đại diện cho pháp nhân theo quy định tại Điều 140 và Điều 141 của Bộ luật này.”
Đồng thời, theo quy định tại khoản 1 Điều 12 Luật Doanh nghiệp 2020quy định cụ thể về người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp như sau:
“Điều 12. Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp
1. Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp là cá nhân đại diện cho doanh nghiệp thực hiện các quyền và nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch của doanh nghiệp, đại diện cho doanh nghiệp với tư cách người yêu cầu giải quyết việc dân sự, nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trước Trọng tài, Tòa án và các quyền, nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật.”
Như vậy, người đại diện theo pháp luật là người thay mặt doanh nghiệp thực hiện các quyền và nghĩa vụ phát sinh trong quá trình hoạt động kinh doanh. Họ chịu trách nhiệm trước pháp luật về các hành vi của mình nhân danh doanh nghiệp.
2. Đại diện theo uỷ quyền là gì?
Theo Điều 138 Bộ luật Dân sự 2015quy định về đại diện theo ủy quyền như sau:
“Điều 138. Đại diện theo ủy quyền
1. Cá nhân, pháp nhân có thể ủy quyền cho cá nhân, pháp nhân khác xác lập, thực hiện giao dịch dân sự.
2. Các thành viên hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác không có tư cách pháp nhân có thể thỏa thuận cử cá nhân, pháp nhân khác đại diện theo ủy quyền xác lập, thực hiện giao dịch dân sự liên quan đến tài sản chung của các thành viên hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác không có tư cách pháp nhân.
3. Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi có thể là người đại diện theo ủy quyền, trừ trường hợp pháp luật quy định giao dịch dân sự phải do người từ đủ mười tám tuổi trở lên xác lập, thực hiện.”
Theo đó, pháp nhân có thể ủy quyền cho cá nhân, pháp nhân khác xác lập, thực hiện giao dịch dân sự. Các thành viên hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác có thể thỏa thuận cử pháp nhân khác đại diện theo ủy quyền xác lập, thực hiện giao dịch dân sự liên quan đến tài sản chung của các thành viên hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác.
3. Đại diện theo pháp luật và đại diện theo ủy quyền của pháp nhân phát sinh khi nào?
3.1. Đại diện theo pháp luật phát sinh khi nào?
Căn cứ theo quy định tại Điều 137 Bộ Luật Dân sự 2015 về đại diện theo pháp luật của pháp nhân như sau:
“Điều 137. Đại diện theo pháp luật của pháp nhân
1. Người đại diện theo pháp luật của pháp nhân bao gồm:
a) Người được pháp nhân chỉ định theo điều lệ;
b) Người có thẩm quyền đại diện theo quy định của pháp luật;
c) Người do Tòa án chỉ định trong quá trình tố tụng tại Tòa án.
2. Một pháp nhân có thể có nhiều người đại diện theo pháp luật và mỗi người đại diện có quyền đại diện cho pháp nhân theo quy định tại Điều 140 và Điều 141 của Bộ luật này.”
Theo đó, đại diện theo pháp luật của pháp nhân phát sinh kể từ khi người đó được pháp nhân chỉ định theo điều lệ, khi Tòa án chỉ định trong quá trình tố tụng tại Tòa án hoặc là người có thẩm quyền đại diện theo quy định pháp luật.
Trường hợp không xác định được cụ thể phạm vi đại diện theo quy định tại khoản 1 Điều này thì người đại diện theo pháp luật có quyền xác lập, thực hiện mọi giao dịch dân sự vì lợi ích của người được đại diện, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
3.2. Đại diện theo uỷ quyền phát sinh khi nào?
Căn cứ theo Điều 135 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:
“Điều 135. Căn cứ xác lập quyền đại diện
Quyền đại diện được xác lập theo ủy quyền giữa người được đại diện và người đại diện (sau đây gọi là đại diện theo ủy quyền); theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, theo điều lệ của pháp nhân hoặc theo quy định của pháp luật (sau đây gọi chung là đại diện theo pháp luật).”
Đại diện theo ủy quyền của pháp nhân phát sinh khi:
- Pháp nhân ủy quyền cho cá nhân hoặc pháp nhân khác thực hiện các giao dịch dân sự.
- Có quyết định từ cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
- Theo quy định trong điều lệ của pháp nhân đó.
Tóm lại, quyền đại diện theo ủy quyền của pháp nhân bắt đầu khi có sự cho phép chính thức từ phía pháp nhân, cơ quan nhà nước hoặc được quy định sẵn trong điều lệ hoạt động của pháp nhân đó.
Trân trọng./.
